Baýden, Si wirtual sammitde hyzmatdaşlyga çagyrýar
ABŞ-nyň prezidenti Jo Baýden we Hytaýyň prezidenti Si Szinpin ilkinji wirtual sammitini geçirdiler, iki lider hem dartgynly gatnaşyklary durnuklaşdyrmak we konfliktden gaça durmagyň ýollaryny gözlemek isleýär.
Ak tam Waşingtonda başlanan gepleşiklerden soň iki lideriň gatnaşyklar “bähbitlerimiziň gabat gelýän ýerlerini we gyzyklanmalarymyzyň, gymmatlyklarymyzyň we garaýyşlarymyzyň biri-birinden tapawutlanýan ýerlerini öz içine alýar” diýip, aýdandygyny 15-nji noýabrda agşam habar berdi.
"Prezident Baýden, Prezident Si bilen dürli meseleler boýunça niýetlerimiz we ileri tutulýan ugurlarymyz barada aç-açan we göni gürleşmek mümkinçiligini makullady" -diýip Ak Tam belledi.
Hytaýyň döwlet habar beriş serişdelerine görä, Hytaýyň lideri öz kärdeşine ABŞ bilen Hytaýyň birek-birege hormat goýmalydygyny, aragatnaşygy hem hyzmatdaşlygy ösdürmelidigini, içerki işlerine ünsi jemlemelidigini we şol bir wagtda halkara borçnamalarynyň adalatly paýyny öz üstüne almalydygyny aýdypdyr.
Ak tamyň habaryna görä, Baýden Hytaýyň demirgazyk-günbataryndaky uýgurlara garşy hyýanatçylyklar, Gonkong, Tibet we demokratik azatlyklaryň depelenmegi we beýleki adam hukuklary meselelerini gozgapdyr.
Duşuşygyň öňüsyrasynda hytaý resmileri gün tertibindäki esasy meseläniň ABŞ tarapyndan goldanýan öz-özüni dolandyrýan Taýwana degişli boljakdygyny aýtdy. Hytaý Taýwany bölünen öz welaýaty hasaplaýar.
Ak tama görä, Baýden Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň “bir Hytaý” syýasatyna ygrarlydygyny, ýöne Pekiniň ýakynda Taýwana garşy alyp barýan harby hereketinden soň status-kwony üýtgetmek baradaky birtaraplaýyn tagallalaryna berk garşy çykýandygyny aýdypdyr.
Şeýle hem Baýden Hytaýyň Günorta Hytaý deňzinde harby güýçleriň gurulmagy bilen bagly aladalaryň fonunda erkin we açyk Hindi-Ýuwaş okeanyň, şol sanda nawigasiýa erkinliginiň hem howpsuz uçuşyň möhümdigini aýtdy.
Dünýäniň iň uly iki ykdysadyýetiniň ýolbaşçylary söwda we ykdysadyýet, şeýle hem COVID-19 pandemiýasy bilen bagly meseleleri, howanyň üýtgemegi we saglyk meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar.