Ministarstvo pravde Srbije: Nemamo predmet u vezi sa bivšim grčkim poslanikom

Ministarstvo pravde Srbije demantovalo je za Radio Slobodna Evropa (RSE) da grčke vlasti potražuju od Srbije bivšeg poslanika esktremne desnice Hristosa Papasa.

"Nemamo predmet međunarodne pravne pomoći na ime Hristos Papas", navodi se u pisanom odgovoru ministarstva.

Mediji su preneli 24. februara da grčke vlasti istražuju informacije da je bivši poslanik esktremne desnice Hristos Papas (Christos Pappas) (59), za kojim se traga pošto je osuđen zbog učešća u neonacističkoj organizaciji "Zlatna zora", pobegao u manastir u Srbiji.

Kako se je prenela agencija Beta pozivajući se na grčke medije, pretpostavlja se da je Papas uspeo da se iskrade iz Grčke oktobra 2020. godine, kada je osuđen na 13 godina zatvora zbog upravljanja kriminalnom organizacijom.

 U izveštaju iz januara 2021. godine, britanski Gardijan je preneo da "postoje informacije da se (Papas) krije u jednoj pravoslavnoj balkanskoj zemlji".

Grčki sud je 22. oktobra 2020. godine odlučio da uprkos pravu na žalbu, smesta po izricanju presude na izdržavanje zatvorske kazne ode rukovodstvo ekstremno desničarske, neonacističke "Zlatne zore", među kojima i Papas, osuđeno zbog pretvaranja te stranke u zločinačku organizaciju.

Lider te raspuštene stranke Nikos Mihaloljakos i još pet bivših poslanika, među kojima i begunac Papas, osuđeni su zbog vođenja zločinačke organizacije na po 13 godina zatvora, a jedan na 10 godina.

Jedanaest bivših poslanika "Zlatne zore" osuđenih samo za učešće u zločinačkoj organizaciji, dobilo je kazne od pet do sedam godina zatvora, te uz ograničenja na slobodi čekaju ishod žalbenog postupka. Još sedam osuđenih osoba, saradnika bivše stranke, na slobodi je pod istim uslovima dok se ne završi žalbeni postupak.

Maratonsko, politički nabijeno petogodišnje suđenje sa 68 optuženih, desetinama advokata i u četiri razdvojena postupka, vodilo se zbog niza nedela, uključujući grupno ubistvo noževima levičarskog grčkog rap-pevača Pavlosa Fisasa 2013. godine i fizičke napade na egipatske ribare i levičarske aktiviste.

"Zlatna zora" koja je najpre bila mala polutajna neonacistička grupa osnovana 1980-ih, a potom sasvim marginalna stranka, uzdigla se tokom finansijske krize u Grčkoj 2010-2018. godine, osvojivši poslanička mesta na četiri izbora i po snazi bila treća najveća grčka politička stranka.

Već pošto su ona kao organizcija i njeno rukovodstvo optuženi za zločine iz mržnje, uključujući brutalne ulične napade na imigrante i levičarske aktiviste, čak i ubistva, "Zlatna zora" je izgubila popularnost, te na poslednjim izborima 2019. godine pre zabrane i svog raspuštanja nije uspela da osvoji nijedno mesto u Skupštini na izborima.

Pripadnici "Zlatne zore" su bili poznati i po antimigrantskim protestima, a takođe su se protivili promeni imena Severne Makedonije. Posle jednog skupa zbog dogovora između Grčke i tadašnje Makedonije, na kojem je povređeno 25 policajaca i uhapšeno sedam osoba, grčki premijer je okrivio za sukobe „ekstremističke elemente i članove Zlatne zore“.

"Zlatna zora" ima prijateljske veze sa desničarima u Srbiji. Kako je RSE već pisao, jedan od muzičkih bendova koji nesmetano promovišu nacizam u Srbiji, Sorab 28, 2014. godine je objavio pesmu "Sloboda za Zlatnu zoru", referišući na grčku "Zlatnu zoru".

Stihovi benda Sorab 28, koji su posvećeni toj organizaciji, između ostalog, kažu: "Mi znamo istinu što vas hapse, ubijaju… Branite svoju zemlju".

U oktobru 2013. godine ekstremno desničarska organizacija "Srbska akcija" organizovala je akcije ispred ambasade Grčke u Beogradu. Članovi te organizacije su ispisivali grafite, lepili nalepnice i postavljali transparente sa porukama podrške "Zlatnoj zori".

Pojedini mediji i istoričari u Bosni i Hercegovini, dovode u vezu "Zlatnu zoru" sa genocidom u Srebrenici, o čemu je u 2019. godini pisao i Foreign Policy.

Kako se objašnjava, pripadnici te nacističke organizacije borili su se na strani Vojske Republike Srpske. U optužnicama za zločine u BiH tokom rata devedesetih, "Zlatna zora" ne pominje. Majke Srebrenice, međutim, navele su u nekoliko navrata za medije u BiH da su pripadnici te organizacije sigurno bili u Srebrenici jula 1995. godine.