Москва во десет точки со очите на еден балканец

Метро

Првата знаменитост на Москва со која се сретнав беше метрото. Во очи паѓаат две нешта. Неверојатната ефикасност, речиси на една минута доаѓа следниот воз и раскошните станици во центарот на градот. Некои од нив се отворени пред Втората светска војна со мисија да ја покажат моќта и силата на советската империја. Токму овие станици се сметаат за своевидни подземни музеи на уметноста и нивната архитектонска убавина е неспорна и на Запад.

Николај Галкин / ТАСС

Метрото е единствен вид транспорт во Москва со кој сте сигурни дека ќе стасате навреме. Во една пригода во период на застој на сообраќајот, за повеќе од еден час возење со такси минав одвај четири километри. Тоа е отприлика вообичаено растојание помеѓу две метро-станици кои со подземниот транспорт се минуваат за 2 до 3 минути.

Московско метро: 18 малкупознати факти и градски легенди

Москва никогаш не спие

Поголемиот дел европски престолнини на крајот од работното време се практично пусти. Тоа не е случај со Москва. Дури и во недела во 23 часот може да ви се случи одвај да влезете во натрупаниот вагон од метрото. Многу ресторани, кафулиња и супермаркети работат 24 часа. Во близина на која било метро-станица без проблем можете да најдете продавница или угостителски објект со ваков режим на работа.

Евгенија Бјатов / РИА Новости

Сопствениците на автомобили во Москва исто така нема да имаат проблем да најдат автосервис, место за миење автомобили, па дури и вулканизер кој работи 24 часа. Мегаполисот кој ги вшмукал околните помали градови, град кон кој гравитираат 20 милиони луѓе самиот го наметнува овој ритам.

Ресторани

Од порциите во московските ресторани тешко дека ќе се најадете како на Балканот. Цените се нешто на кое треба особено да обрнете внимание, зашто тие не се детерминирани од локацијата. Можно е да се најде пристоен ресторан во близина на Црвениот плоштад и да ручате за десетина евра, или да испиете одлично вино за околу 2 евра кај Бољшој театар, но постојат и ресторани на периферијата кои се неколку пати поскапни, на пример чај и кафе за 5 евра, пиво за 6-7 евра, главно јадење за 20 евра и нагоре.

Марија Ионова-Грибина

Доколку стандардните порции не се особено големи, тогаш московската понуда на ресторани се како е понуда. Во Москва можете да пробате специјалитети од далекуисточната, кавкаската, индиската и европската кујна, да ручате во англиски паб, или во ресторани осмислени во духот на руската и на советската традиција.

Теремок против Мекдоналдс

Келнерите знаат често да иритираат. Доколку сакате типично балкански да нарачате кафе и да прелистате весник, подгответе се на секои 10 минути да бидете прашани „Сакате ли уште кафе“ или „Зошто не пробате нешто од нашите десерти, многу се вкусни?“, односно ќе ви препорачаат да нарачате наргиле.

Театри

Во Москва постои своевиден култ на одење на театар. Популарноста на театрите кај московјаните се чини неспоредлива со кој било друг град. Секој ден на репертоарот се нудат неколку десетици претстави и салите се обично полни. Да кажеме, во монументалното здание на Театарот на Руската армија од 2011 година се прикажува „Госпоѓа министерка“ од Бранислав Нушиќ, каде главната улога ја толкува Ољга Богданова, народен артист на Русија (највисоко звање што може да го добие еден уметник).

Лична архива

„Госпоѓа министерка“ е воедно и првата театарска претстава што ја одгледав во Москва. Изработена е во целост автентично, па и на нашите луѓе кои не знаат руски нема да им биде неинтересно доколку решат да ја погледнат. Инаку секоја своја подоцнежна посета на Москва ја искористив за барем еднаш да одам на театар.

Музеи

Не помал култ од одењето на театар за граѓаните на Москва претставува и посетата на музеите. Тука има повеќе стотици музеи и речиси секоја недела може да се избере да се посети некој од нив, започнувајќи од музеите со историска и уметничка тематика, музеите на науката и техниката, музеите посветени на славните писатели... па сè до музејот на кексот. Поголемиот број московски музеи се основани во советско време, но во комплексот ВДНХ можете да ја погледнете современата мултимедијална презентација за историјата на Русија.

Москва може само да се сака

Мојот прв обид да посетам некој московски музеј не беше успешен. Со оглед на тоа дека моите родители ја имаат посетено Москва во седумдесеттите години од минатиот век на студентските екскурзии, беа импресионирани од Бородинската панорама и Музејот на Големата татковинска војна (1941-1945), овие знаменитости сакав да ги посетам веднаш по прошетката на Црвениот плоштад. На Интернет се информирав дека во последниот четврток од месецот за овие два музеја се неработни денови. Сепак, иако ја избрав средата наидов на затворена врата. Причина – среда 28 февруари, последен ден во месецот. Затоа избегнувајте ги московските музеи во годините кога последниот ден од февруари паѓа во среда.

Историскиот музеј. Екатерина Чеснокова / РИА Новости

Повеќе среќа имав со историскиот музеј, сместен на самиот влез на Црвениот плоштад. Музејската поставка е прикажана во 39 одделни сали, од кои секоја говори за посебна епоха од историјата на Русија. Најмалку 3-4 часа се потребни за овој музеј. Уште повеќе време ќе ви биде потребно за обиколка на Кремљ каде никако не смеете да ги пропуштите поставките на Оружејната палата и на Аламазниот фонд.

Паркови

И покрај тоа што во последниве години во Москва навистина многу се гради, просторниот и урбанистички план никако не ги запоставува парковите. Во рамките на речиси секој кварт има по неколку, за московски стандарди помали паркови. Во поголемите, централни градски паркови, како што се да кажеме Коломенское, Царицино и Измајловски постојат километри пешачки ленти, додека најголемиот Парк на културата – Горки, е сместен покрај брегот на реката Москва, во деновите од викендот ова место го посетуваат стотици илјади луѓе. Токму парковите и зеленилото се една од главните причини зошто воздухот во овој речиси дваесет милионски мегаполис е поднослив.

Панорама на Москва. Горки парк од десната страна. Сергеј Смирнов / Global Look Press

Манастири

Во Москва и во околината има многу цркви и манастири. Манастир за руски стандарди се смета комплекс опколен со бедем во кој се наоѓаат неколку цркви и храмови. Московските храмови изгледаат навистина раскошно, неретко ѕидовите се високи и над 10 метри. Во поширокиот центар на градот се сместени Донскиот, Даниловскиот и Новодевичиот, светињи кои се подигнати во 16 век. Голема светиња претставува и Покровскиот собор каде се чуваат моштите на Св. Матрјона Московска, која според легендата го советувала самиот Сталин за во октомври 1941 година да не ја напушта Москва.

На стотина километри од Москва во градот Сергиев Посад се наоѓа манастирски комплекс посветен на Свети Сергиј Радонешки, чии мошти се чуваат тука. Повеќе од 10 цркви и храмови се наоѓаат во Свето-Троицката Сергиева лавра, чие основање започнало во 14 век, а од 1993 година е објект под заштита на УНЕСКО.

Новодевичи манастир. Владимир Астапкович / РИА Новости

Вистински пример на толеранција

Освен православни, во Москва во последниве години се подигаат и храмови на други религии. Една од најголемите џамии во светот се наоѓа непосредно во близна на претходно споменатиот Театар на Руската армија. Вкупната површина на оваа џамија изнесува 18.900 квадратни метри, а во 2015 година заедно ја отворија претседателите Владимир Путин и Реџеп Таип Ердоган. Токму на ова место се наоѓала старата џамија од 1904 година.

Централна московска џамија. Валерија Шарифулин / ТАСС

Во Москва не постојат сиромашни квартови, своевидни модерни гета како во градовите на Западот, резервирани за емигрантите и нивните потомци. Почитувањето на малцинските народи и конфесии е една од традициите на тукашното општество и претставува константа уште од времето на царството. Русија е матична држава на повеќе од 100 различни националности, а Москва и руското општество на дојденците од Кавказ, од Средна Азија, Сибир и од рускиот Далечен Исток им даваат шанси како и на Русите.

Безбедност

На московските улици, во парковите, во метрото и во трговските центри можете често да сретнете полиција и соработници на компании за обезбедување. Особено строги безбедносни проверки се прават на трите московски меѓународни аеродроми. Полицајците се доста љубезни, без оглед дали ви ги проверуваат документите или ги прашувате за некоја улица, односно за некој објект. Тоа мене, како на странец, навистина ми влева доверба.

Наталија Селиверстова / РИА Новости

Зима и снег

Острата зима и снегот за жителите на останатиот свет се можеби и првата асоцијација за Русија. Затоа описот на своето доживување за Москва го завршувам тука. Без оглед на тоа колку метри снег паднало во текот на ноќта, во Москва наутро пешачките ленти и главните коловози ќе бидат исчистени. Ефикасноста на тукашната комунална служба во борбата со снегот е импресивна.

AP