Notalar sergiye dönüştü

Türkiye’nin müzik tarihi alanındaki el yazması musiki kitapları, eski orijinal notalar, yüzyıllar öncesinden kalma çalgılar, geçmişin meşhur üstatlarına ait kişisel eşyalar, eserlerini zevkle dinlediğimiz bazı ünlü bestecilerin enstrümanlar ve musiki geçmişimizle alâkalı daha başka birçok objenin yer aldığı Saz ve Söz Türk Müziği Tarihi Sergisi Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi Selçuklu Müze ve Sergi Salonu’nda sanatseverleri bekliyor. Türk Klasik Müziği, Türk Tasavvuf Müziği, Türk Halk Müziği, Türk Askeri Müziği, Türk Çok Sesli Klasik Müzik, Türk Popüler Müziği ve Türk Dünyası Müziği kategorilerini temsilen şu anda hayatta olmayan pek çok sanatkârın kişisel eşyaları ve dönemin müzik aletleri ilk kez Saz ve Söz Türk Müziği Tarihi Sergisi’nde bir araya getirildi.

BÜYÜK USTALARIN ÇALGILARI

• Sergideki objeler arasında çeşitli müzelerde ve koleksiyonlarda muhafaza edilen klasik Türk Müziği’nde kullanılmış olan birçok tarihî çalgıyla birlikte III. Selim'e ait olduğu düşünülen tanbur, Tanburî Cemil Bey’in ve öğrencisi bestekâr Refik Fersan’ın tanburları, yine Cemil Bey’in kemençesi, Osmanlı’nın son Mekke Emîri Şerif Ali Haydar Paşa'nın oğlu ud ve viyolonsel virtüözü Şerif Muhiddin Targan’ın udu, Kanunî Hacı Ârif Bey’in kânunu, Neyzen Tevfik’in neyi, Neşet Ertaş’ın ve Aşık Mahzuni Şerif’in bağlamaları, Barış Manço’nun piyanosu gibi Türk Müziği’nin her türünün son iki asırdaki önemli isimlerinin enstrümanları ile eşyaları sanatseverlerin ilgisine sunuluyor. klasik müziğimizin geleneksel eğitim metodu olan meşk sistemini temsil etmesi bakımından Neyzenbaşı Sâlim Bey ile öğrencisi Neyzenbaşı Aziz Dede’den başlayarak Niyâzî Sayın’a uzanan neyzenler zincirindeki icracıların neyleri sergide görülebilir.

EL YAZMASI NOTALAR

Müzik tarihi açısından bu çok önemli objelerle beraber Muallim İsmail Hakkı Bey, Neyzen Emin Yazıcı, Türk Müziği'nin efsanevî ismi Tanburî Cemil Bey ile bestekâr Refik Fersan’ın eserlerinin kendi el yazıları ile orijinal notaları da sergide yer alıyor.

İslâmiyet sonrası Şark Musikisi’nin ve ileriki asırların Türk Müziği’nin önde gelen musiki âlimlerinden olan Fârâbî, Urmiyeli Safiyüddîn, Abdülkadir Merâgî, Dimitri Kantemir, Nâsır Abdülbakî Dede ve daha başka musiki bilginlerinin birbirinden kıymetli el yazması musiki kitapları ile eski yüzyıllarda yaşamış üstatların icat ettikleri nüzhe, mugnî ve sâz-ı murassa gibi bugün artık kullanılmayan bazı enstrümanların yine elyazmalarındaki çizimlere dayanılarak yakın tarihlerde yapılmış örnekleri ilk kez Saz ve Söz Sergisi için bir araya getirildi.

SAHNE KIYAFETLERİ

• Türkiye’nin müziği ve bu müzik ile ilgili çeşitli hatıraların teşkil etmeği Timuçin Çevikoğlu küratörlüğünde hazırlanan sergide Barış Manço, Cem Karaca, Müslüm Gürses, Zeki Müren, Kayahan, Yıldıray Çınar başta olmak üzere çeşitli sanatçıların plak, kaset ve sazlarıyla sahne kıyafetleri de hemen dikkat çekiyor.
• Besteledikleri zarif nağmeler hafızalarımıza ve kulaklarımıza nakşolan geçmişin musiki üstatlarını yâd etme imkânını sunan Saz ve Söz Sergisi 15 Eylül’e kadar Millet Kütüphanesi Selçuklu Müze ve Sergi Salonu’nda açık olacak. Sergiye dair Murat Bardakçı ve Sefer Turan’ın danışmanlığını yaptığı Harun Korkmaz’ın editörlüğünde bir katalog kitap da yayınladığını belirtelim.