"У пора олмайди": Қозоғистонда аҳоли халқ сайлаган биринчи шаҳар ҳокимидан мамнун
Қозоғистондаги Эмба шаҳарчаси ҳокими мамлакатдаги кўплаб ҳамкасбларидан фарқли ўлароқ, Қозоғистоннинг қудратли "Аманат" партияси билан алоқаси йўқ.
Эмба аҳолисининг айтишича, маҳаллий амалдорлар орасидаги коррупцияни танқид қилган собиқ мактаб директори Раимбек Мусағали ўтган ой Қозоғистонда ўтган биринчи ҳақиқий сайловда ғалаба қозонган.
Аҳолининг Озодлик қозоқ хизматига айтишича, Мусағали меҳнаткаш ва ҳалол, “пора олмайдиган” инсон сифатида обрў қозонган.
Ақтўбе вилояти шимоли-ғарбидаги Муғалжар туманидаги 13 мингга яқин аҳоли истиқомат қилувчи Эмба шаҳридаги намойишчилар вилоят ҳукуматидан ўзларининг номақбул ҳокимини лавозимидан четлаштиришни талаб қилишди. Кейин эса кўпчилик Мусағалини Эмбининг янги ҳокими бўлишини талаб қилди.
13 март куни сайловда уч номзод иштирок этди ва Мусағали мустақил номзод сифатида қатнашиб 81 фоиз овоз билан ғалаба қозонди.
Мусағалини ҳақиқатдан ҳам халқ танлади. Қозоғистонда эркин ва адолатли сайловлар фақат Эмба каби қишлоқ ва кичик шаҳарларда бўлиши мумкин”, - дейди Мусағалининг сайлов гуруҳи аъзоси Ерқосим Қутжонов.
Қозоғистонда ғарблик кузатувчилар томонидан эркин ва адолатли деб топилган сайловлар ҳеч қачон ўтказилмаган. Кўплаб амалдорлар "мухолифат" номзодлари иштирок этмайдиган назорат остидаги сайловлар орқали сайланади ёки ўз лавозимларига тайинланади.
Мусағали тарафдорларининг айтишича, у мактаб директори бўлган 14 йил давомида ҳеч қачон ўқитувчиларга муҳим расмий ташрифлар олдидан “ихтиёрий” кўча супуришни ёки давлат газеталарига мажбурий обуна бўлишни буюрмаган. Бу Марказий Осиёда кенг тарқалган иллатлардан бири.
Мусағали ҳатто туман бошлиғи ўринбосарини “битирув имтиҳонларини ўтказиш учун туманга келган ҳайъат аъзолари учун” ҳар бир мактаб директоридан 100 минг тенге (210 доллар) талаб қилгани учун судга ҳам берган .
Қоида эмас, истисно
Кўпчилик иш излаб вилоят маркази Ақтўбе ва туман маркази Қандиоғашга боради, чунки ҳудудда ишсизлик асосий муаммо ҳисобланади. Баъзилар оиласини боқиш учун яқин атрофдаги фермаларда ишлайди.
Маҳаллий аҳоли шаҳарчадаги йўллар ёмонлигидан шикоят қилиб, янги ҳокимдан чуқурларни таъмирлаш ва эски кўприк ўрнига янги кўприк қуришни сўраган.
“Мусағалини масъулиятли раҳбар деб эшитдим. Бир куни мактабида таъмирлаш ишларини олиб бораётган қурилиш бригадасидан ҳар бир михни санаб беришни сўраган”, - дейди таксичи Суйиндиқ Жапақов. "Биз ундан шаҳар ишларига ҳам худди шундай масъулият билан муносабатда бўлишини кутамиз."
Мусағалининг айтишича, у узоқ вақтдан бери Қозоғистон ҳукумати сиёсатини қўллаб-қувватлаган, бироқ парламент ва президентлик сайловларида сайлов комиссияларида ишлаганида маълум бир номзод ёки ҳукмрон партиянинг ғалабаси учун “овозлар ўғирланаётганини” кўриб, ҳафсаласи пир бўлган.
Аммо Мусағали бир кун келиб бутун Қозоғистон бўйлаб эркин ва адолатли сайловлар ўтказилишига ишонади. “Адолатли сайловда ғалаба қозониш учун номзоднинг халқ орасида обрў-еътибори юқори бўлиши керак”, дейди у.
Айрим экспертлар Мусағалининг эркин ва адолатли сайловда ғалаба қозониши истисно, дея баҳолаган. Чунки сайлов Қозоғистонда январь ойида бўлган қонли тартибсизликлардан кейин нозик бир вақтда бўлиб ўтган.
"Ҳукумат бу гал сайловда аввалгидек қонунни қўпол равишда бузишдан қўрқди".
Унинг айтишича, расмийлар ўз сафида Мусағали каби иродали ва мустақил фикрли одамларни истамайди. Улар айтганини қиладиган, "ишончли одамларни" афзал кўришади, дейди адвокат.