Алена Лапцёнак: У турме ёсць месца для творчасці, і мы гэта бачым

02.03.2023 21:21

У рэдакцыі Радыё Рацыя прайшла прэзентацыя кнігі «Зэкамерон» Максіма Знака.

Artykuł Алена Лапцёнак: У турме ёсць месца для творчасці, і мы гэта бачым pochodzi z serwisu БЕЛАРУСКАЕ РАДЫЁ РАЦЫЯ.

У рэдакцыі Радыё Рацыя прайшла прэзентацыя кнігі «Зэкамерон» Максіма Знака. Яна выйшла ў серыі «Беларуская турэмная літаратура». У нашай студыі – Алена Лапцёнак – рэдактарка гэтай выдавецкай серыі. І перакладчык – Алег Жлутка.

Алена Лапцёнак: Аўтар кнігі – Максім Знак – не можа прысутнічаць, на жаль, з намі на прэзентацыі, як і палова аўтараў гэтай нашай серыі. Кніга Максіма Знака 10-я , якая выйшла ў серыі «Беларуская турэмная літаратура». Першай была кніга Ігара Аліневіча «Еду ў Магадан», ён сёння таксама знаходзіцца за кратамі. Павел Севярынец, Мікалай Дзядок, Алесь Пушкін, Алесь Бяляцкі – таксама знаходзяцца ў турме. Яны ўжо па другім крузе ў турме.

РР: Гэтая серыя пачалася ў 2017 годзе і, на жаль, увесь час папаўняецца. Раман Максіма Знака чытаецца як белетрыстыка. 100 навел пра жыццё за кратамі. І аўтар ведае, пра што піша. Але яшчэ такая рэфлексія ўзнікла, што і краты, і муры – не такія ўжо шчыльныя, каб затрымаць вольнае слова. Бо ўсё ж такі кніга выбралася з турмы.

Алена Лапцёнак: Так. Кніга выбралася. І я нават сама не ведаю, якім чынам. Таму што сёння камунікацыя з нашымі зняволенымі вельмі складаная. Але трэба сказаць, што рукапіс быў перададзены яшчэ год таму. Відаць, трошкі было прасцей. Кніга мела доўгі шлях. Яна перакладзена на беларускую мову. І ўжо была прэзентацыя ангельскага выдання. Мяркую, што сваякі працуюць над тым, каб кніга выходзіла і на іншых мовах, таму што кніга сапраўды вельмі цікавая. Немагчыма знаходзіцца ў турме і жыць гэтым. Душа чалавека імкнецца да светлых момантаў, дадому, да родных. І таму месца для творчасці ў турме ёсць. І мы гэта бачым.

РР: «Зэкамерон» Максіма Знака прэзентаваны ў рэдакцыі Радыё Рацыя. Але таксама яшчэ адна кніга прадстаўлена: Таццяна Астроўская «Культура і супраціў. Інтэлігенцыя, іншадумства і самвыдат у савецкай Беларусі (1968–1988)». Гэтая кніга выйшла ў Беластоку ў 2022 годзе. У нас у гасцях Алег Жлутка – перакладчык. Што гэта за кніга?

Алег Жлутка: Гэтая кніга пра дысідэнтаў, але яна таксама і пра творцаў, якія жылі ў той час. І якія, магчыма, былі не зусім згодныя з генеральнай лініяй партыі. У нас жа не было магчымасці жыць па-за межамі цалком дзяржаўнай ідэалогіі ў той час. Ідэалогія пранізвала сабою ўсе сферы жыцця. І таму, калі чалавек быў нязгодны, у яго заставалася няшмат варыянтаў. Былі людзі, якія знешне сябе не асабліва імкнуліся праяўляць, але рабілі пэўную падпольную працу, якія займаліся самвыдатам, стварэннем нейкай культурніцкай прасторы, дзеля таго, каб пазней магло ўзнікнуць нешта іншае. Уласна, кніга пра гэта.

Цалкам гутарку слухайце ў далучаным гукавым файле: