Tablodaki kadın ne okuyor?
Kitap okurken resmedilen kadınların öyküsünü, yazar ve eleştirmen Asuman Kafaoğlu Büke, Tablodaki Kadın isimli yeni kitabında anlatıyor. Eser, kadınların tarih boyunca kitapla olan tutkulu ilişkisini ele alırken okuyucuyu resim sanatının tarihine dair bir yolculuğa da çıkarıyor.
Yüzyıllar içinde kadınların okuma serüvenini ressamların tablolarından hareketle anlatan yazar kitabında “Ressamlar öteden beri kitap okuyanları, özellikle de kitap okuyan kadınları resmetmeyi sevmişler. Her kitabın farklı mimikler ve duruşla okunduğunu izlemek, ayrıca bir düşünce nedeni olmuş ressamlara. Bizler de okuyan kadınların resimlerine baktığımızda, kim olduklarını, ne okudukları ve nasıl okudukları hakkında bilgi edinebiliriz çünkü okunan metin bir şekilde bedene yansır: merak, dikkat, heyecan, hüzün ya da sıkıntı izlerini görebiliriz. Okuma eylemi üzerine yoğunlaşmak ayrıca bize kitabı yüzyıllar içinde nasıl farklı şekillere büründüğünü de gösterir” diyor.
KAPALI MEKANLARDA
- Tuvallerde resmedilen kadının okuma eylemi kadar okunan kitabın ne olduğu da çoğu zaman ilgi çeker kuşkusuz. Batı sanat tarihine yer etmiş ilk kitap okuyan kadın tablolarına bakıldığında ellerinde kutsal kitap varken ev ya da kapalı bir mekânda resmedilmişlerdir. Zaman içinde kadınların eğitim, çalışma, seyahat gibi çeşitli haklara sahip olmalarıyla birlikte ellerinde dini eserler yerine roman, şiir kitapları hatta dergi, gazete ve mektup yer almaya başlıyor.
DÜNYAYA AÇILAN SAYFALAR
Geçmişte toplumsal yaşama katılmaları engellenen kadınların ancak kitaplar sayesinde dünyayı keşfedebildiğini ifade eden Büke, okuyan kadın resimleri üzerinden sanatın, kitabın ve nihayetinde kadının geçmişten bugüne nasıl değiştiğini ortaya koyuyor.
ÜNLÜ RESSAMLAR
Kadınların oturarak kimi zaman uzanarak ev ortamında, kırlarda, otelde kitap ya da mektup okurken resmedildiği 60’tan fazla tablo sanat ve edebiyat bağlamında kitapta inceleniyor. Leonardo da Vinci, Tiziano Vecellio, Rambrandt, Claude Monet, Jean Baptiste Camille Corot, Pablo Picasso, Vincent van Gogh gibi pek çok ünlü ressamın tablolarında kitap okuyan kadın imgesini kullanmışlardır.
- Kitabın kapağında da Flemenk ressam Rogier van der Weyden’in (1399-1464) fırçasından Mecdelli Meryem Okurken isimli tablosu dikkat çekiyor. Rönesans sanatının baş yapıtlarından olan eserde Katolik inancının önemli bir figürü Mecdelli Meryem’in İncil okurken resmedildiği görülüyor.
Batı resim sanatı çerçevesinde kitap okuyan kadınların ele alındığı kitap sanat tarihi ve edebiyatın iç içe geçtiği akıcı bir anlatım sunuyor.