Një pllakë për t’i ndarë viktimat
Në fshatin Lluzhan të Podujevës, është vendosur një memorial në përkujtim të viktimave që humbën jetën nga bombardimet e forcave ajrore të NATO-s, më 1 maj, 1999.
NATO kishte pranuar gabimin dhe kishte thënë se cak i sulmit ishte ura, që përdorej nga policia dhe ushtria serbe dhe se në kohën e lëshimit të raketës nga piloti, aty kaloi rastësisht autobusi i cili u godit. Në këtë sulm u vranë 31 shqiptarë dhe 13 serbë.
Në pllakën e mermerit, janë vendosur emrat e 31 viktimave shqiptare, të cilët ishin duke udhëtuar drejt kryeqytetit të Kosovës, Prishtinës.
Por, aty mungojnë emrat e qytetarëve serbë që u vranë, derisa ishin duke udhëtuar në autobusin e njëjtë.
Radio Evropa e Lirë ka kontaktuar kryetarin e kësaj komune, Shpejtim Bulliqi, për ta pyetur se pse nuk janë shënuar emrat e të gjitha viktimave.
Por, Bulliqi është nervozuar me pyetjet, duke thënë se nuk dëshiron të komentoi asgjë rreth kësaj teme.
“Ajo është iniciativë e familjarëve. Të lutem, dëgjom çfarë po flas. Është iniciativë e familjarëve dhe çdo gjë që keni të bëni me këtë situatë, pyetni familjarët. S’kam ndonjë lloj komenti, ju lutem”, tha Bulliqi.
Ditën e përurimit të pllakës, Bulliqi postoi në rrjete sociale një status, në të cilin tha se “kemi shpalosur pllakën përkujtimore, me të gjithë emrat e viktimave që kanë pësuar nga kjo tragjedi”.
Megjithëse kryetari Bulliqi mohoi se komuna ka pasur ndonjë përgjegjësi në ndërtimin e këtij memoriali, në postimin e bërë me datë 1 maj në facebook, ai shkruan se “ndërtimi i këtij memoriali është financuar nga Komuna e Podujevës”.
Ndonëse mungojnë emrat e qytetarëve serbë që u vranë në këtë incident, në pllakë është shënuar numri 32 dhe disa pika...., e që nënkupton se ka pasur edhe viktima të tjera.
Blakaj: Viktimat kishin fatin e njëjtë
Fondi për të Drejtën Humanitare – Kosovë, ka kritikuar Komunën e Podujevës për mospërfshirjen e emrave të qytetareve serbë.
Bekim Blakaj që drejton këtë organizatë, thotë se viktimat nuk duhet ndarë në baza etnike, pasi sipas tij, të gjithë ata persona që u vranë gabimisht nga bombardimi i avionëve të NATO-s, më 1 maj 1999, kishin fatin e keq të njëjtë.
“Pra ndarja në linja etnike e viktimave të luftës, për më keq të viktimave të cilat e kanë humbur jetën në një ngjarje të njëjtë, pra e kanë pasur fatin e keq të njëjtë, të ndahen pas 22 vjetësh, është përnjëmend e dhimbshme dhe përveç kësaj, krijon pakënaqësi dhe e rrënon dinjitetin e familjarëve të viktimave”, tha Blakaj.
Blakaj thotë se mohimi i viktimave dëmton procesin e pajtimit në mes të shqiptarëve dhe serbëve.
“Kjo nuk e lehtëson fare procesin e ballafaqimit me të kaluarën, në mënyrë të duhur dhe përafrimin e komuniteteve të viktimave dhe nuk na lë shpresë për një pajtim në mes të komuniteteve”, tha Blakaj.
Në Fondin për të Drejtën Humanitare, kritikojnë edhe faktin pse në pllakë nuk është shkruar asnjë rresht që tregon historinë e kësaj ngjarjeje tragjike.
Por çfarë ndodhi me 1 maj 1999?
Asokohe Kosova ishte në luftë dhe aleanca e NATO-s kishte intensifikuar sulmet ajrore ndaj forcave policore e ushtarake serbe.
Një autobus i kompanisë “Nish Ekspres”, ishte i mbushur me udhëtarë dhe po shkonte në drejtim të Prishtinës.
Rreth orës 13:00, gabimisht një aeroplan i NATO-s, goditi autobusin duke lënë të vrarë 44 persona.
Në mesin e viktimave ishin 31 civilë shqiptarë, 13 serbë prej të cilëve 7 ishin civilë.
Në luftën e fundit në Kosovë sipas Fondit për të Drejtën Humanitare, janë vrarë rreth 13,500 persona.
Shumica prej të vrarëve janë civilë shqiptarë.
Çka tha NATO për sulmin?
Pak kohë pas incidentit, NATO kishte sqaruar rrethanat e ngjarjes.
Asokohe zëdhënësi i NATO-s, Konrad Freytag, kishte pranuar bombardimin e një autobusi civil duke thënë se cak i sulmit ishte ura në fshatin Lluzhan. Kjo urë sipas Freytag ishte rrugë kyçe që përdorej nga forcat policore e ushtarake serbe, për të kryer sulme në vise të tjera të Kosovës.
"Fatkeqësisht, pasi është lëshuar raketa, një autobus kaloi mbi urë, por nuk u pa nga piloti, vëmendja e të cilit ishte përqendruar në cakun që ai kishte për synim ta sulmonte ", kishte deklaruar Freytag më 1 maj 1999.
Pas goditjes, gjysma e autobusit të shkatërruar kishte rënë poshtë urës.