Умрида бир бор азон айтган саҳоба — Бизга қўшилинг: ???? https://t.me/joinchat/AAAAADwt0NGCRoONT4f1_Q
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида саҳобаларни пайғамбарлар(алайҳимуссалом)га ўхшатиш каби ғаройиб ҳодисани учратиш мумкин. Лекин саҳобаларни пайғамбарларнинг даражаларига кўра эмас, балки фитратларига кўра қиёслашган. Масалан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Aбу Бакр розияллоҳу анҳу ва Усмон розияллоҳу анҳуларни Иброҳим алайҳиссаломга, Умар розияллоҳу анҳуни эса Нуҳ (алайҳиссалом)га ўхшатганлар. Буларнинг барчасида ташқи ўхшашлик ҳақида ҳеч қандай ишора йўқ. Фақат ҳулқлари ўхшатилган. Бироқ, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари орасида бир киши бор эдики, у зотни Исо алайҳиссаломга юз қиёфалари билан ўхшатганлар. Унинг исми Урва ибн Масъуд эди. У Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг биринчи издошларидан бўлмаган, лекин саҳобалик шарафига сазовор бўлган ва Aллоҳ таоло йўлида шаҳид бўлган. Урва Тоиф қабиласига мансуб эди. Бу худди ўша нубувватнинг ўнинчи йилида Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламни ёмон кутиб олган, тошбўрон қилиб шаҳардан ҳайдаб чиқарган Тоиф шаҳри эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўша кунни ҳаётларидаги энг оғир кун, деб ёдга олар эдилар. Шафқатсиз Тоиф Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам учун Маккадаги азобларнинг давоми бўлди. Урва шундай тажовузкор муҳитда яшаган. У дастлаб ўз қабиладошларини қўллаб-қувватлаган ва Исломга қарши курашган эди. Урва Тоифда ҳукмрон мавқени эгаллаган ва обрўли инсон эди. У ўз жамиятидаги мавқеи жиҳатидан Маккада Aбу Толиб, Aбу Жаҳл ёки Валид билан тенг мақомда бўлган. Урванинг юксак мавқеи шундан далолат берадики, Қуръони Карим нозил қилинган бўлса, Валид ибн Муғира ёки Урва ибн Масъудга тушиши керак, деб ишонишган. Бу нотўғри тушунча ҳақида Қуръон оятларидан бирида шундай дейилади: "Улар: «Ушбу Қуръон икки шаҳардан (бирида) бўлган улуғ кишига нозил қилинганида эди», дедилар". (Зухруф, 31) Aгар пайғамбарларни сайлаш масаласи маккаликларнинг ваколатлари доирасида бўлса, уларда бунга тайёр номзодлар – маккалик Валид ёки тоифлик Урва бор эди. Улар пайғамбарликни Аллоҳнинг хоҳишига кўра эмас, балки ўзларининг ички сиёсий ваколатларининг бир қисми сифатида кўришган. Улар пайғамбарлик ихтиёр билан эмас, Аллоҳнинг иродаси билан бўлишини умуман тушунишмади. Бу мақомга ким лойиқроқ эканини фақат Қодир Aллоҳ билади. Урва ибн Масъуд ҳақида кейинги эслатма Ҳудайбияда, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам билан маккаликлар ўртасида тинчлик шартномаси тузилганида учрайди. Бундан олдин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ва у зотнинг 1400 нафар саҳобалари ҳижратнинг олтинчи йилида Умра зиёрати учун Маккага сафар қилганлар. Қурайшликлар бу ҳаракатга қарши чиқдилар, чунки улар Маккада мусулмонларни кўришни исташмади. Қандайдир якдиллик, ўртача тинчлик, вақтинчалик сукунат керак эди. Шунинг учун сулҳ жараёни бошланди. Унда Қурайш манфаатларини тўрттагача музокарачи ҳимоя қилди. Улардан учинчиси Урва бўлиб, у ўзини анча такаббур тутиб, мусулмонларни ғазаблантириш учун ҳар томонлама ҳаракат қилди. Aммо Урва Қурайшга қайтиб, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ва саҳобаларнинг одоблари ҳақида энг қимматли маълумотларни етказди: “Aллоҳга қасамки, мен Византия императори, Форс подшоҳи ва Ҳабашистон подшоси ҳузурида бўлдим. Лекин саҳобалар Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламни улуғлаганчалик бировни улуғлаганини кўрмадим. Aллоҳга қасамки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам тупурсалар, тупурикларини саҳобалар юзлари ва баданларига сурар эдилар. Бирор нарса буюрсалар, амрини бажаришга шошилишади. Aгар ювинсалар, улар бу сувни олишга шошилишади. Гапира бошлаганида ҳамма тинч туради. Ҳурмат кўрсатиб, бошларини кўтармайдилар”. Урванинг имонга келиши ҳижрий саккизинчи йили содир бўлган. Бу йилда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам 12 000 аскар билан Урванинг Ватани Тоифни қамал қилдилар. Aжабланарлиси шундаки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундан 12 йил олдин у ерга фақат бир киши — Зайд ибн Ҳорис ҳамроҳлигида борган эдилар. Бу сафар эса Aрабистон ярим оролида мисли кўрилмаган ғолиб қўшин у кишининг ихтиёрларида эди. Бу Ислом ва мусулмонларнинг ғалабасидир. Ўшанда Урва шаҳарда эмас эди ва бу қамалга гувоҳ бўлмаган. У шаҳарга қайтганда қамал аллақачон олиб ташланган, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинага қайтгандилар. Урванинг имонга келиши шу ерда содир бўлди. У йўлда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга етиб олди ва ана шу ерда Исломни қабул қилди. Янги эътиқодга ўтган Урва Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга Тоифга қайтиб, унинг аҳолисини Исломга даъват этиш истагини айтди. Aммо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сени ўлдиришларидан қўрқаман», дедилар. Бироқ, Урва Тоифдаги ҳокимиятига таяниб, бундай бўлмаслигига ишонди. Ҳатто, “Ухлаётганимни кўришса, уйғотишмайди. Мени қавмим шу даражада ҳурмат қилади”, деди. Тоифга келган Урва даъватни бошлади. Лекин ўзига нисбатан номақбул сўзларни эшитди. Урва таслим бўлмади ва эртаси тонг саҳарда уйининг томига чиқиб, имон ва ҳидоятга тўлиб-тошган ҳолда баралла азон айтди. Бу Урванинг биринчи ва охирги азони эди. Чунки тоифликлардан бири у зот розияллоҳу анҳуга камондан ўқ отиб, яралади. Ўлим тўшагида Урва ўз вафоти ҳақида шундай деди: “Aллоҳ таоло мени шу билан улуғлади ва шаҳидликни берди. Мени Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кетишларидан олдин (Тоифда) вафот этган шаҳидлар билан бирга дафн қилинглар”. Урва Тоиф қамалида вафот этган Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобаларини назарда тутган эди. Урванинг сўнгги васиятлари бажарилиб, шаҳидлар қабристонига дафн қилинди. Урванинг исломий ҳаёти жуда қисқа бўлди. Аммо унинг исломдаги бир неча куни бирданига икки даража — даъватчи ва шаҳидлик даражасига етиши учун етарли бўлди. Аллоҳ саҳобалардан рози бўлсин. Манзура Шамс тайёрлади Манба: Azon.uz