د افغان ښځينه خبريالانو کاري ستونزي؛ يوشمېر هغه يې د پرلهپسې محدوديتونو له امله اندېښمنې دي
په کابل او ځینو ولایتونو کې یوشمېر ښځینه خبریالانو له ازادي راډیو سره په خبرو کې د طالبانو له لوري پر رسنیو مخ پر زیاتېدونکو محدیتونو ته په اشارې سره وايي، دغه کمسارو بندیزونو د دوی کار ستونزمن کړی دی.
په کابل کې یوه ښځینه خبریاله چې له پنځو کالو راهیسې له بېلابېلو کورنیو او بهرنیو رسنیو سره کار کوي وايي، د طالبانو د وروستیو فرمانونو له کبله ډېری ښځینه خبریالانې بېکاره شوې دي.
نوموړې چې نهغواړي د موضوع د حساسیت له کبله یې نوم په راپور کې یاد شي، پهدې اړه يې ازادي راډیو ته وویل: "له محدودیتونو وروسته ډېری ښځې بېکاره شوي او رسنیو دوی ځواب کړي دي، د هغوی ډېری خپلو کورنیو ته روزي ګټله، موږ د بیان د ازادي او د رسنیو د ملاتړ له بنسټونو غواړو چې پرې نهږدي څو د خلکو اواز چوپ شي."
یوه بله افغان خبریاله چې دا هم نهغواړي نوم یې په راپور کې یاد شي او د موضوع د حساسیت له کبله یې غږ هم بدل شي وايي، د طالبانو د محدودیتونو له کبله سانسور ته مجبوریږي.
دې خبريالې ازادي راډيو ته وويل: "په هر راپور چې موږ کار کوو هغه په ټلوېزیون کې خپریږي او دا خپله یو ګواښ دی، د دغه ګواښونو له کبله موږ سانسور ته اړ کېږو او دا ټول موږ یوې نا معلومې راتلونکې ته بیايي، اوس داسې فرض کړئ چې که محدودیتونه زیات شي او زه د یوې ښځینه خبریالې په توګه کار ونهشم کړای ډېره به ناهیلې شم."
په ورته وخت کې په فاریاب کې یو بل خبریال چې دی هم نهغواړي نوم يې خپور شي، د ورته اندېښنې په شریکولو سره ازادي راډیو ته وویل: "دې مسئلې ښځینه خبریالانې ډېرې اندېښمنې کړې دي او په ویره رسنیو کې کار کوي، په ډېرو ولایتونو کې مېرمنې محدودې شوي، دوی ویره لري چې د محرم د نه لرلو له کبله د امر باالمعروف له لوري ونه نیول شي، د اندېښنې وړ موضوع ده او ښځینه خبریالانې يې ډېرې ویرولې دي."
د راپورونو لهمخې په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو وړاندې ۱۷۰۰ ښځینه خبریالانو په رسنیو کې کار کاوه چې اوس دغه شمېر ۵۶۰ ته راټیټ شوی دی.
دا پهداسې حال ده چې تازه د ښځو د مطبوعاتو د ازادۍ بنسټ (ومن پریس فریډم) په افغانستان کې د ښځیه خبریالانو پر وړانداې ننګونې د اندېښنې وړ بللې دي.
دغه بنسټ وايي، په تېرو پنځو کلونو کې لږ تر لږه د وژنې د ۷ پېښو په ګډون د ښځینه خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالی ۳۳ پېښې ثبت کړي دي.
د دغه بنسټ په راپور کې د طالبانو تر حاکمیت لاندې د سانسور، تاوتریخوالي او ګڼو نورو ننګونو یادونه شوې ده.
په راپور کې وړاندې اندېښنه ښودل شوې چې، په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته د مطبوعاتي ازادي له جدي ننګونو سره مخامخ ده.
دا پهداسې حال کې ده چې تر دې وړاندې د طالبانو د حکومت بېلابېلو چارواکو بیا له ښځینه خبریالانو سره د سم چلند په اړه ویلي دي.
د یادونې ده چې طالبانو پر رسنیو د محدودیتونو سربېره په وروستیو کې ځینې رسنۍ د ژوندیو موجوداتو د انځورونو او ویډیو له خپرولو هم منع کړي دي.
د افغانستان د خبریالانو مرکز د طالبانو د دغه اقدام په غبرګون کې ویلي، له کبله به يې ډېری کسان چې په سیمهییزو رسنیو کې کار کوي، بېکاره او دندې به له لاسه ورکړي.