«Ինչու են «թուրքերը» փնտրում իրենց արմատները». ստամբուլահայ գործիչը՝ Թուրքիայում «տոհմածառային ճգնաժամի» մասին
Պոլսահայ գործիչ Երվանդ Օզուզունն անդրադարձել է վերջին շրջանում Թուրքիայում մեծ աղմուկ հանած «տոհմածառային ճգնաժամին»՝ խոսելով երկրի հանրային ծառայությունների կայքի կողմից ընտանեկան տոհմածառի մասին տեղեկություններ տրամադրող նոր ծառայության մասին, որը մեծ աղմուկ է առաջացրել Թուրքիայում:
Ինչպես ավելի վաղ հայտնել է tert.am-ը՝ Թուրքիայի հանրային ծառայությունների կայքը նոր յուրահատուկ հնարավորություն է ընձեռել քաղաքացիներին՝ ծառայությունների բաժնում ավելացնելով անձի և նրա ընտանիքի տոհմածառի մասին ամբողջական տեղեկությունների հարցման հնարավորությունը:
«Նախկինում բնակչության և քաղաքացիության հարցերի վարչությունում ընտանիքի անցյալի ու ազգության մասին մանրամասն տեղեկություններ չէին տրամադրվում: Առկա արխիվային գրանցամատյանների հետ կապված կար դրանց հասանելիության սահմանափակման գաղտնի որոշում: Նշանակում է՝ իրականությունը երբեմն կարող է դեմ լինել այս երկրի ազգային շահերին: Այս որոշումը փաստացի չեղարկվեց 2018 թվականի փետրվարի 8-ին, երբ հանրային ծառայությունների կայքը բոլորին հնարավորություն տվեց առցանց ուսումնասիրել ընտանեկան արխիվը: Ի՞նչն է փոխվել՝ չգիտենք: Օրինակ՝ բնակչության վերաբերյալ որոշ փաստաթղթերում մարդկանց էթնիկ պատկանելիությամբ կոդավորել են: Մենք՝ հայերս, 2-րդ համարի տակ ենք: Գուցե և պետքական ժամանակ օգտագործելու համար պահում են այս կոդերը», - գրում է Օզուզունը:
Նա նկատում է, որ այս ծառայության՝ այդքան մեծ պահանջարկ վայելելն ու առաջին իսկ օրվանից ինտենսիվ հարցումների պատճառով սերվերի «կախելը» բնավ պատահական չէ:
«Այս երկրում կա մի իրականություն, որ նման բաները թաքցվել են շատ մարդկանց կողմից՝ որպես ընտանեկան գաղտնիք: Մենք շատ ենք հանդիպում մարդկանց, ովքեր մեզ հետ կիսում են այդ գաղտնիքը, բայց դա մնում է մեր մեջ: Այս ծառայության հանդեպ նման բուռն հետաքրքրությունն ապացուցում է, որ այս երկրի մարդիկ հաճախ իրենց տոհմի ու արմատների մասին ամեն ինչ չէ, որ գիտեն: Մենք գիտենք նաև, որ այս երկրում կան մարդիկ, որոնց բնավ չի հետաքրքրում ուսումնասիրության սպասվող պատասխանը, կամ էլ նրանք, ովքեր անհանգստություն կզգան եղած արդյունքից: Կրոնամոլ ու ազգայնական զանգվածի համար իրենց հայ լինելը ցույց տվող ուսումնասիրության հանդիպելը պետք է որ մեծ տրավմա լինի, չէ՞», - շարունակում է հեղինակը՝ ավելացնելով, որ այդ դեպքում ինքը շատ հանգիստ է, քանի որ ի տարբերություն շատերի՝ լավ գիտի իր արմատները:
«Պապիկս, ում անունը կրում եմ, և առհասարակ հորս կողմը բոլորն էլ Ամասիայից՝ տարածքի բնիկներից են: Ցավոք, նրանք բոլորն էլ այժմ անգերեզման մեռելներ են: Բոլորի մահվան թիվը մեկ բան է ցույց տալիս՝ 1915»,- գրում է Օզուզունը՝ նշելով նաև, որ իր մորական կողմի ընտանիքը Մերզիֆոնի հայերից են, որոնք բռնության հետևանքով ստիպված են եղել ձևական իսլամ ընդունել՝ ավելի ուշ վերադառնալով քրիստոնեությանը:
Նշենք, որ մինչ օրս կայքի տվյալ ծառայությունից հասցրել է օգտվել ավելի քան 8 մլն մարդ, չափից դուրս ծանրաբեռնվածության հետևանքով կայքն առաջին օրերին դադարեցրել է աշխատանքը, այնուհետև նորից վերաբացվել:
Համացանցում նույնիսկ հայտնվել են ծառայությունից օգտված քաղաքացիներին ծաղրող հոլովակներ, որտեղ ցուցադրվում է իրենց թուրք ազգայնական համարող, սակայն հանկարծակի իրենց հայ լինելը բացահայտած անձանց շոկային արձագանքը համակարգչի դիմաց: Իսկ սոցցանցերի բազմաթիվ օգտատերեր շտապել են կատակել, որ նման ծառայության ի հայտ գալուց հետո շուտով կպարզվի, որ բոլոր թուրք ազգայնականներն իրականում թրքության հետ որևէ կապ չունեն: Մի մասն էլ կատակով նշել է, որ այս ծառայությունը կնպաստի Թուրքիայի արևելքում հայ և ասորի, իսկ Էգեյան ծովի և Սևծովյան հատվածում հույն բնակչության կտրուկ աճին: