Τέσσερις ενδείξεις που δείχνουν ότι μια φιλία είναι τοξική

Χάρη στην όλο και πιο συχνή πληροφόρηση (και ψυχοεκπαίδευση από ειδικούς στα social media) είναι πλέον όλο και περισσότεροι οι άνθρωποι που γίνονται καλύτεροι στο να εντοπίζουν τις “κόκκινες σημαίες” στις ερωτικές σχέσεις. Εκείνες, δηλαδή, τις συμπεριφορές που δημιουργούν το συναίσθημα -και τη βεβαιότητα- ότι τα πράγματα δεν πρόκειται να δουλέψουν σε μία σχέση.

Μπορεί να είσαι πλέον…υποψιασμένη και σε εγρήγορση για ν’ αναγνωρίσεις το gaslighting ή να έχεις μάθει ν’ αποφεύγεις όσους σου κάνουν love bombing. Ωστόσο, παρόλο που αυτά τα “dealbreakers” συνήθως προκύπτουν στις ρομαντικές αναζητήσεις και συζητήσεις οι άνθρωποι, σε γενικές γραμμές, δεν υιοθετούν την ίδια νοοτροπία σχετικά με τις “κόκκινες σημαίες” και σ’ ότι αφορά τις φιλίες.

Θα μπορούσε ν’ αποτελεί μια κοινωνιολογική διαπίστωση το γεγονός ότι συχνά δεν αναγνωρίζουμε τις μη υγιείς φιλίες με τον ίδιο τρόπο που αναγνωρίζουμε τις μη υγιείς ερωτικές σχέσεις ή τις δυναμικές των σχέσεων μέσα στην οικογένεια. Μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αναγνωρίσεις τη διαφορά ανάμεσα σε έναν φίλο ή μια φίλη που π.χ. αστειεύεται μαζί σου -επειδή σε ξέρει πολύ καλύτερα από τον καθένα- από μία πιο τοξική συμπεριφορά καθώς ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τους φίλους μας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

Τέσσερα “red flags” που μπορείς να αναγνωρίσεις σε μια φιλία

1. Μιλούν μόνο για τον εαυτό τους (και ποτέ δεν ρωτάνε τι κάνεις εσύ)

Μήπως έχεις εκείνη τη φίλη που συνεχώς μακρυγορεί μιλώντας για την ημέρα της, τη δουλειά της ή τα προβλήματά της αλλά ποτέ δεν ρωτάει κάτι σχετικά με τη δική σου ζωή; Και όταν τελικά το ενδιαφέρον στραφεί σε σένα, πιθανώς να σε διακόψει με μία φράση όπως “Α, αυτό μου θυμίζει εμένα τότε που…”, ξαναρχίζοντας να μιλά για τον εαυτό της;

Σε κάποιες μη υγιείς φιλίες, μπορεί ακόμη να έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στον δικό τους κόσμο απλώς ως …βοηθητικός χαρακτήρας. Όλοι μας, ωστόσο, αξίζει να νιώθουμε ότι γινόμαστε ορατοί, ότι είμαστε σημαντικοί για τους φίλους μας και ακουγόμαστε από αυτούς.

Για να είμαστε δίκαιοι, η τάση ενός ατόμου να κυριαρχεί στη συζήτηση θα μπορούσε επίσης ν’ αποτελεί ένα σημάδι ανεπαρκών επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Συνεπώς, είναι καλή ιδέα να χρησιμοποιήσεις την κρίση και την διαίσθηση σου ώστε να διαγνώσεις αν αξίζει τον κόπο να αναφέρεις αυτό το ζήτημα προς επίλυση, προτού διακόψεις μια φιλία. Έχε υπόψη σου ότι ένας αληθινός φίλος ή φίλη θα θέλει να ακούσει τα πάντα για τις επιτυχίες σου ή για τις δυσκολίες σου ακόμα και αν αυτό το update είναι κάτι τόσο απλό όσο το πώς πήγε η μέρα σου.

2. Είναι συνεχώς ανταγωνιστικοί μαζί σου

Φαντάσου την παρακάτω περίσταση: Λες στη φίλη σου ότι πήρες μία προαγωγή στη δουλειά σου και αντί να σου κάνει μία αγκαλιά ή να σου στείλει ένα γιορταστικό, συγχαρητήριο μήνυμα σου λέει: “Καλά, και εγώ πήρα προαγωγή την προηγούμενη εβδομάδα”. Ή έχεις, π.χ., μόλις βγει από ένα κοπιαστικό session εντατικής γυμναστικής και η κολλητή σου σου λέει κάτι σαν κι αυτό: “Ω, αυτό το μάθημα ήταν πολύ εύκολο για μένα αλλά βλέπω ότι εσύ ζορίζεσαι”.

Παρόμοιες φράσεις σου ακούγονται γνώριμες; Είναι κάτι άλλο το να είναι κανείς ανταγωνιστικός από τη φύση του -κάτι που μπορεί να είναι αποδεκτό σε μία φιλία αρκεί η ανταγωνιστικότητα να μην ξεφεύγει εκτός ορίων. Ωστόσο, το πρόσωπο που μετατρέπει τα πάντα σ’ ένα παιχνίδι του τύπου “ποιος το κάνει καλύτερα”, πιθανώς δεν έχει και τις καλύτερες προθέσεις. Σε μία τέτοια περίπτωση μπορείς να προσπαθήσεις να τους εξηγήσεις πώς νιώθεις (ίσως να μην συνειδητοποιούν καν ότι κάνουν κάτι τέτοιο) αλλά αν και πάλι δεν είναι δεκτικοί, αυτό είναι ακόμη μία «κόκκινη σημαία».

3. Η φιλία μοιάζει μονόπλευρη

Μήπως είσαι εσύ εκείνη που πάντα αναλαμβάνεις την πρωτοβουλία για να κάνετε κάποια σχέδια; Ή μήπως έχεις στον φιλικό σου κύκλο εκείνο το πρόσωπο που -βολικά- σε καλεί μόνο όταν αντιμετωπίζει προβλήματα στη ζωή του και όταν είναι η δική σου σειρά να χρειαστείς κάποιον για να μοιραστείς όσα σου συμβαίνουν, εξαφανίζεται;

Φυσικά, όλοι μπορεί να περνάμε κουραστικές μέρες γεμάτες δουλειά και βδομάδες με φορτωμένα προγράμματα ή ν’ αντιμετωπίζουμε προσωπικά θέματα που μας αποσπούν. Όταν όμως βρίσκεις πάντα τον εαυτό σου να κάνει όλη τη συναισθηματική δουλειά μέσα σε μια φιλία, αυτό μπορεί να είναι μία “κόκκινη σημαία” ότι ο/η φίλος/φίλη σου δεν εκτιμά τη σχέση όσο εσύ.

4. Δεν σέβονται τα όρια που θέτεις

Στις υγιείς φιλίες οι άνθρωποι κατανοούν ότι κάποιες φορές μπορεί να λάβουν και το “όχι” ως απάντηση -και αυτό είναι ok. Μπορεί π.χ. να νιώθεις ότι δεν θέλεις να μοιραστείς κάτι που σου συμβαίνει τη δεδομένη στιγμή -είναι κάτι που οφείλουν να σεβαστούν. Ή μπορεί να συνεχίζουν να αναφέρουν τον πρώην σου στις συζητήσεις σας ενώ τους έχεις ζητήσει εκατοντάδες φορές να μην το κάνουν. Μπορεί ακόμη να προσπαθούν να σου πουν με ποιον πρέπει ή δεν πρέπει να κάνεις παρέα, παρότι έχεις δείξει ότι δεν εκτιμάς τέτοιες υποδείξεις. Αν παρατηρείς ότι συνεχώς τα όρια σου δεν γίνονται σεβαστά, τότε αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας τοξικής φιλίας.

Πηγή: GRACE