Tarlalardaki verimi düşürüyorlar: Yetkililerden 'Yakın ya da gömün' uyarısı

Tarla fareleri, 10-70 cm derinlikteki toprak altı galerilerinde yaşarlar. Yılda 4-6 doğum yapan fareler, her doğumda ortalama 5- 6 yavru verirler. Doğan yavrulardan ortalama yüzde 40 kadarı çeşitli nedenlerle ölür. Yavrular doğumdan 15- 20 gün sonra beslenmeye başlarlar. Ortalama ömürleri 3- 4 yıl olarak saptanır. Fareleri beslendikleri alanda 3 çeşit delik açar. Bunlar beslenme deliği, hafriyat (toprak çıkarma) deliği ve dışkılama deliği olarak dikkat çeker. Bunlara karşı yapılan kimyasal mücadelede bu deliklerin tanınması önemli veri olarak görülür. Beslenme delikleri dışındaki deliklere bırakılan zehirli yemi yemeyen fareler, hafriyat deliklerinde toprak birikintileri, dışkılama deliğinde fare dışkıları, beslenme deliğinde ise yiyecek kalıntıları dikkat çeker.

Kültür bitkileri ile çayır- mera bitkilerinin yeşil aksam, tohum ve meyvelerini, ayrıca yiyecek bulamadığı durumlarda meyvelik ve ormanlarda fidanların gövdelerini (özellikle kök boğazı) yemek, kemirmek, kesmek ve kirletmek suretiyle zarar yapan tarla fareleri, beslendikleri alandaki besin tükendiğinde başka alanlara da geçerek zararlarına devam ederler. Sıcak aylarda yeşil, serin aylarda kuru yemi fazla yerler. Ergin bir tarla faresi günde ortalama 15-17 gr. yeşil, 10-13 gr. kuru yem yer. Zarar dereceleri popülâsyon yoğunluğuna bağlı olarak yüzde 100’e kadar ulaşır. Deniz seviyesinden 2 bin 500 metre yüksekliğe kadar bitki olan hemen her yere yayılım gösterirler.

Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından konu hakkında yapılan yazılı açıklamada, “Tarla farelerinin başlıca doğal düşmanları kedi, köpek, tilki, gelincik, sansar, baykuş, leylek, kerkenez kuşu, atmaca, doğan, şahin, kartal ve yılan olduğundan doğal dengenin bozulmadığı alanlarda, bu doğal düşmanlar tarla farelerini büyük ölçüde baskı altında tutmaktadırlar. Derin toprak işlemesi, münavebe, tarla temizliği, gibi önlemlerle tarla farelerinin zararları bir dereceye kadar azaltılabilir. Sistemleri su ile doldurmak ve kapan kullanmak suretiyle fareler öldürülebilir” ifadeleri kullanıldı.

“Fare ölüleri yakılmalı ya da gömülmeli"

İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam ise konu hakkında yaptığı açıklamada, “Tarla fareleri, gerek bölgemiz ve gerekse de ülke genelinde tarımsal üretimde verim ve kaliteyi önemli ölçüde tehdit eden bir zararlı olup; kimyasal mücadele, iklim şartları uygun olduğu sürece her zaman yapılabilir. Ancak en uygun ve etkili mücadele zamanı; kıştan çıktıkları ve en zayıf oldukları ilkbahar mevsimi ile kışa girişten hemen önce sonbahardır. Tarla fareleriyle bulaşık alanlarda 25 m2’de 5 işlek delik sayıldığında mücadeleye başlanmalıdır. İlaçlama öncesinde buradaki tüm delikler kapatılıp, 3 gün sonra açılan deliklere, zehirli yemler her deliğe 5 adet olacak şekilde, el değmeden delik içlerine bırakılarak bu delikler kapatılmalıdır. Zehirli yemlerin tarla farelerinin beslenme deliklerinin içine bırakılmasına özen gösterilmelidir. Uygulamanın tamamlanmasından sonra, ilaçlanan alan mutlaka kontrol edilerek fare ölüleri toplanıp yakılmalı veya derince bir çukura gömülmelidir. Tarla faresi mücadelesinde toplu ve tarama mücadele esas olduğundan, zararlının bulunduğu alandaki bütün tarlalar ve tarla kenarları ile çevredeki sulama kanallarında bulunan işlek delikler ilaçlanmalıdır. Bol bereketli bir üretim sezonu diliyorum” dedi.