Δουλεύουμε αρκετά, αλλά δεν αρκεί…
Από μόνο του ως μέγεθος τρομάζει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, οι συνολικές ώρες εργασίας στην ελληνική οικονομία το 2023 διαμορφώθηκαν σε 9,7 δισεκατομμύρια. Τόσο δουλέψαμε σε ένα έτος. Μάλιστα, σε σύγκριση με το 2022 οι συνολικές ώρες εργασίας αυξήθηκαν κατά 1,7%. Πολύ πιο τρομακτική ωστόσο σε προσωπικό επίπεδο είναι η κατανομή τους, σύμφωνα με την Eurostat. Οι ώρες εργασίας ανά απασχολούμενο στην Ελλάδα το 2023 ξεπέρασαν οριακά τις 2.000! Βρισκόμαστε σχεδόν στην κορυφή των ωρών απασχόλησης, πίσω μόνο από τους Πολωνούς (2.019), πολύ πάνω από όλη την Ανατολική Ευρώπη. Περίπου 170 ώρες πάνω από τους αδελφούς Κύπριους, πάνω από 500 ώρες διαφορά από τους Γάλλους. Το εντυπωσιακό είναι ότι μόνο κατ’ ευφημισμόν αποδεικνύουν την εργατικότητά τους οι Γερμανοί, καθώς βρίσκονται στον «πάτο» της Ευρώπης με μόλις 1.342 ώρες ετήσιας εργασίας, ενώ λίγο πιο πάνω συναντάμε τους Δανούς και τους Ολλανδούς.
Αντίστροφα ανάλογη είναι ωστόσο η κατανομή των αμοιβών. Για την ακρίβεια, του κατά κεφαλήν ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, όπως το μετράει επίσης η Eurostat. Στην Ελλάδα το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το 2023, παρέμεινε στην προτελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δεύτερη από το τέλος ανάμεσα στις 27 χώρες. Μόνο τη Βουλγαρία ξεπερνάμε για μία ακόμα χρονιά. Από πάνω μας σταθερά όλο το ανατολικό μπλοκ και πολύ υψηλά προφανώς στις πρώτες θέσεις της κατάταξης τόσο η Γερμανία, όσο και η Ολλανδία και η Δανία, των οποίων οι εργαζόμενοι δουλεύουν ετησίως τις λιγότερες ώρες.
Προφανώς κάτι λάθος κάνουμε για να δουλεύουμε τις περισσότερες ώρες και να εισπράττουμε τις μικρότερες αμοιβές στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το σίγουρο είναι ότι ξεχνάμε πού ζούμε, πού συμβαίνουν όλα αυτά. Οτι η χώρα μας, το ελληνικό κράτος, χρεοκόπησε πριν από 14 χρόνια, χάνοντας πάνω από το 25% του τότε κατά κεφαλήν ΑΕΠ και βέβαια η διαφορά έγινε μεγαλύτερη καθώς όλη η υπόλοιπη Ευρώπη αναπτυσσόταν εκείνο το διάστημα, αυξάνοντας τις αμοιβές τους.
Για κάποιον περίεργο λόγο, ξεχνάμε αυτό το καθοριστικό γεγονός. Συμπεριφερόμαστε, συμπεριλαμβανομένης και της κυβέρνησης, σαν μια χώρα που βαδίζει αμέριμνη σε μια κανονικότητα, που όμως δεν υφίσταται ακόμα. Μπερδεύουμε τη λήξη των εκτάκτων συνθηκών που επικράτησαν την προηγούμενη δεκαετία και μας οδήγησαν στο χείλος της εξόδου από το ευρώ, με την περίοδο της λήξης συναγερμού που ακολούθησε.
Στη φάση που βρισκόμαστε, κανονικά, θα έπρεπε ως λαός ενωμένος και με σκυμμένο το κεφάλι να συνεχίζουμε τη δουλειά προκειμένου να χτισθούν δομές και εισοδήματα σε νέες υγιείς παραγωγικές επιχειρήσεις. Να κάνουμε δηλαδή αυτό που δεν κάναμε την περίοδο της αλληλοφαγωμάρας των πρώτων ετών των Μνημονίων. Θα έπρεπε επιπλέον να δουλεύουμε προκειμένου να επιστρέψουν πιο ισχυροί θεσμοί που υπολειτούργησαν για πολλά χρόνια λόγω των έκτακτων συνθηκών που επικράτησαν. Να δούμε ξανά συνήθειες και εθιμικού δικαίου διαδικασίες που πάγωσαν για πολλά χρόνια, αλλά πριν από τη χρεοκοπία δημιουργούσαν το απαραίτητο δίχτυ ασφάλειας της ευζωίας στη χώρα. Αντ’ αυτών και πριν η χώρα πλησιάσει έστω από πλευράς κατά κεφαλήν εισοδήματος στη θέση που ήταν πριν από τη χρεοκοπία, εμείς αναζητούμε γρήγορες λύσεις. Τουλάχιστον στη φάση αυτή, δεν μπορεί να μας πει κανείς ότι δεν δουλεύουμε αρκετά.