Η Κίνα στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ

Το 2020 ήταν η τρίτη φορά που κάποιο θέμα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην προεκλογική ατζέντα των υποψήφιων προέδρων.

Το 1980 ο απερχόμενος πρόεδρος Jimmy Carter δεν κατόρθωσε να επανεκλεγεί, ώς ένα βαθμό λόγω της ισλαμικής επανάστασης στο Ιράν τον προηγούμενο χρόνο και της αποτυχημένης προσπάθειας απελευθέρωσης των Αμερικανών ομήρων. Το 2004 ο George W. Bush επανεξελέγη με σημαία τον πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας, μετά το σοκ της 11ης Σεπτεμβρίου και τις επεμβάσεις των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Η προεκλογική εκστρατεία του 2020 σημαδεύτηκε, μεταξύ άλλων, από την αντιπαράθεση μεταξύ του Donald Trump και του Joe Biden για τις επιδεινούμενες σινοαμερικανικές σχέσεις, σε συνδυασμό με την πανδημία που ξεκίνησε στην Κίνα.

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών στον κόσμο θα συνεχίσει να οξύνεται τα επόμενα χρόνια, με τις ΗΠΑ να ανησυχούν πως χάνουν την πρωτοκαθεδρία από την ανερχόμενη Κίνα – μια τάση που αναλύεται από τον Graham Allison ως “παγίδα του Θουκυδίδη”.

Ωστόσο, είναι σκόπιμο να ληφθεί υπ’όψιν και μια άλλη παγίδα: της αναντιστοιχίας μεταξύ στόχων και δυνατοτήτων. Οι ΗΠΑ έπεσαν σ’αυτήν την παγίδα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όταν ως μοναδική υπερδύναμη τότε έδειξαν υπεροψία και εν τέλει κατέβαλαν πολύ υψηλό τίμημα για την υπερεξάπλωσή τους.

Εάν η Κίνα πράγματι επιδιώκει να υποσκελίσει τις ΗΠΑ και οι διακηρυγμένοι στόχοι της κινεζικής ηγεσίας δεν προβλέπουν τίποτα λιγότερο απ’αυτό, το Πεκίνο δείχνει να βαδίζει ολοταχώς προς την ίδια παγίδα – και, μάλιστα, με δυσμενείς όρους, δεδομένου ότι οι καλύτερες μέρες της κινεζικής οικονομίας έχουν περάσει και ο δυναμισμός της δείχνει να εξαντλείται.

*Επικεφαλής του Τμήματος Ασιατικών Σπουδών, Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ)