W XVII wieku język polski był językiem międzynarodowym
Wiele się mówi o sukcesach militarnych dawnej Rzeczypospolitej, niewiele natomiast o sukcesach kulturowych, zwłaszcza o sukcesach polszczyzny, która w XVII w. była językiem międzynarodowym z prawdziwego zdarzenia. Prof. Tazbir pisze: "Przy pomocy 'sarmackiej mowy' każdy kupiec może przebyć bez tłumacza 'ogromne przestrzenie między Adriatykiem a Morzem Kaspijskim', obejmujące wiele narodów i królestw." Języka polskiego często używali kupcy niemieccy i czescy. Od połowy XVI wieku do początku wieku XVIII polszczyzna była językiem dworskim w Rosji, a jej znajomość była miernikiem wykształcenia i kultury. Fakty te są tym bardziej wymowne, że polski jest dla obcokrajowców językiem trudnym. "Jak się pani podoba język polski? - pytano znakomitej tragiczki francuskiej Sary Bernard. - "Bardzo, zupełnie jakby ktoś gryzł szkło". Niemców do rozpaczy doprowadzała nazwa twierdzy Przemyśl. Anglik K. Sarolea załamuje ręce: "Język polski jest jednym z najtrudniejszych w Europie." A z drugiej strony posiadamy tyle dźwięków, że niemal każde brzmienie mowy obcej jest nam dostępne. Możemy więc nie tylko z łatwością uczyć się innych języków, ale też odnaleźć w słownictwie polskim wszelkie niemal kombinacje dźwiękowe, stanowiące o "piękności" tamtych.