Tajlanda dhe Kamboxhia ndalojnë konfliktin e ashpër me armëpushimin e dytë
Tajlanda dhe Kamboxhia i dhanë fund javëve të përplasjeve të ashpra kufitare të shtunën me një armëpushim të dytë në muajt e fundit, pas luftimeve më të rënda prej vitesh mes dy vendeve të Azisë Juglindore.
Armëpushimi po respektohej, tha një zëdhënës i Ministrisë së Mbrojtjes së Tajlandës, Surasant Kongsiri, për Reuters rreth dy orë pasi ai hyri në fuqi në mesditë.
“Deri tani nuk ka pasur raportime për të shtëna”, tha ai.
Ministria e Mbrojtjes Kombëtare e Kamboxhias nuk raportoi për asnjë përplasje pas asaj që tha se ishte një sulm ajror tajlandez herët të shtunën, përpara njoftimit të armëpushimit.
Marrëveshja, e nënshkruar nga ministri tajlandez i Mbrojtjes, Natthaphon Narkphanit, dhe homologu i tij kamboxhian, Tea Seiha, i dha fund 20 ditëve luftime që vranë të paktën 101 persona dhe zhvendosën më shumë se gjysmë milioni njerëz në të dy anët, duke përfshirë fluturime të avionëve luftarakë, shkëmbime zjarri me raketa dhe breshëri artilerie.
Përplasjet u rindezën në fillim të këtij muaji pas dështimit të një armëpushimi që presidenti i SHBA-së, Donald Trump, dhe kryeministri i Malajzisë, Anwar Ibrahim, kishin ndihmuar të ndërmjetësonin për ta ndalur një rund të mëparshëm luftimesh.
Diplomati kryesor i Kamboxhias, Prak Sokhonn, dhe homologu i tij tajlandez, Sihasak Phuangketkeow, do të takohen me ministrin e Jashtëm kinez, Wang Yi, në provincën Yunnan të Kinës të dielën dhe të hënën për të diskutuar situatën kufitare, sipas një deklarate nga Ministria e Jashtme e Kamboxhias dhe një zyrtari tajlandez.
Për më shumë se një shekull, Tajlanda dhe Kamboxhia kanë kundërshtuar sovranitetin në pika të ndryshme të pademarkuara përgjatë kufirit të tyre tokësor prej 817 kilometrave – një mosmarrëveshje që herë pas here ka shpërthyer në përleshje dhe luftime.
Armëpushimi i ri do të monitorohet nga një ekip vëzhguesish nga blloku i Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore (ASEAN), si dhe përmes koordinimit të drejtpërdrejtë mes të dy vendeve, tha Natthaphon.
Tensionet mes dy fqinjëve arritën kulmin në korrik, kur ata u përplasën për pesë ditë përgjatë disa pjesëve të kufirit, duke lënë të paktën 48 të vdekur dhe 300.000 të zhvendosur përpara se Trump të ndërhynte për të sjellë një armëpushim.
Ai armëpushim u prish në fillim të dhjetorit, me secilën palë që akuzonte tjetrën për veprime që çuan në përplasje. Anwar, aktualisht kryetar i ASEAN-it, dhe Trump nuk kishin arritur të ndërtonin një armëpushim tjetër, ndërsa luftimet u përhapën nga rajonet pyjore pranë Laosit drejt provincave bregdetare në Gjirin e Tajlandës.
Armëpushimi i rinovuar erdhi pas një takimi të posaçëm të hënën të ministrave të jashtëm të ASEAN-it në Kuala Lumpur, i ndjekur nga tri ditë bisedimesh mes palëve ndërluftuese në një pikë kufitare, ku dy ministrat e mbrojtjes u takuan të shtunën.
Ata ranë dakord për kthimin e njerëzve të zhvendosur nga zonat kufitare të prekura, duke theksuar se asnjëra palë nuk do të përdorë forcë kundër civilëve.
Tajlanda do të kthejë gjithashtu 18 ushtarë kamboxhianë që mban në paraburgim që nga përplasjet e korrikut, nëse armëpushimi respektohet plotësisht për 72 orë, sipas marrëveshjes.
Megjithatë, pakti i së shtunës nuk do të ndikojë në asnjë aktivitet demarkacioni kufitar që po zhvillohet mes dy vendeve, duke lënë detyrën e zgjidhjes së zonave të kontestuara përgjatë kufirit në mekanizmat ekzistues dypalësh.