«Սա ոչ մի պարագայում չի կարելի համարել սահմանադրական ճգնաժամ. սա գործընթաց է, որը տեղի է ունենում հեղափոխության տրամաբանության ներքո»
«Սահմանադրական բարեփոխումների փաստաթուղթ չկա դրված մեր սեղանին: Այն, ինչ որ առաջարկվել է, հատվածական մոտեցում է և զուտ մեկ նպատակի համար, այն է` օր առաջ, կապ չունի ինչ միջոցով, ազատվել ՍԴ դատավորներից, որոնք ընտրվել են նախկին իշխանությունների ժամանակ: Ես այստեղ սահմանադրական նախաձեռնություն, որպես այդպիսին, չեմ տեսնում, ավելին, այդ որոշումն իր մեջ պարունակում է բավականին շատ հակասահմանադրական նորմեր գործող սահմանադրության նկատմամբ, և դա դեռ ամենը չէ. հարցն այն է, որ գործընթացը, որը սկսվում է այս որոշումով, հակասում է միջազգային իրավունքի այլ սկզբունքներին, որոնք վերաբերում են դատարանների անկախությանը: Ես ուզում եմ նշել, որ այդտեղ գրված չէ՝ լավ դատավոր է, թե վատ, խոսքը գնում է այն սկզբունքների մասին՝ որդեգրվա՞ծ են եղել 1985թ.ի-ն ՄԱԿ-ի կողմից ընդունված որոշումով, որտեղ սևով սպիտակի վրա գրված է՝ դատական իշխանությունների անկախությունը պետք է ապահովվի պետության կողմից, և դա պետք է ամրագրված լինի սահմանադրության օրենքների մեջ նորմերով: Այս իրավական փաստաթուղթը կոչվում է «փարիզյան սկզբունքներ»: Եթե լսենք հեղափոխականության անհրաժեշտության հիմնավորումներին, ստացվում է, որ նոր իշխանություններն իրենց վրա չեն վերցնում ամբողջ պատասխանատվությունն այն քայլի համար, որի համար իրենք ընտրված են, բայց ընդհանուր առմամբ ողջունելի է հանրաքվեի անցկացումը»:
ԳԱԼԱ-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց «Ընդդեմ իրավական կամայականության» հ/կ գործադիր տնօրեն, նախկին օմբուդսմեն Լարիսա Ալավերդյանը՝ անդրադառնալով սահմանադրական բարեփոխումների հանրաքվեին:
Ալավերդյանի խոսքերով՝ ժողովուրդը դառնում է մասնակից այնպիսի գործընթացի, որը հակասում է միջազգային իրավունքներին: «Պահանջը և ակնկալիքն այն է, որ իշխանություններն ուզում են օր առաջ ազատվել դատավորներից: Որոշման ընդունումը և դրան նախորդող գործընթացները պետք է ամբողջովին համապատասխանեն գործող սահմանադրությանը և օրենսդրությանը»,- հայտարարեց իրավապաշտպանը:
«ՍԴ դատավորները նշանակվել են նախկին իշխանության ժամանակ, և նրանք կախվածություն ունեն նախկին իշխանությունից, և այս պարագայում դա դիտարկվում է որպես գրագիտության և իրազեկվածության պակաս: Կախվածությունն ընդունվում է միայն այն իշխանությունից, որի ձեռքին են ամբողջական իշխանական լծակները, մնացած կախվածությունները կրում են միջանձնային բնույթ, և երբևիցե դա չի դիտարկվում որպես ինստիտուցիոնալ կախվածություն իշխանությունից: Ամբողջական հիմնավորումը հետևյալն է, որ դա բխում է հեղափոխական մտածելակերպից և անհրաժեշտությունից։ Այդ բոլոր հիմնավորումները տեղի են ունեցել բոլոր երկրներում և բոլոր ժամանակահատվածներում, դրանք միշտ ավարտվել են ողբերգությամբ՝ լինի դա սովետական ռեպրեսիաները, ֆրանսիական հեղափոխությունից հետո կատարված ռեպրեսիաները…»:
Ըստ Ալավերդյանի՝ անձերի փոփոխությունը հիմնական խնդրին լուծում չի տալիս, և անկախ դատարան ունենալը վիճահարույց է:
«Սա ոչ մի պարագայում չի կարելի համարել սահմանադրական ճգնաժամ: Սա գործընթաց է, որը տեղի է ունենում հեղափոխության տրամաբանության ներքո, և եթե ժողովուրդը պահանջել է Սերժ Սարգսյանի հեռացումը, նշանակում է, որ մեխանիկորեն նրանք, ովքեր պաշտոններ են գրավել կարևոր պորտֆելներում, պետք է հեռանային Սերժ Սարգսյանի հետ: Ես համոզմունք ունեմ, որ այս գործընթացն անձնական շահերից չի կարող բխել, դա շատ վտանգավոր, իրենից վտանգներ բխող ճանապարհ է, այդ ճանապարհով գնացած բոլոր պետությունները ձախողվել են և ձախողվելու են ամենակարևոր գերխնդրում, այն է՝ իրավական պետություն կառուցելու ճանապարհին»,- նշեց Ալավերդյանը:
Հիշեցնենք, որ Ազգային ժողովն օրեր առաջ ընդունեց սահմանադրական փոփոխությունները հանրաքվեի դնելու որոշման նախագիծը՝ 88 կողմ, 15 դեմ, 0 ձեռնպահ ձայներով, իսկ փետրվարի 9-ին ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը հրամանագիր ստորագրեց՝ Սահմանադրության փոփոխությունների հարցով հանրաքվե նշանակելու մասին։ Հանրաքվեն կկայանա 2020 թվականի ապրիլի 5-ին: Սահմանադրությունում կատարվելիք փոփոխություններով առաջարկվում է դադարեցնել Սահմանադրական դատարանի նախագահ Հրայր Թովմասյանի և 6 անդամների հետագա պաշտոնավարումը։ Պաշտոնավարման դադարեցումը չի վերաբերում դատավորներ Արման Դիլանյանին և Վահե Գրիգորյանին:
Անահիտ Չալիկյան
The post «Սա ոչ մի պարագայում չի կարելի համարել սահմանադրական ճգնաժամ. սա գործընթաց է, որը տեղի է ունենում հեղափոխության տրամաբանության ներքո» appeared first on ԳԱԼԱ.