«Усмонийлар империяси тарихи» туркумидан: «ТЎПҚОПИ САРОЙИДАГИ ДАҲШАТЛАР» (кўнгли бўшлар ўқимасин)
Ўрта асрларда усмонийлар империясининг энг гуллаган даври Тўпқопи саройи билан боғлиқ бўлган. Бу саройда тантаналардан ташқари даҳшатли манзарага эга маросимлар ҳам кўпчиликни ташкил этган. Султонлар ўзига бўйсунмаган айёнларни, улар таъбири билан айтганда, «қуллар»ни шафқатсизларча жазолашган. Бу жазо айни қатл билан боғлиқ бўлган. Султон оиласига мансуб бўлмаган ҳар қандай айённи боши танасидан жудо қилинган. Султон оиласига оид шахсларнинг эса қонун улар қони тўкилишини тақиқлаши туфайли боши танасидан жудо этилмаган. Султон оиласига мансуб гуноҳкорлар бўғиш орқали ўлдирилган.
Қатлдан сўнг кесилган бошлар саройнинг меҳмонлар ва фуқаролар ўтадиган ерига қатор қилиб илиб қўйилган. Султонга қарши қўзғолон кўтарганликда айбланиб қатл этилганларнинг тили алоҳида кесиб олиниб, бошлар рўпарасидаги махсус илгичларга илиб чиқилган. Жаллодлар учун алоҳида фаввора ташкил этилган. Жаллод қатлдан кейин қўлини шу фаввора сувига ювган.
Дарвоқе, усмонийлар империяси даврида алоҳида жаллодлар корпуси ташкил этилмаган. Бу ишни сарой боғбонлари амалга оширган. Бу вазифага атайин кучли ва барваста эркаклар танлаб олинган. Чунки султон оиласидан айбдорни бўғиб ўлдириш учун албатта кучли қўллар керак эди. Ҳар бир қатл маросими замбараклардан осмонга ўқ отиш билан якунланган. Бошидан жудо этилган мурдаларни Босфорга чўктириб юборилган. Жаллодлар эса қатл маросими йўқ пайтларда гул ўстириш билан банд бўлган.
Олимжон ҲАЙИТ тайёрлади