Και όμως, η μπάλα ποδοσφαίρου δεν είναι στρογγυλή!
H γη είναι στρογγυλή και κινείται. Οπως και η μπάλα. Χμ, μάλλον όχι. Το «όχι» δεν πάει για τη γη (που δεν είναι επίπεδη), αλλά στην μπάλα. Μπορεί να μην το γνωρίζετε, αλλά οι μπάλες ποδοσφαίρου δεν είναι σφαιρικές. Δεν είναι βέβαια και… τετράγωνες (δεν έχει επιτευχθεί ακόμη ο τετραγωνισμός του κύκλου), αλλά πολλές με τις οποίες παίζονται επίσημα παιχνίδια δεν είναι όπως ορίζει ο κανονισμός διεξαγωγής ποδοσφαίρου με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η τύχη των αγώνων. Κι αν δεν είναι στρογγυλές τότε τι σχήμα έχουν και πώς μπορεί αυτό να κρίνει ένα ματς;
Οι μπάλες είναι παραδοσιακά στρογγυλοποιημένα εικοσάεδρα που, όταν φουσκώνουν, μοιάζουν με σφαίρα, αν και δεν επιτυγχάνουν αυτή την ακρίβεια.
Σε οριακές καταστάσεις υπάρχει η line technology για να καθορίσει αν η μπάλα έχει περάσει ή όχι τη γραμμή. Την έχουν αυτή την τεχνολογία στην Πρέμιερ Λιγκ και με αυτή ο διαιτητής λαμβάνει απευθείας σήμα στο ρολόι του εάν η μπάλα έχει μπει γκολ. Και πάλι όμως δεν είναι ο τέλειος κύκλος με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Μόλις στο 95%
«Οι μπάλες πρέπει να είναι σφαιρικές»: Σύμφωνα με τον Κανόνα 2 των κανόνων του παιχνιδιού που αναπτύχθηκε από το Συμβούλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, η μπάλα πρέπει να είναι σφαίρα.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι έχουν μια σφαιρική εμφάνιση, και παρόλο που όλοι έχουμε ακούσει τη λέξη «σφαιρική» να αναφέρεται στην μπάλα, ορισμένες από την κατασκευή τους δεν είναι. Είναι συρραφή από στρογγυλοποιημένα εικοσάεδρα που ως επί το πλείστον φτάνουν μόνο το 95% της σφαιρικότητας όταν φουσκωθούν.
Το 1947, ο Eigil Nielsen, τερματοφύλακας της εθνικής ομάδας της Δανίας, δημιούργησε την εταιρεία SELECT, η οποία ήταν αφιερωμένη στις μπάλες ποδοσφαίρου χωρίς εξωτερικό κορδόνι (καινοτομία για την εποχή) και η οποία επέτρεπε στους παίκτες να χτυπούν την μπάλα χωρίς να το επηρεάζουν.
Αποτελούνταν από 18 λωρίδες δέρματος αγελάδας, συνήθως καφέ χρώματος. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1962, η εταιρεία δημιούργησε αυτό που ξέρουμε ως μπάλα 32 τμημάτων. Είναι ένα πολύεδρο που αποτελείται από 20 εξάγωνα και 12 πεντάγωνα που σχηματίζουν τις 32 όψεις του σχήματος.
Ακριβό «μοτίβο»
Μία από τις επιλογές για να δημιουργηθεί μια πιο σφαιρική μπάλα ήταν ένα ρομβοεικοσιδωδεκάεδρο, αντί για το «κολοβωμένο» εικοσάεδρο. Το ρομβοεικοσιδωδεκάεδρο είναι ένα πολύεδρο που σχηματίζεται από 12 πεντάγωνα, 30 τετράγωνα και 20 τρίγωνα που, χωρίς διόγκωση, έφτασε τη σφαιρικότητα του 94%.
Το πρόβλημα είναι ότι ήταν πιο ακριβό στην κατασκευή του: αυτό το πολύεδρο έχει 30 περισσότερες άκρες από το εικοσάεδρο, επομένως οι εταιρείες έπρεπε να επενδύσουν περισσότερα και δεν θα ήταν τόσο κερδοφόρο.
Η κατασκευή της μπάλας σε σχήμα στρογγυλού εικοσάεδρου έχει παραμένει μέχρι σήμερα. Η μπάλα EA Sports 2023/24 της LaLiga συνεχίζει να κατασκευάζεται σε αυτό το σχήμα, αλλά μόνο στη φθηνότερη έκδοσή της. Για τους αγώνες χρησιμοποιείται ένα μοντέλο που αποτελείται από 12 πάνελ, το οποίο ακριβώς επιδιώκει να κάνει την μπάλα ακόμα πιο σφαιρική και κυρίως να μη χάνει τη σταθερότητά της. Το 100% όμως δεν το φτάνει καμία.
Τις τελευταίες μέρες η Adidas παρουσίασε την μπάλα για το Euro 2024 στη Γερμανία. Οι δημιουργοί της επισημαίνουν ότι έχει κατασκευαστεί με πιο βιώσιμα βιολογικά υλικά από οποιαδήποτε άλλη μπάλα στο παρελθόν. Επιπλέον, κάθε ένα από τα δείγματα θα ενσωματώνει τεχνολογία που θα χρησιμεύει για την αποστολή ακριβών δεδομένων στους διαιτητές βίντεο σε πραγματικό χρόνο. Θα χρησιμεύσει επίσης για τον καθορισμό της στιγμής του χτυπήματος για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το οφσάιντ. Στρογγυλή σε τέλειο κύκλο δεν θα γίνει καμιά τους…