Եվրոպայում տրանս-ճարպերի բացահայտվելու դեպքում անգամ քրեական գործ է հարուցվում, իսկ մեզ մոտ պետական վերահսկողություն չկա. Բաբկեն Պիպոյան
«Իրազեկ և պաշտպանված սպառող» ՀԿ նախագահ Բաբկեն Պիպոյանը Tert.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ պետության քաղաքականությունից դուրս է մնացել արտադրող ընկերությունների կողմից բուսայուղերի, տրանս-ճարպաթթուների օգտագործման վերաբերյալ վերահսկողություն իրականացնելը:
Նա նկատեց, որ նույնիսկ պաղպաղակի շուկայում «Հետք»-ի կատարած ուսումնասիրությունը, որով բացահայտվեց բուսայուղի օգտագործման կեղծումները, պատշաճ արձագանք չստացավ լիազոր մարմնի կողմից:
Նա նշեց, որ վերահսկողությունը քաղաքացիական կազմակերպությունը չի կարող անել, քանի որ նախ փորձաքննության արժեքն է թանկ, բացի այդ էլ նմուշների քանակն է շատ: «Ամեն դեպքում անհրաժեշտ է իրականացնել տեսչական բարեփոխումներ` տեսչական վերահսկողության մոդելը վերանայելու նպատակով, որպեսզի բժիշկները տան գնահատական և առողջական ռիսկերը չափեն»,-ասաց նա և նշեց, որ բոլոր ոլորտներում կա խնդիրներ:
«Եվրոպական երկրներում տրանս-ճարպերի բացահայտվելու դեպքում չի բացառվում նույնիսկ քրեական գործ հարուցվի, այսինքն` այնտեղ կարևորվում է պետական վերահսկողությունը, իսկ մեզ մոտ չի կարևորվում այն, ինչը իսկապես կարևոր է: Այստեղ բացը երկու կողմում է: Առաջի պատասխանատուն արտադրողն է, երկրորդը` վերահսկողություն իրականացնողը: Երրորդ օղակը չկա, քանի որ քաղաքացին տրանս-ճարպաթթուների մասին անգամ, եթե տեղեկություն ունի, միևնույնն է, չի կարող իմանալ` մթերքում առկա է, թե ոչ : Եթե մենք բուսական յուղի առկայություն գտնում ենք այն մթերքներում, որտեղ ընդհանրապես չպետք է լինի, ապա պատկերացրեք` ինչպիսի վիճակ կլինի այն մթերքներում, որտեղ որոշ չափով թույլատրվում է»,-ասաց նա:
Բաբկեն Պիպոյանն ասաց, որ տեսչական բարեփոխումների արդյունքում վերահսկողությունը պետք է տրվի նեղ մասնագիտական խմբին, ինչի արդյունքում շահերի բախումն էլ չի լինի:
Պարենային իրավունքի փորձագետ, Սննդամթերքի անվտանգության դոկտորանտ Դավիթ Պիպոյանը նախ բացատրեց, թե ինչ են իրենից ներկայացնում տրանս- ճարպաթթուները և նշեց, որ, երբ ուզում ենք բուսայուղին կենդանական ճարպի ֆիզիկական վիճակ տալ` կարագ և այլն, դա վերամշակվում է, որը կոչվում է հիդրոգենացում, և մենք փաստացի գործ ենք ունենում հիդրոգենացված բուսական ճարպի հետ: «Փաստացի օրգանիզմին խաբում ենք տալով ճարպաթթու, որը բուսական ծագմամբ է, այդ ճարպաթթուները պարունակում են մի շարք ռիսկեր»,-ասաց նա:
Նա թվարկեց այդ ռիսկերը և նշեց, որ առաջին հերթին տրանս-ճարպաթթուները առաջացնում են խոլեստերինի շատ բարձր մակարդակ, ինչը նպաստում է սիրտանոթային հիվանդությունների առաջացմանը, քանի որ ճարպաթթուները լինում են լավորակ և վատորակ և տրանս ճարպաթթուները նպաստում է լավորակի քանակի նվազեցմանը և վատորակ քանակի ավելացման:
«Եթե դուք գործ ունեք բուսական տրանս-ճարպաթթվի հետ ինքը շատ ավելի բացասական է ազդում վատորակ խոլեստերինի առաջացմանը, քան կենդանական ծագման ճարպերը»,-ասաց նա:
Երկրորդ վտանգը նա համարեց տարատեսակ ուռուցքների վրա թողած անդրադարձը և, մասնավորապես նշեց, որ ճարպաթթուները երկու անգամ ավելացնում են կրծքագեղձի ուռուցքի ռիսկը: Նա հայտնեց, որ տրանս-ճարպաթթուները հղիների համար շատ վտանգավոր են, դրա արդյունքում բարձրանում շաքարային դիաբետի առաջացման ռիսկը: Բացի այդ նա հայտնեց, որ հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ տրանս- ճարպաթթուների հետևանքով 13-14 տարեկան երեխաների մոտ ալերգիաների ռիսկն է մեծանում:
Ինչ վերաբերում է օրենսդրական կարգավորումներին, Դավիթ Պիպոյանն ասաց,«Այնպես չէ որ օրենք չկա, մեր երկրում խնդիրները գալիս են ոչ թե իրավական ակտերի անկատարությունից, այլ քաղաքական կամքի բացակայությունից: Եթե մենք տրանս-ճարպաթթուների հետազոտություն կատարենք, օրենսդրությունը խստացնենք, ապա բոլոր կեղծարարները ջրի երես դուրս կգան` կաթ-կաթնամթերքի, պաղպաղակների կեղծողները»,-ասաց նա:
Փորձագետը գտնում է, որ Հայաստանում սննդամթերքի անվտանգության մակարդակը, և պետական վերահսկողությունը չի իրականացվում ի շահ սպառողներին և այն հայտարարությունները, որոնք անում են կառավարության կարկառուն ներկայացուցիչների կողմից,ըստ նրա, ընդամենը պոպուլիստական են: «Մեր երկրում 7 տարի է` խոսվում է այդ ամենի մասին, իսկ 7 տարում սարեր կարելի է շրջել սննդամթերքի անվտանգության ոլորտում: 7 տարվա ընթացքում ոչ միայն սարեր չշրջեցինք, այլ նույն խնդիրների մասին խոսում ենք, սակայն նույն տաշտակի առաջ ենք կանգնում»,-ասաց նա և նշեց, որ շատ փոքրիկ խնդիրներ են միայն լուծվում: