Buxheti, sfida e ardhshme e Qeverisë së Kosovës
Sfida e ardhshme për Qeverinë e Kosovës vlerësohet të jetë miratimi nga deputetët i Projektligjit për buxhetin e vitit 2021, i cili në kuvend duhet të paraqitet pas muajit tetor, thotë Jeta Krasniqi, analiste në Institutin Demokratik të Kosovës, i cili monitoron punën e Kuvendit të Kosovës.
Ky projektligj është në përfundim dhe buxheti për vitin e ardhshëm pritet të jetë 2.4 miliardë euro.
Në bazë të procedurave ligjore, fundi i tetorit (31 tetor) është koha kur qeveria duhet ta miratojë propozim-buxhetin për vitin fiskal dhe ta dorëzojë në kuvend, kurse afati përfundimtar kur duhet të miratohet nga deputetët e Kuvendit të Kosovës është fundi i dhjetorit (31 dhjetor).
Duke marrë parasysh se vendimmarrja në Kuvendin e Kosovës vazhdon të jetë problematike për shkak të mungesës së kuorumit (numrit të mjaftueshëm të deputetëve të pranishëm në seancë për votim), Kosova rrezikon që Projektligji për buxhet të mos votohet në afatet e caktuara ligjore, vlerëson Jeta Krasniqi.
“E njëjta sfidë mund të jetë edhe për Projektligjin për buxhetin. Nëse një qeveri nuk mund ta kalojë Ligjin për buxhetin, ajo shihet si tip mocioni mosbesimi, pasi buxheti është mjet, përbrenda të cilit një qeveri mund ta shtyjë përpara programin e saj qeverisës”, thotë Krasniqi.
Sipas saj, Qeveria e Kosovës do të përballet me vështirësi në sigurimin e votave të mjaftueshme për të votuar buxhetin. Pamundësia e sigurimit të votave për miratim të ligjeve nga qeveria aktuale, sipas Krasniqit, është vërtetuar më së miri me Projektligjin për rimëkëmbje ekonomike, që në tentativën e shtatë ka arritur të miratohet në lexim të parë, pikërisht për shkak të mungesës së kuorumit.
Krasniqi: (S') Ka sfida në miratimin e Projektligjit për buxhet
Zëvendësministri i Financave, Agim Krasniqi, në një deklaratë për Radion Evropa e Lirë thotë se projektligji është në fazën përfundimtare dhe brenda dy javësh pritet të dërgohet për miratim në qeveri, e më pas në kuvend.
“Kështu që sfida do të ketë, por në rrethana aktuale, si Ministri e Financave, jemi duke bërë më të mirën e mundshme që të përgatisim një buxhet, i cili është i qëndrueshëm dhe brenda rrjedhave ekonomike”, thotë Krasniqi.
Gërxhaliu: Viti 2021 më sfidues se viti 2020
Mungesa e unitetit politik dhe përçarjet politike janë bërë probleme më të mëdha në Kosovë sesa pandemia e shkaktuar nga koronavirusi dhe kjo do të reflektojë edhe në mosmiratimin e Projektligjit për buxhetin 2021, thotë Safet Gërxhaliu, ekspert për çështje ekonomike.
“Në këtë drejtim, besoj se vota e deputetëve duhet të jetë obligim moral për ta, që për shtet të bëjnë më tepër sesa për interesa personale, klanore dhe interesa politike. Në këtë situatë, besoj që Kosova meriton dhe kërkon një bashkërendim të të gjithë akterëve relevantë politikë, por kjo nuk po ndodh, kështu që druaj se viti 2021 do të jetë edhe më sfidues”, thekson Gërxhaliu.
Nëse buxheti nuk miratohet deri më 31 dhjetor, atëherë në bazë të procedurave ligjore, kuvendi, me anë të një vendimi, mund të autorizojë vazhdimin e zbatimit të Ligjit për ndarjet buxhetore të vitit të kaluar fiskal.
Ligji për ndarjet buxhetore i vitit të kaluar fiskal, në asnjë rast, nuk mund të vazhdojë të zbatohet për më gjatë se tre muaj të vitit të ardhshëm fiskal.
Me të gjitha sfidat eventuale që mund të paraqiten për miratimin e Projektligjit për buxhetin, Gërxhaliu vlerëson se në planifikimet buxhetore duhet të përfshihet edhe një rezervë shtetërore, në rast të vazhdimit të pandemisë së shkaktuar nga koronavirusi.
Krasniqi: Nuk është planifikuar mbyllje e ekonomisë
Por, Agim Krasniqi, nga Ministria e Financave, tregon se një pjesë e programit nga Projektligji për rimëkëmbje ekonomike do të vazhdojë të ekzekutohet edhe vitin tjetër.
Kurse, në projeksionet tjera buxhetore, thotë ai, nuk është paraparë që të ketë mbyllje të ekonomisë vitin e ardhshëm, për shkak të sëmundjes COVID -19, që e shkakton koronavirusi.
Edhe në raportin e fundit të Fondit Monetar Ndërkombëtar thuhet se “duke pasur parasysh zhvillimin e pasigurt të pandemisë, buxheti për vitin 2021 duhet të përfshijë një alokim të përgjithshëm të rezervës për masat zbutëse që mund të vendosen në gjysmën e parë të vitit 2021, nëse është e nevojshme”.
Për shkak të pandemisë, Kosova, sipas Ministrisë së Financave, gjatë këtij viti ka shënuar rënie ekonomike për 6.5 për qind. Njëjtë ka parashikuar edhe Fondi Monetar Ndërkombëtar. Ndërsa, kthimi më 2021, sipas FMN-së, do të jetë në intervalin 4.5 - 6 për qind.