Τα «καταραμένα» χριστουγεννιάτικα τραγούδια και οι συμπτώσεις που τα στοιχειώνουν

Κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες, τα ίδια τραγούδια επιστρέφουν με μαθηματική ακρίβεια. Ακούγονται στα ραδιόφωνα, στα εμπορικά κέντρα, στα σπίτια, δημιουργώντας την αίσθηση ότι τα Χριστούγεννα έχουν τη δική τους μόνιμη μουσική επένδυση. Κι όμως, πίσω από ένα από αυτά κρύβεται μια παράξενη σύμπτωση, που με τα χρόνια φαίνεται ότι γεννά έναν άτυπο μύθο: την ιδέα των «καταραμένων Χριστουγέννων».

Το «Last Christmas» του Τζορτζ Μάικλ είναι το τραγούδι που προκαλεί τέτοιες σκέψεις. Ένα τραγούδι που μιλά για απώλεια, για κάτι που χάθηκε «τα περσινά Χριστούγεννα», για μια αγάπη που δεν άντεξε στον χρόνο. Όταν ο ίδιος ο δημιουργός του πέθανε ανήμερα Χριστουγέννων, στις 25 Δεκεμβρίου 2016, η σύμπτωση ήταν τόσο ισχυρή που έμοιαζε σχεδόν αναπόφευκτο να φορτιστεί με συμβολισμό. Από εκείνη τη στιγμή, το τραγούδι έπαψε να είναι απλώς χριστουγεννιάτικο· έγινε μνήμη, έγινε υπενθύμιση, έγινε σχεδόν στοιχειωμένο.

Λίγα χρόνια αργότερα, το μοτίβο θα μπορούσε να πεις κανείς φάνηκε να επαναλαμβάνεται με το «Fairytale of New York» των Pogues. Ένα τραγούδι που ποτέ δεν ωραιοποίησε τα Χριστούγεννα, αλλά τα παρουσίασε όπως είναι για πολλούς: γεμάτα όνειρα που δεν πραγματοποιήθηκαν, σχέσεις που δοκιμάστηκαν, ελπίδα που επιμένει μέσα στη σκληρότητα. Ο θάνατος του Shane MacGowan, στις 30 Νοεμβρίου 2023, λίγο πριν ξεκινήσει η περίοδος όπου το τραγούδι του ακούγεται παντού, ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την αίσθηση ότι κάποια χριστουγεννιάτικα τραγούδια κουβαλούν ένα ιδιαίτερο βάρος.

Στην ίδια αφήγηση εντάχθηκε εδώ και λίγες μέρες και το «Driving Home for Christmas» του Κρις Ρία καθώς ο τραγουδιστής έχασε τη ζωή του στις 22 Δεκεμβρίου, σε ηλικία 74 ετών μετά από σύντομη ασθένεια. Ένα τραγούδι που αγαπήθκε από εκατομμύρια ανθρώπους για τη διαδρομή προς το σπίτι, για την προσμονή της επιστροφής και της ζεστασιάς.

Κάπως έτσι δημιουργείται η ιδέα των «καταραμένων» χριστουγεννιάτικων τραγουδιών. Όχι ίσως ως πραγματική κατάρα, αλλά ως ανθρώπινη ανάγκη να δοθεί νόημα στις συμπτώσεις.

Ίσως, όμως τελικά, αυτά τα τραγούδια να μην είναι καταραμένα. Ίσως να είναι απλώς πολύ δυνατά. Να επιστρέφουν κάθε χρόνο για να μας θυμίζουν ότι τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο φώτα και γιορτές, αλλά και χρόνος που περνά, άνθρωποι που λείπουν και αναμνήσεις που δεν σβήνουν.