Zbog krize u BiH zatraženo hitno zasjedanje državnog Parlamenta

Delegat u Domu naroda Parlamenta BiH Zlatko Miletić potvrdio je za Radio Slobodna Evropa (RSE) da je u utorak, 11. januara, zatražio hitno zakazivanje zajedničke sjednice oba parlamentarna doma koja bi bila posvećena aktulanoj krizi u BiH.

Miletić je naveo da je kriza u BiH, po svemu sudeći, najveća od potpisivanja Daytonskog mirovnog sporazuma 1995. godine, te je rukovodstvima oba doma državnog Parlamenta uputio inicijativu za zakazivanje sjednice.

Kako je Miletić naveo u inicijativi, situaciju u BiH karakterizira blokada institucija BiH, te društvena, politička, ekonomska, socijalna i zdravstvena kriza, kao i narušena sigurnosna situacija.

To se, kao je naveo, moglo vidjeti posljednjih dana tokom organiziranih protesta zabrinutih državljana BiH u većini gradova Evropske unije (EU), pa i u BiH.

"Zahtjevam od predsjedatelja oba dom Parlamentarne skupštine BiH da hitno zakažu zajedničku sjednicu oba doma u cilju sprječavanja eskalacije trenutnog stanja u eventualne konflikte, sukobe, a koji mogu imati za posljedicu ugrožavanje sigurnosti građana i njihove imovine", naveo je Miletić koji je delegat u Klubu Hrvata Doma naroda.

“Protesti protiv rata i podjela u BiH” održani su 10. januara u Briselu, glavnom gradu Belgije, gdje se nalaze i sjedišta institucija Evropske unije i Sjevernoatlantskog saveza (NATO).

Na tim protestima su predstavnici bosanskohercegovačke dijaspore upozorili međunarodne zvaničnike da je “važno zaustaviti na vrijeme sve secesionističke i antiustavne aktivnosti koje provode vlasti entiteta Republika Srpska i zadržati mir u zemlji”.

Slični protesti bh. građana su, istovremeno, održani u nekoliko evropskih gradova, kao i u glavnom gradu BiH.

Produbljivanje političke krize intenzivirano je u BiH, nakon što je u julu prošle godine, bivši visoki predstavnik Valentin Inzko nametnuo dopunu Krivičnog zakona BiH, kojom se zabranjuje negiranje genocida počinjenog u Srebrenici 1995.godine.

Stranke iz entiteta Republika Srpska, predvođene vladajućim Savezom nezavisnih socijaldemokrata, od tada bojkotiraju rad institucija BiH (Predsjedništvo BiH, Vijeće ministara i Parlamentarna skupština BiH).

Istovremeno, vladajuće političke partije iz Republike Srpske započele su proces prenosa nadležnosti s nivoa države BiH na entitet.

Narodna skupština RS-a u oktobru je donijela zakon o lijekovima i medicinskim sredstvima koji predviđa osnivanje entitetske agencije za lijekove, koja od 2009. godine djeluje na državnom nivou.

Također, ta zakonodavna institucija u bh. entitetu RS je 10. decembra prošle godine zadužila Vladu RS da u roku od šest mjeseci uputi parlamentu na razmatranje entitetski zakon o porezu na dodatnu vrijednost.

Vlada RS trebala bi predložiti i zakone o akcizama, visokom sudskom i tužiteljskom vijeću RS-a, kao i zakone iz oblasti odbrane i sigurnosti.

Na skupštinskom zasjedanju je usvojena i Deklaracija o ustavnim principima RS, u kojoj se precizira da su ''svi zakoni koje je nametao visoki predstavnik neustavni''.

Tužilaštvo BiH je nakon ovih aktivnosti otvorilo predmet protiv više lica zbog osnovane sumnje da su počinila krivično djelo napad na ustavni poredak.

Prema Ustavu BiH, entiteti ne mogu samostalno vraćati nadležnosti koje su u proteklom periodu prenesene na državu.

Američko Ministarstvo finansija objavilo je 5. januara proširenu listu sankcija za djela korupcije, kojima je obuhvaćen i Milorad Dodik, član Predsjedništva Bosne i Hercegovine i lider vodeće partije u entitetu Republika Srpska (RS) Stranke nezavisnih socijaldemokrata (SNSD).

Kancelarija za kontrolu inostrane imovine američkog Ministarstva trezora (OFAC) saopštila je da je Dodik stavljen na listu kao odgovor na njegove koruptivne aktivnosti i kontinuirane prijetnje stabilnosti i teritorijalnoj cjelovitosti BiH.

U više gradova Republike Srpske 9. januara organizirana je proslava Dana Republike Srpske.

To je datum kada je 1992. godine u Sarajevu održana Skupština srpskog naroda u BiH koja je donijela Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda BiH, kao nezavisne cjeline unutar BiH, a sa ciljem da je pripoji Jugoslaviji, koja se tada raspadala.

Obilježavanja Dana Republike Srpske 9. januara tri puta je proglašavano neustavnim, od Ustavnog suda tadašnje Republike Bosne i Hercegovine, a nakon rata, koji je završen 1995. godine, i Ustavnog suda BiH.

Ustavni sud BiH je u novembru 2015. donio odluku prema kojoj je član Zakona o praznicima RS-a koji govori o Danu RS-a neustavan.