Otkrivena spomen ploča na bivšem logoru Morinj za Hrvate u Crnoj Gori
Delegacije vlada Crne Gore i Hrvatske otkrile su spomen ploču na bivšem logoru Morinj u Opštini Kotor, u kome su tokom opsade Dubrovnika, početkom devedesetih zatvarani i zlostavljani hrvatski zarobljenici.
"Tokom velikosrpske agresije na Hrvatsku, ovdje je bio logor, takozvani Centar Morinj, za zatočene hrvatske civile i branioce", navodi se na spomen ploči koja je otkrivena 10. oktobra.
"Sjećamo se zločina počinjenih da bi se osramotili ime i duh Crne Gore. Izražavamo žaljenje za sve patnje koje su proživjeli zatočeni. Da se nikada ne ponovi!", ugravirano je na ploči ispred nekadašnjeg logora za ratne zarobljenike.
Spomen ploču su otkrili ministri odbrane i vanjskih poslova Crne Gore Raško Konjević i Ranko Krivokapić, uz prisustvo hrvatskog ministra vanjskih poslova Gordana Grlića Radmana i ministra hrvatskih branitelja Toma Medveda.
Ceremoniju otkrivanja spomen ploče u bivšem logoru Morinj pokušalo je da onemogući desetak mještana tog naselja u Opštini Kotor, blokirajući prilazni put nekadašnjoj kasarni.
U saopštenju Mjesne zajednice Morinj je bilo navedeno da se mještani najoštrije protive "postavljanju bilo kakvih obilježja na objektima bivših kasarni u Morinju, koje su ratnih '90-tih služile kao sabirni centri za isleđivanje, a nikako kao konc logori kakvima se danas žele predstaviti".
Tvrdeći da se radi o tabli sa lažnom kvalifikacijom, mještani kažu da žele da se "skine ljaga sa Morinja", zbog čega ne dozvoljavaju da se takva tabla postavi.
Delegacije Vlada Crne Gore i Hrvatske u pratnji pripadnika Vojske Crne Gore su došle do lokacije drugim prilaznim putem.
Od oktobra 1991. do avgusta 1992. godine u naselju Morinj, Opštini Kotor, tadašnja Jugoslovenska narodna armija (JNA) je formirala "Centar za prihvat zarobljenika iz Hrvatske" u kojem su bile zatvorene 292 osobe uglavnom sa područja Dubrovnika i okoline.
Tokom opsade Dubrovnika 1991. godine, koju su sprovodili rezervisti JNA uglavnom iz Crne Gore, zarobljenici sa hrvatske strane su odvođeni u logor Morinj, gdje su zlostavljani, psihičkom i fizičkom torturom od strane vojnih policajaca i stražara.
Broj preminulih zarobljenika u Morinju nikada nije zvanično utvrđen, ali se najčešće spominjalo da je stradalo osam osoba.
Tokom suđenja za ratni zločin protiv civilnog stanovništva u slučaju Morinj, koji je počeo 2007. godine, osuđena su četvorica pripadnika rezervnog sastava JNA na ukupno 12 godina zatvora.
Najviša pojedinačna kazna koja je dosuđena je bila četiri godine zatvora za Iva Menzalina, koji je bio kuvar u logoru Morinj. Boro Gligić je bio osuđen na tri godine, Ivo Gojnić na dvije godine i šest mjeseci i Špiro Lučić na dvije godine.
Prvostepeno osuđeni Mlađen Govedarica i Zlatko Tarle su nakon žalbi oslobođeni optužbi za ratni zločin. Konačne presude su donesene 2013. godine.
Crnogorski sudovi nikada nisu vodili postupak za komandnu odgovornost.
U međuvremenu crnogorska država je isplatila ratnu odštetu za mučenje i zlostavljanje oko 200 zarobljenika. Visina ukupne odštete koju je Crna Gora isplatila bivšim zatvorenicama logora Morinj iznosila je blizu 1,5 miliona eura.