Na Kosovu akcija protiv paralelnih srpskih struktura
Na osnovu naloga Osnovnog suda u Uroševcu, Policija Kosova 7. jula sprovodi akciju oduzimanja bezbedonosnih kamera, koje su na teritoriji opštine Štrpce postavile paralelne srpske strukture.
Štrpce je jedna od šest opština sa srpskom većinom južno od Ibra, na oko 50 kilometara od Prištine.
Akciju je osudila Vlada Srbije, optužujući kosovske policajce da su "maltretirali" lokalno stanovništvo prilikom sprovođenja akcije.
Zašto je tužilac preduzeo akciju?
Tužilac Osnovnog tužilaštva u Uroševcu Rasim (Maloku) Maljoku za Radio Slobodna Evropa (RSE) navodi da se pomenuta akcija odvija na četiri lokacije u Štrpcu, uključujući i objekat privremenog opštinskog organa.
Zvanična Priština paralelne instituciije na Kosovu, koje se finansiraju iz budžeta Srbije, smatra ilegalnim strukturama.
"Sprovodimo sudski nalog za kontrolu i oduzimanje predmeta koji se nalaze u opštinskom objektu i na još tri lokacije, zbog sumnje da se tu nalaze uređaji za praćenje, bezbedonosne kamere koje su postavljene na teritoriji te opštine, kako na javnim putevima, tako i u nelegalnim objektima”, rekao je on.
Maljoku napominje da ovaj slučaj nije povezan sa slučajem "Brezovica" u okviru kog je uhapšen bivši gradonačelnik Štrpca i funkcioner Srpske liste, Bratislav Nikolić.
Slučaj Brezovica se tiče izdavanja nelegalnih građevinskih dozvola a sumnja se da je samo Nikolić stekao korist od million eura nelegalnim putem.
Maljoku kaže da je jedina veza između akcije od 7. jula i slučaja Brezovica, to što je bivši predsednik opštine Štrpce Bratislav Nikolić bio i koordinator privremenog opštinskog organa, koji se finansira iz budžeta Srbije.
"To su posebni slučajevi, jer (današnja akcija) nema nikakve veze sa gradnjom. Međutim, povezano je samo zbog ključcne osobe koja je bila i na čelu tih nelegalnih struktura. Radi se o neustavnim organima, i iz tog razloga preduzimamo mere kako bi zatvorili i zaplenili svu opremu i dokumentaciju na osnovu koje su oni radili", rekao je Maljoku.
Kosovska opština Štrpce pozdravlja akciju
Opština Štrpce, u kosovskom sistemu, se javnosti obratila saopštenjem u kome se navodi da je video nadzor na teritoriji te lokalne samouprave "ugrađen u skladu sa važećim zakonskim procedurama i procesu javne nabavke, video nadzor".
Kamere su, dodaje se dalje, instalirane u tri navrata – 2013. godine u Štrpcu od crvke Svetog Jovana glavnim ulicama do izlaza iz Štrpca, potom 2016. godine u Drajkovcu u blizini crvke Svetih 40 mučenika i 2017. godine u Jažincu, u blizini Osnovne škole "Šarski odred".
"Na samom ulazu u Štrpce je u skladu sa važećim zakonom postavljen i znak, obaveštenje, da se ulazi u deo opštine pod video nadzorom. U jednom saobraćajnom incidentu, početkom 2014. godine, došlo je do oštećenja i pokidani su kablovi video nadzora na stubovima u Štrpcu. Od tog trenutka kamere nisu bile u funkciji", navodi se u saopštenju i dodaje da je o svemu tome bila obaveštena Policija Kosova.
Dodaje se i da je Policija Kosova u nekoliko navrata u toku 2022. godine tražila sve infomracije vezano za kamere, pregledala server, te da je utvrđeno da video nadzor nije u funkciji.
Osuda iz Vlade Srbije
Na akciju Policije Kosova u Štrpcu je reagovala Kancelarija za Kosovo Vlade Srbije uz navode da se Srbi na Kosoovu ponovo "zastrašuju i maltretiraju".
"Specijalci Rosu su raspoređeni na više lokacija, blokirali su čitavu opštinu, upali su u osnovnu školu Šarski odred na Brezovici, u objekat pošte u selu Drajkovce, upali su i pretresali zgradu Privremenog organa odakle iznose svu dokumentaciju i kompjutere, upali su u zgradu TV Herc, jedine televizije na srpskom jeziku u Štrpcu, penju se po banderama odakle skidaju nadzorne kamere koje ne rade više godina", navodi se u saopštenju Kancelarije.
Podvlače da kamere, koje su legalno postavljene pre skoro deset godina, nisu u funkciji već duže vreme i da su to kosovske vlasti i proveravale prethodnih dana u više navrata.
Šta se zna o kamerama?
Radio Slobodna Evropa je u decembru prošle godine pisao o kineskim kamerama sa američke crne liste, koje su preko Srbije ušle na Kosovo. Te kamere su bile namenjene za škole u 12 opština na Kosovu, a kako je moglo da se vidi iz dokumentacije, sistemi za video nadzor su imale opciju prepoznavanja lica.
Kineske kamere sa američke crne liste preko Srbije ušle na Kosovo
Sredstva za nabavku tih kamera je obezbedila Vlada Srbije.
Iz kosovske Agencije za informacije i privatnost je ranije za RSE objašnjeno da video nadzor, koji identifikuje pojedinace, ne sme biti instaliran ni u jednoj instituciji, odnosno da iste ima pravo da koristi samo policija i to "u posebnim slučajevima".