Новости за 06.11.2022

Булганган аба жана анын ден соолукка коркунучу тууралуу маалыматтарды коомчулукка ачык жана түшүнүктүү жеткирүү зарыл. Абанын сапаты боюнча эл аралык эксперт Дэйл Эвартс "Азаттыкка" сунуштары менен бөлүштү.

Associated Press агенттигинин сүрөтчүсү Эбрагим Норузи Кабулдун четиндеги кирпич заводдо иштеп жаткан балдарды сүрөткө тарткан. Оор жумушка тартылган балдардын айрымдары беш жашка да чыга элек.

Соңку сегиз жыл илимий байкоолордун тарыхында эң жылуу жылдардан болуп, деңиз деңгээлинин көтөрүлгөнү миллиондогон кишинин өмүрүнө коркунуч жаратууда. Дүйнөлүк метеорологиялык уюмдун (ДМУ) эксперттеринин мындай корутундусу глобалдык климаттын абалы тууралуу 2022-жылкы алгачкы баяндамада айталат. Жаңы баяндама Шарм-эш-Шейхте башталган климат саммитине тушташ 6-ноябрда жарык көрдү. ДМУнун маалыматына караганда, соңку көрсөткүч 1850-1900-жылдардагы глобалдык абанын орточо температурасынан 1,15 градуска жогору болду. Читать дальше...

7-8-ноябрь – Кыргызстанда Тарых жана ата-бабаларды эскерүү күнү. Бул күндөрү 1937-38-жылдардагы сталиндик репрессиянын курмандыктары да эскерилет. Тарыхчылар Кыргызстан совет мезгилиндеги кандуу жылдардын таржымалын иликтөөдө Борбор Азия өлкөлөрүнөн артта калып жатканын айтып келишет.  "Ата-бабаларды эстөөдө чолок мамиле кылып жатабыз..." Тарых илимдеринин кандидаты, доцент Жумагул Байдилдеев учурда сталиндик репрессияга укуктук баа берүүдө кайдыгер мамиле болуп жатканын айтат: “Репрессия курмандыктарын эстөө ... Читать дальше...

6-ноябрда Кыргызстандын Германиядагы элчиси Өмүрбек Текебаев Ички иштер министрлигинин (ИИМ) Тергөө башкармалыгында күбө катары сурак берип чыкты. Бул тууралуу “Азаттыкка” элчинин адвокаты Чынара Жакупбекова билдирди. Анын сөзүнө караганда, Өмүрбек Текебаев Кемпир-Абад суу сактагычынын жерин Өзбекстанга берүүгө каршы чыккан оппозициялык саясатчыларга жана активисттерге каршы “массалык башаламандык уюштурууга даярдык көргөн” деген шек менен козголгон иш боюнча суралды. Элчи тергөөнүн материалдарын жарыялабоо тууралуу кол коюп берген. Читать дальше...

Белужистан аймактык полиция башчысы Ираншахр-Бампур автожолундагы полиция бекетинде төрт кызматкер өлтүрүлгөнүн өкмөттүк IRNA телеканалына билдирди. Ал кылмышты иликтөө иштери башталганын дагы айтты. Тегеранда адеп-ахлак полициясы “хижаб салынуу эрежесин бузганы” үчүн кармап кеткен 22 жаштагы Махса Амини абакта каза болгондон кийин башталган нааразылык толкуну өлкөнүн ар кайсы аймактарында уланууда. Социалдык тармактарда өкмөттүк күчтөрдүн нааразылыкка чыккандарга зордук-зомбулук менен жооп кайтарганын көрсөткөн видеолор тарап жатат. Читать дальше...

БУУнун Адам укуктары боюнча комитети Кыргызстандагы акыркы кармоолорго, маалымат каражаттарынын, журналист, блогерлердин кысымга алынышына тынчсыздануусун билдирди. Жергиликтүү медиа-эксперттер да сөз эркиндигине басым башталганын, бул саясий туруксуздукка алып келиши ыктымалдыгын айтып чыгышты. Бийликти жактаган тарап сөз эркиндигин ээн ооздук катары пайдалангандар көбөйгөнүн айтууда. БУУнун комитетинин корутундусу БУУнун Адам укугу боюнча комитети 3-ноярбда дүйнөнүн бир катар өлкөлөрүндө, анын... Читать дальше...

6-ноябрда Кыргызстандын Германиядагы элчиси Өмүрбек Текебаев Ички иштер министрлигинин (ИИМ) Тергөө башкармалыгына суракка жеткирилди. Ал ушу тапта министрликтин имаратында отурганын “Азаттык” радиосуна ырастады. Мындан тышкары күбө катары суракка алынарын, бирок кайсы иш боюнча чакырылганын билбей турганын айтты. Өмүрбек Текебаев Германиядан Кыргызстанга 5-ноябрда келгенин кошумчалады. Ички иштер министрлиги сурак тууралуу азырынча маалымат бере элек. Текебаев Кыргызстандын Германиядагы элчиси болуп быйыл февраль айында дайындалган. Читать дальше...

“Массалык башаламандык уюштурууга даярдык көргөн” деген шек менен камакка алынгандардын бири Нурлан Асанбеков ачкачылыгын токтото элек. Бул тууралуу “Азаттыкка” анын адвокаты Алия Сагитова билдирди. “Мен Нурлан Асанбеков менен 4-ноябрда жолугуп чыккам. Ал 1-ноябрдан тарта эле эч нерсе ичип-жебей баштаптыр. 3-ноябрда убактылуу кармоочу жайдын кызматкерлери мага чалып, Нурлан Асанбеков мени менен жолуктурууну суранып жатканын айтышты. Мен барганымда ал 1-ноябрдан тарта эле ачкачылыкты баштаганын... Читать дальше...

Кыргызгидромет борбору кабарлагандай, 7-ноябрда Чүй, Талас, Жалал-Абад, Баткен облустарынын көпчүлүк аймактарында, Ош, Нарын облустарынын айрым жерлеринде жаан, тоолуу райондорунда кар жаайт. Ысык-Көл облусунда жаан-чачын болбойт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй өрөөнүндө түнкүсүн 1…6, күндүз 12…17, Талас жергесинде түнкүсүн -1…+4, күндүз 10…15, Баткен, Ош, Жалал-Абад аймактарында түнкүсүн 2…7, күндүз 10…15, Ысык-Көл дубанында түнкүсүн 0…5... Читать дальше...

АКШда жашоого жана иштөөгө укук берген грин-карт (Green card) лотереясына каттоо аяктайын деп калды. Жыл сайын Вашингтон иммиграциялык виза программасынын алкагында ар кайсы өлкөдөн келген иммигранттарга 55 миңге чейин грин-карт берет. Жылына бул лотереяга дүйнө жүзүнөн миллиондогон адам катышат. Соңку жылдары Кыргызстандан да Америкага бул жол менен кетүүнү көздөгөндөрдүн саны кескин көбөйдү. Буга эмне себеп болууда? Грин-карт уткандын баары эле АКШга кете алабы? Ал жактагы жашоо кандай? Ушул жана... Читать дальше...

Теги кыргызстандык боксчу Дмитрий Бивол мексикалык атаандашы Хильберто Рамирести жеңип Бүткүл дүйнөлүк бокс ассоциациясынын версиясы боюнча (WBA) жарым оор салмакта Дүйнө чемпиону курун коргоп калды. Беттеш 6-ноябрга караган түнү Абу-Даби шаарында өттү. 12 раундга созулган таймаштын жыйынтыгында калыстар жеңишти Дмитрий Биволго беришти. Дмитрий Бивол 31 жашта. Орусиянын жараны. Токмок шаарында төрөлүп, бокс менен алты жашынан баштап машыккан. 12 жашында үй-бүлөсү менен Орусиянын Санкт-Петербург шаарына көчүп кетип... Читать дальше...

“Kумтөр Голд Компани” ишканасындагы коррупцияга байланыштуу камалган “Улуу көчмөндөр мурасы” улуттук холдингинин башчысы Тенгиз Бөлтүрүктүн жубайы Илмира Алпысбаева президент Садыр Жапаровго кайрылды. Кайрылуу Тенгиз Бөлтүрүктүн Фейсбуктагы баракчасына жарыяланды. “Күйөөмдү үй камагына чыгарууга жардам берүүңүздү суранам. Ден соолугу начар. Аны мындай абалда кармоого болбойт. Ал тергөө менен кызматташууга даяр. Качууну ойлогон да эмес”, - деп жазылат кайрылууда. Тенгиз Бөлтүрүк тергөө менен кызматташууга... Читать дальше...