Το πρωτείο των ΜΜΕ

Η παρουσίαση των υποψήφιων ευρωβουλευτών της ΝΔ, χθες το απόγευμα, δίνει το έναυσμα για την έναρξη της προεκλογικής κίνησης. Οσο κοινότοπη και πληκτική κι αν ήταν σε γενικές γραμμές, όσο βαρετή κι αν ήταν η έκθεση των διαφόρων υποψηφίων, με τα ηρωικά λογύδρια, πολύ συχνά κενά νοήματος, και με τις ευχαριστίες όλων στον Πρωθυπουργό, η σεμνή αυτή τελετή επιτρέπει να βγουν μερικά συμπεράσματα.

Η ΝΔ είναι ένα όντως μεγάλο κόμμα που πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις – και είναι εύλογο να επιδιώκει όσο το δυνατόν ευρύτατη εκπροσώπηση από διάφορα κοινωνικά στρώματα, από διάφορες περιοχές της χώρας αλλά και της διασποράς, από όσο το δυνατόν πιο επιδραστικές προσωπικότητες που θα εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν ξέρω αν έχουν βρεθεί πολλοί απολιτικοί στο ευρωψηφοδέλτιο της ΝΔ, αλλά πάντα υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Η ΝΔ είναι ένα μεγάλο λαϊκό κόμμα (όπως και τα άλλα δύο μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ) και δεν θα μπορούσε να επενδύσει απλώς σε τεχνοκράτες και σε επαγγελματίες πολιτικούς.

Στην εκδήλωση αυτοπαρουσιάστηκαν και πολλές προσωπικότητες από τον χώρο της δημοσιογραφίας και ευρύτερα της τηλεόρασης – κάποιοι έχουν και τις δύο ιδιότητες. Εξίσου αναπόφευκτη επιλογή. Τα μίντια είναι σε μεγάλο βαθμό ένας καθρέφτης στον οποίο αντανακλώνται τα μεγάλα και τα κεντρικά ρεύματα των κοινωνιών, τα πλειοψηφικά ρεύματα. Και η πολιτική σε μεγάλο βαθμό γίνεται στα μίντια – εκεί εκτίθενται οι απόψεις, εκεί γίνεται η δημόσια κριτική.

Οι κοινωνίες μας έχουν αμφίδρομη σχέση με τα μίντια και οι πολίτες δικαιούνται τις ταυτίσεις με τους σταρ, έστω κι αν δεν είναι όσο σύνθετοι θα περίμενε κάποιος που ασχολείται επαγγελματικά με την πολιτική ή έστω και αν δεν υπήρξαν σταθεροί στις απόψεις τους. Για την προσέλκυση ψήφων, η εξειδίκευση ή η συνέπεια μετρούν λιγότερο από την ακτινοβολία των σταρ. Είναι ο βασικός λόγος, άλλωστε, για τον οποίο τα κόμματα σκοτώνονται προκειμένου να συμπεριλάβουν στα ψηφοδέλτιά τους και ηθοποιούς ή αθλητές. Τα λαϊκά ινδάλματα δεν είναι ινδάλματα για τον αναλυτικό τους λόγο και τις οραματικές θέσεις τους για την κοινωνία – αλλά όποιο κόμμα αποστρέφεται τα λαϊκά ινδάλματα χάνει σε λάμψη και επιρροή.

Στη χθεσινή παρουσίαση, ακόμα μια φορά, με τον λόγο τους, ξεχώρισαν υποψήφιοι με προέλευση από το ΠΑΣΟΚ – από το εκσυγχρονιστικό κομμάτι του, που ο Νίκος Ανδρουλάκης περιφρόνησε και, στην ουσία, το έδιωξε. Εχουν πολιτική θέση και μέτωπα – κάτι που δεν συμβαίνει όχι μόνο με τους περισσότερους απ’ όσους επελέγησαν λόγω των προσωπικών τους επαγγελματικών περγαμηνών αλλά ούτε καν με τους επαγγελματίες πολιτικούς της ΝΔ, που λουφάρουν. Η αδυναμία των νεοδημοκρατών ευρωβουλευτών να επηρεάσουν έστω τους ομοϊδεάτες τους, στο δυσάρεστο πρόσφατο ψήφισμα κατά της Ελλάδας, δείχνει ακριβώς το πρόβλημα της εκπροσώπησης.

Θεωρητικά, είναι ένα πρόβλημα που θα μπορούσε να λυθεί από τους ψηφοφόρους, οι οποίοι στο κάτω κάτω θα αποφασίσουν τα πρόσωπα. Γνωρίζουμε καλά όμως ότι οι ψηφοφόροι προτιμούν πρόσωπα προβεβλημένα, με αυτά αισθάνονται οικεία, αυτά τους είναι γνωστά. Οπότε, και πάλι τα ΜΜΕ έχουν το πρωτείο.

Προφανώς, θα ήταν σημαντικό κάποιους πραγματικούς ευρωπαϊστές, με πολιτικό αισθητήριο, να τους στείλει στο Ευρωκοινοβούλιο η κοινωνία των πολιτών. Δύσκολο, όσο η μαζική κουλτούρα είναι η κυρίαρχη κουλτούρα.