Είχε άδικο

Το μεγάλο ερώτημα που απασχολούσε τους καλοπροαίρετους Ελληνες, αλλά και γενικότερα τους Ευρωπαίους, τόσο στη διάρκεια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης όσο και μετά τη λήξη της, ήταν ποιος έφταιγε για την «ελληνική περίπτωση». Αν δηλαδή η ευθύνη, ή εν πάση περιπτώσει η μεγαλύτερη ευθύνη, για τη χρεοκοπία της Ελλάδας ανήκε στους Ελληνες, που κατανάλωναν πολύ περισσότερα απ’ όσο μπορούσαν, ή στους Ευρωπαίους, που δημιούργησαν μια οικονομική ένωση με τεράστιες ανισορροπίες.

Για τους «Ελληνάρες», εκείνους δηλαδή που πιστεύουν ότι όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια, τα πράγματα ήταν σαφή: για όλα έφταιγαν οι Γερμανοί. Εγωιστές, κομπλεξικοί και κατά βάθος ναζιστές, μας ζηλεύουν για τον πολιτισμό μας, τον ήλιο μας, τη γενναιότητά μας και την ανεμελιά μας. Από τη μια λοιπόν μας πουλάνε τα αυτοκίνητά τους και τις ηλεκτρικές τους συσκευές κι από την άλλη θέλουν να μας εξευτελίσουν, να μας ταπεινώσουν, να μας ντροπιάσουν.

Για τους περισσότερους Ευρωπαίους πάλι, και κυρίως εκείνους που ζουν στον Βορρά, δεν υπήρχε αμφιβολία ότι οι μόνοι υπεύθυνοι για την κατάρρευση της Ελλάδας ήταν οι Ελληνες. Βασικός εκφραστής αυτής της σχολής ήταν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν μπορούσε να χωνέψει ότι η Γερμανία και η Ελλάδα ήταν, έστω και θεωρητικά, ισότιμα μέλη μιας οικογένειας. Πρότεινε λοιπόν τρεις (τουλάχιστον) φορές την έξοδό μας από το ευρώ: τη μία στον Βαγγέλη Βενιζέλο το φθινόπωρο του 2011, τη δεύτερη στον αμερικανό υπουργό Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ τον Ιούλιο του 2012 και την τρίτη σε μια συνεδρίαση του Eurogroup τον Ιούλιο του 2015.

Ισχυριζόταν πως η έξοδος θα ήταν προσωρινή. Ηξερε όμως πως αυτό ήταν ψέμα, όπως ο Γιάνης Βαρουφάκης ήξερε πως η πρότασή του για παράλληλο νόμισμα θα οδηγούσε μαθηματικά στην επιστροφή στη δραχμή. Αυτό είναι το πρόβλημα με αυτούς τους ανθρώπους: ότι σε κοροϊδεύουν στα μούτρα σου. Ευτυχώς τόσο η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου όσο και η κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου, για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά, απέκρουσε τον εκβιασμό και γλίτωσε τη χώρα από την καταστροφή.

Δεν είχε δίκιο δηλαδή ο Σόιμπλε; Δεν ήταν η Ελλάδα το μαύρο πρόβατο της ευρωζώνης; Ισως – αν και, όπως γράφει ο Ζαν-Πιζανί Φερί στην «Αφύπνιση των δαιμόνων» (εκδ. ΠΟΛΙΣ), η χώρα μας είχε βασικά την ατυχία να είναι η πρώτη που χρεοκόπησε, λειτούργησε λοιπόν στη συνέχεια ως πειραματόζωο για τις επιτυχημένες και αποτυχημένες συνταγές των πολιτικών και των οικονομολόγων. Την απάντηση την έδωσε τελικά ο ίδιος ο πρώην υπουργός σε συνέντευξή του στη Handelsblatt τον Νοέμβριο του 2022: «Ναι, η Ελλάδα πλήρωσε ακριβό τίμημα, αλλά παρέμεινε στην ευρωζώνη, και πλέον δεν βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος».

Αντιθέτως: χαρακτηρίζεται από τον Economist οικονομία της χρονιάς. Με άλλα λόγια, ο Σόιμπλε είχε άδικο.