Σκάνδαλο με τις φάλαινες

Σάλο έχει προκαλέσει η αμφιλεγόμενη κίνηαη της Ισλανδίας να επαναφέρει την άδεια για την κυνηγετική εκμετάλλευση φαλαινών για την επόμενη πενταετία, μέχρι το 2029. Η απόφαση αυτή λαμβάνεται από την απερχόμενη κυβέρνηση της χώρας, η οποία έχασε την πλειοψηφία στις πρόσφατες εκλογές, γεγονός που πυροδότησε αντιδράσεις από οργανώσεις προστασίας των ζώων και την κοινή γνώμη.

Η απόφαση αφορά τη δυνατότητα ετήσιας αλίευσης 209 φαλαινών (μπλε και πτερυγοφόρες), εκ των οποίων 48 σε περιοχές που δεν είναι συνήθεις ζώνες κυνηγιού και 217 μικρών φαλαινών (Minke).

Η κυνηγετική περίοδος εκτείνεται από τα μέσα Ιουνίου έως τον Σεπτέμβριο κάθε έτους.

Η απόφαση έχει προκαλέσει αντιδράσεις από οργανώσεις προστασίας ζώων, που τονίζουν ότι το μέτρο λαμβάνεται από μια κυβέρνηση που δεν έχει πλέον λαϊκή εντολή, λόγω της ήττας της στις εκλογές. Ζητούν από την πρόεδρο της Ισλανδίας, Χάλα Τόμασντοτιρ, να αναστείλει την εφαρμογή της απόφασης ώστε να την επανεξετάσει η νέα κυβέρνηση. Οι φάλαινες είναι ταξινομημένες ως «ευάλωτες» από την IUCN (Διεθνής Ενωση για την Προστασία της Φύσης), κάτι που ενισχύει την ανάγκη προστασίας τους.

Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι οι παραδοσιακές πρακτικές κυνηγιού φαλαινών, όπως τα εκρηκτικά καμάκια, έχουν θεωρηθεί υπερβολικά βάρβαρες. Η ζήτηση για προϊόντα φαλαινών, όπως το κρέας και το λίπος, έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες έχουν περιορίσει τη δημοτικότητά τους.

Το 1986 η Διεθνής Επιτροπή Φαλαινών (IWC) επέβαλε παγκόσμια μορατόριουμ για το κυνήγι φαλαινών, αφού η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευσή τους είχε οδηγήσει πολλά είδη στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Παρά την απαγόρευση, τρεις χώρες συνεχίζουν να ασκούν αυτή την πρακτική: Ισλανδία, Νορβηγία και Ιαπωνία. Οι Ισλανδοί είναι από τους ελάχιστους που δεν αναγνωρίζουν το μορατόριουμ, υποστηρίζοντας ότι οι πληθυσμοί των φαλαινών έχουν αυξηθεί, άρα δεν υφίσταται πλέον ανάγκη προστασίας. Παράλληλα, τονίζουν ότι το κυνήγι διεξάγεται εντός των εθνικών της υδάτων και δεν επηρεάζει τον διεθνή πληθυσμό.

Στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, αναφέρθηκε μυστική συμφωνία μεταξύ πρώην υπουργού και εταιρειών κυνηγιού φαλαινών, κάτι που ενίσχυσε την καχυποψία για το κίνητρο της απόφασης.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του 2023, το 51% των Ισλανδών τάσσεται κατά του κυνηγιού φαλαινών, σημειώνοντας αύξηση κατά 9% σε σχέση με το 2019.

Η IWC υπολογίζει ότι περίπου 1.200 φάλαινες σκοτώνονται κάθε χρόνο από τις τρεις χώρες που εξακολουθούν να κυνηγούν. Παράλληλα, η οργάνωση προειδοποιεί ότι οι φάλαινες, ήδη ευάλωτες λόγω της μείωσης της τροφής τους (όπως το κριλ), απειλούνται περαιτέρω από τη συνέχιση του κυνηγιού. Επίσης, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στα θαλάσσια οικοσυστήματα, καθώς συμβάλλουν στη διατήρηση της ισορροπίας τροφικών αλυσίδων.

Η απόφαση αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για διεθνή συνεργασία και συνέπεια στην εφαρμογή περιβαλλοντικών πολιτικών, καθώς και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.