"Qırım ve Donbastaki usullarnı qullanalar". Tamila Taşeva Rusiye Ukrayinanıñ cenübini nasıl "tınçlandırğanı" aqqında
Ukrayinanıñ işğal etilgen topraqlarından adamlar ilhaq etilgen Qırımğa ketire. Bunı Ukrayina prezidentiniñ Qırım MC-deki daimiy temsilcisi Tamila Taşeva bildirdi. İstilânıñ ilk künlerinden Aqmescit SİZO-larında ukrayin arbiyleri ve vatandaşları içün bloklar ayırılğan. Nastoyaşçeye Vremâ telekanalı yaza ki, olar artıq Mariupolden, Herson vilâyetinden çıqarılğanlar ve ketecek olğan, amma blokpostlarda tutulğanlar ile toludır.
Tamila Taşeva "Nastoyaşçeye Vremâ" telekanalına işğal etilgen yarımadada tutulğanlar, Qırımda ne qadar yaralı rus askeri olğanı ve Qırımdan arbiylerniñ ve mütehassıslarnıñ mecburen cebege yollanğanı aqqında aytıp berdi.
— Şimdi Aqmescit SİZO-larında kimler tutulğanı bellimi? Ne qadar adam anda ola bilir?
—Yazıq ki, muayyen raqamlar aqqında aytamamız. Amma bu malümatnı şimdi Qırım yarımadasında esirlikte olğan insanlar bizge tasdıqlay. Bunı bizge hususan Herson ve Zaporijjâ vilâyetlerinde taqip etilgen adamlar özleri dediler. Hatırlatmağa isteyim ki, tek Herson vilâyetinde 600-den çoq adam anbarlarda bulunmaqta. Eki afta evelsi 500 adam aqqında malümat berildi, şimdi daa çoq adam oldı. Buña köre, kerçekten şimdi Ukrayina ükümetiniñ nezaretinde olmağan topraqlardan - bular Zaporijjâ, Herson vilâyetleri ve arbiy areketler ketken diger bölgelerden Rusiye Federatsiyasınıñ işğalci ordusı vatandaşlarımıznı, şu cümleden Qırım yarımadası topraqlarından çıqaralar.
— Rusiyeniñ Donetsk vilâyetinde teşkil etken filtrleme lagerleri aqqında eşittik. Şimdi Qırımdan çıqqanlar da filtratsiyadan keçelermi?
— Ebet, tamamınen doğrudır. Qırım ve memleketniñ qıta qısmı arasındaki memuriy sıñırda adamlar, hususan erkekler teşkerile. Olarnı soyundıralar, vucutlarında tatu olıp olmağanı baqıla, telefonlarnı yoqlanıla. Bu filtrleme tedbirler içün standart bir şeydir.
Bundan ğayrı, yañı işğal etilgen Herson vilâyetiniñ topraqlarında adamlar anbarğa beñzegen yerlerde tutulağanı belli. Olar iskencelerge oğratıla. İleride işğalci memuriyetniñ fikrince kerek olsa, olar Qırımğa çıqarıla.
— Olar bu izolâtorlarğa ketirilgende ve iskencelerge oğratılğanda olardan ne istegenlerini bilesizmi?
— Asılında bu işğal etilgen topraqlarda standart tecribedir. Bu Qırım ve Donbastki ussullar, der edim. Biz bunı 2014 senesi işğaljiler Qırım yarımadasına ya da memleketimizniñ şarqiy qısmına kirgende kördik. Olar etrafnı jurnalistler, faalerden "temizlep" başladı. Demek, azatlıqtan marum etilgenler esasan faaller,jurnalistlerdir. Olardan ya da işğalcilerniñ tarafında kesmesini ya da Ukrayina destegine faaliyetini toqtatıp, işğalcilerniñ tarafına keçmesini isteyler.
— Belki bular Rusiyeniñ işğalci akimiyet organlarınıñ ve umumen Rusiyeniñ kelecekte deñişüv içün qullanacaqlar?
— Elbette. Şu cümleden adamlarnıñ bir qısmı deñişüv içün qullanılacaq. Biz añlaymız. Bizge malüma olğanına köre, Aqmescit SİZO-sınıñ bir qısmı arbiy esirler ya da tevqif etilgen vatandaşlar içün ayırılğan. Elbete arbiylerni kelecekte deñiştirmege tırışacaqlır.
— Şimdi Qırımda hastahanelerden ne yüz bergenini bilesizmi?
— Vaziyet qıyın. Anda kerçekten pek çoq yaralı. Şimdi bütün tibbiyet infraterkibi arbiy maqsatlar içün qullanıla. Bu Aqyar, Aqmescit ve Canköydeki tibbiyet müessiseleri. Şunı da qayd etmek kerek ki, yarımadadan ekimler Donetsk ve Lugansk vilâyetlerine yollanıla. Bunı bir ay evel bildik. Şimdi işğalciler de bunı tasdıqlay. Aynı zamanda Canköy ve Ermeni Bazarda mütehassılar yetmegenini aytalar. Neticede ekimlerniñ qıtlığı sebebinden adamlar zarar köre.
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Aprelniñ başında Moskva Ukrayina şimalinde faal olğanını toqtattı, dep bildirdi. Tezden Ukrayina akimiyeti Kıyiv, Çerniğiv ve Sumı vilâyetinde Rusiye arbiyleri qalmadı, dep ayttı.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.