'Novac ili zdravlje': Crna Gora zabranila svadbe i rođendane

Zabranjeni su koncerti, svadbe i rođendani, zatvoreni noćni klubovi, a rad kafića i restorana se završava u ponoć.

To su prva ozbiljnija ograničenja koje je donelo Ministarstva zdravlja Crne Gore, kako bi uticalo na sprečavanje širenja korona virusa u državi koja je po stepenu širenja virusa na 100.000 ljudi, pre nešto više od mjesec dana, bila prva na svijetu. 

Mjere su stupile na snagu u ponedeljak, 15. novembra.

Bez veće vakcinacije nove mjere nemaju smisla

Koordinator Komisije za zaštitu i unapređenje zdravlja Podgorice, doktor Nebojša Kavarić za Radio Slobodna Evropa kaže da je procenat vakcinisanih glavni indikator koji govori u kom pravcu se razvija epidemija:

„Procenat vakcinisanih jedini je indikator koji me profesionalno zanima. Nebitno je koje su mjere ako za rezultat dobijemo porast broja vakcinisanih. To će ujedno dati odgovor na pitanje da li su nove mjere imale efekta i da li su date u pravom momentu“, kaže Kavarić ističući da bi bilo dobro kada bi se promotivnom kampanjom imunizacije došlo od 7.000 do 10.000 dnevno vakcinisanih.

„Tako bismo imali šansu da vakcinišemo ostatak populacije i uđemo u period manjih glavobolja i manjih tenzija i na ličnom i kolektivnom planu. Tim tempom bismo prešli procenat od 85 odsto vakcinisanih od ukupne populacije. Umjesto što pričamo o otkazivanju proslava trebali bismo da težimo ovom procentu vakcinisanih do Nove godine“, rekao je Kavarić.

Ukoliko to bude rezultat predloženih mjera, dodao je, mjere će imati smisla.

„Sve drugo je besmislica“, poručuje Kavarić.

Crni brojevi u novembru

Direktor Instituta za javno zdravlje (IZJ) Igor Galić je 12. novembra saopštio da je za protekle dvije sedmice broj novih infekcija korona virusom porastao 34 posto.

Raste broj preminulih pa je samo u prvih petnaest dana novembra od posljedica infekcije umrlo više 109 građana. Po smrtnosti na 100.000 stanovnika, Crna Gora je druga u regionu, odmah iza Sjeverne Makedonije.

Dok raste broj novih infekcija i preminulih, svega 40 posto ukupnog stanovništva primilo je drugu dozu neke od vakcina protiv korona virusa.

Početkom novembra u Crnoj Gori bilo je vakcinisano dvije trećine crnogorskih ljekara.

Iako je na čelu državnog Savjeta za borbu protiv pandemije u državi u kojoj je imunizovano tek 40 odsto stanovništva, crnogorski premijer Zdravko Krivokapić, još se nije vakcinisao. Tvrdi da mu raste broj antitijela.

„Kada mi broj antitijela padne ispod 100 ja ću preduzeti korake. Slušam savjet svog ljekara koji kaže da nema potrebe da primam vakcinu“, rekao je Krivokapić 11. novembra.

Novogodišnje proslave i koncerti pod znakom pitanja

Predsjednik Crnogorskog turističkog udruženja (CTU) Žarko Radulović kaže za RSE da su crnogorski hotelijeri podijeljeni prema najavama zdravstvenih vlasti da će novogodišnji koncerti i proslave na gradskim trgovima biti otkazani.

Za novogodišnje praznike po tradiciji na crnogorsko primorje dolaze hiljade gostiju iz regiona, a većina opština na obali organizuje koncerte poznatih estradnih zvijezda, odvajajuću posebne bužete za to, u iznosu i do nekoliko stotina hiljada eura.

Žarko Radulović kaže da pripada onima koji smatraju da treba “žrtvovati“ novogodišnje proslave i očekivanu finansijsku dobit, zarad veće koristi – zdravlja građana:

“Imamo teoretski varijantu koju je, međutim veoma teško ili gotovo nemoguće izvesti a to je da svi ugostitelji i hotelijeri strogo zabrane ulazak u svoje objekte onima koji nijesu vakcinisani ili nemaju negativan PCR test, ne stariji od 72 sata. Druga varijanta je da sve dozvolimo i da se otvorimo pa da u januaru imamo ne 10, nego 20 ili 30 umrlih dnevno, što Crna Gora ne smije da dozvoli.”

Drugačijeg stava je predsjednik Asocijacije crnogorskih kotela Nikola Pejović koji smatra da je održavanje koncerata i proslava tokom novogodišnjih praznika izvodljivo i da ih treba omogućiti:

“Većina gostiju iz regiona su vakcinisani i oprezni i nikome nije cilj da dođe kod nas i da se zarazi. Treba da uz pooštreno poštovanje mjera dozvolimo novogodišnje proslave jer ćemo u suprotnom propasti, a hiljade zaposlenih u turizmu ostati bez posla.”

Pejović podsjeća da su tokom ljetnje sezone na snazi bile mjere kojima je održavanje festivala i proslava na otvorenom bilo moguće uz potvrdu o vakcinaciji ili negativni PCR test.

Ministarka zdravlja Jelena Borovinić Bojović je 12. novembra kazala da koncerti predstavljaju veliki epidemiološki rizik i da uprkos tome što donijete mjere važe do 1. decembra vjeruje da se situacija neće promijeniti i da se novogodišnji koncerti neće održati.

"Da ne izginemo, ili da zaradimo"

Poznati budvanski ugostitelj Krsto Niklanović za RSE kaže da je računica jasna – novac ili zdravlje i da ni on nema dilemu za šta se treba opredijeliti:

“Sada treba da vidimo šta nam je važnije – da ne izginemo svi od korone, ili da zaradimo neke jade. Ja strahujem da ako se odlučimo za zaradu da će nam sve to izaći na nos i da ćemo poslije praznika biti u veoma teškoj situaciji”, navodi Niklanović koji trenutno boravi u Austriji gdje je od danas na snazi karantin za nevakcinisane građane:

“Nevakcinisanima u Austriji je dozvoljeno samo da odu do prodavnice, apoteke ili u šetnju parkom, sve ostalo im je nedostupno i to je mjera koju velika većina ovdje podržava. Kod nas u Crnoj Gori imamo milion i 200 hiljada vakcina, a ljudi ne žele da se vakcinišu. Mi kao da radimo za sopstvenu štetu i nadležni moraju da uvedu oštrija ograničenja ako mislimo da izbjegnemo katastrofu”, zaključuje Niklanović.

Austrija uvela zabranu kretanja za nevakcinisane

Na drugoj strani predsjednik Udruženja ugostitelja Budve Aleksandar Jovanović za RSE kaže da proslava Nove godine ne bi smjela doći u pitanje, jer taj period pomaže ugostiteljima, posebno na primorju, da smanje gubitke u poslovanju tokom zimske sezone:

“Smatramo da se trebaju organizovati u kontrolisanom prostoru i na način kako je to propisano za festivale, kao što je bio ljetošnji primjer Sea Dance festivala, gdje su mogli ući samo vakcinisani ili oni sa Nacionalnom COVID potvrdom. Ostali su imali mogućnost da urade brzi test na licu mjesta”, kaže Jovanović.

Budvanski ugostitelji se nadaju da bi mjere mogle biti revidirane do kraja decembra i očekuju da o tome uskoro razgovaraju sa nadležnima, nakon što su Ministarstvu zdravlja, Ministarstvu ekonomije i Institutu za javno zdravlje (IZJ) poslali zahtjev za hitnim sastankom.

Nove mjere stigle, a opštine već počele pregovore

Prema najavama iz primorskih opština, novogodišnji koncerti su bili planirani u Budvi, Kotoru i Baru a pojedine opštine su uveliko počele pregovore o nastupima estradnih zvijezda.

Direktor Turističke organizacije Bar, Emil Kukalj za RSE kaže da je zdravlje građana na prvom mjestu bez obzira na ekonomski računicu od dočeka Nove godine i hiljada turista koji su godinama prije korone, u tom periodu dolazili u Bar.

Kukalj je rekao da će oni svakako poštovati mjere zdravstvenih vlasti:

“Naravno da se, kada je zdravlje u pitanju, ne može razgovarati o bilo čemu drugom, ali uzimajući u obzir činjenicu da je naš gost u jednom danu tokom novogodišnih praznika u prosjeku trošio 50 eura a da smo imali više hiljada turista na nekoliko dana tokom praznika, onda je jasno o kojoj dobiti po opštinu je riječ. Ipak zdravlje je najvažnije” zaključuje Kukalj.

Ministar ekonomskog razvoja Jakov Milatović je krajem septembra saopštio da je Crna Gora za devet mjeseci 2021. godine ostvarila prihode od turizma u iznosu od 700 miliona eura, koliko je i bilo planirano za ovu godinu.