Миллионлар, миллиардлар: она заминимиз неча ёшда?
0
Инсонларни атроф-муҳитга эътиборли бўлишга ундаш мақсадида ҳар йили 22 апрелда Халқаро ер куни (Earth Day) нишонланади. У тоза сув, тоза тупроқ, тоза ҳаво байрамидир. Чунки шу куни сайёрамизда содир бўлган экологик ҳалокатлар ёдга олинади. Одамлар мавжуд экологик муаммоларни қандай бартараф этиш лозимлиги борасида ўйлаб кўрадилар. Аслида Ер куни кўплаб мамлакатларда баҳорги тенг кунлик бўлмиш 21-22 март кунлари байрам қилинади.
Байрам тарихи узоқ XIX асрга бориб тақалиши айтилади. Жон Жулиус Стерлинг Мортон исмли биолог ва фермер Небраска штатига ташриф буюрганида бир қатор муаммоларга тўқнаш келади. Дарахтлар қурилишда ишлатилгани боис аёвсиз кесилган ва ҳудуд даштга айланган эди. Жон Жулиус Стерлинг Мортон аҳолига мурожаат қилиб, минтақани кўкаламзорлаштириш таклифи билан чиқди. Ўшанда Небраска штатига 1 миллионга яқин кўчат экилган ва «Дарахтлар куни» дея эълон қилинди.
Жон Мортон 22 апрелда туғилгани боис, унинг шарафига шу кунни «расмий байрам сифатида эълон қилиш керак» деган таклиф берилди. Ташаббусга нафақат АҚШ, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам қўшилди.
Илк бор Ер куни 1970 йил апрелда АҚШда ўтказилиб, байрам муваффақиятли бўлгани боис, ташкилотчилар мунтазам равишда Ер кунини нишонлашга қарор қилишди. Америкалик таниқли сиёсатчи ва сенатор Гейлорд Нельсон бир гуруҳ талабаларни тўплаб, бу ғояни тарғиб қила бошлади. Гуруҳга Гарвард университети талабаси Деннис Хайес бошчилик қилди. Ўша пайтларда талабалар ҳаракати жудаям оммалашгани боис, уларнинг ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватланди.
Аммо уларда оммавий тадбирларни ўтказиш учун тажриба ва маблағ деярли йўқ эди. Шу сабабли илк тадбирлар мактабларда ўтказиларди. Гейлорд Нельсоннинг таъбири билан айтганда, Ер куни ўз-ўзидан пайдо бўлди.
1971 йилда сенатор Нельсон Ер ҳафтасини эълон қилди. Бу тадбир апрель ойининг уч ҳафтаси мобайнида ўтказилди. Буни АҚШ аҳолиси бажонидил қўллаб-қувватлади.
Сиёсий ва оммавий фаоллик туфайли АҚШда атроф-муҳит муҳофазаси йўлида кўплаб қонун ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинди. 2009 йил БМТ Бош Ассамблеяси ҳар йили 22 апрелда Халқаро Она ер кунини нишонлаш борасида резолюция қабул қилди. Ўшанда бу ташаббус 50 дан ортиқ мамлакат томонидан илгари сурилган ва бошқа давлатлар якдиллик билан қўллаб-қувватлаган эди. 2010 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрелда бу байрам халқаро миқёсда нишонлаб келинмоқда.
Айни дамда Ер байроғи ҳам қабул қилинган. Тўғри, бу байроқ норасмий сифатида кўрилади. Ер байроғи фазодан суратга олинган ер шарини эслатади. Ер куни нишонланар экан, бир қатор мамлакатларда инсонларни тинчликка чақириш ва сайёрамизнинг гўзаллигини сақлаб қолишга ундаш мақсадида Тинчлик қўнғироғи чалинади. Тинчлик қўнғироғи дўстлик, тинч ҳаёт, халқлар ўртасидаги бирдамлик, хотиржамлик рамзи саналади. Бундан ташқари ер юзидаги ҳаётни, тинчликни, инсонлар ҳаёти ва маданиятини сақлашга даъват тимсоли ҳамдир.
Биринчи Тинчлик Қўнғироғи 1954 йилда БМТнинг Нью-Йоркдаги қароргоҳи олдига ўрнатилган эди. Бу қўнғироқ ер юзидаги болалар томонидан тўплаган танга пуллар ва таниқли кишиларнинг орден, медалларидан ясалган. Қўнғироқда «Яшасин дунёдаги тинчлик» деган сўзлар битилган. 1996 йилда бу каби қўнғироқ БМТнинг Венадаги қароргоҳига ҳам ўрнатилди. Шунингдек, Тинчлик қўнғироғини Германия (1989), Польша, Туркия (1989), Мексика (1990), Австралия (1992), Мўғулистон (1993), Филиппин (1994), Канада (1996), Бразилия (1997), Аргентина (1998), Эквадор (1999), Ўзбекистон (2003) ва бошқа мамлакатлардаги шаҳарларда ҳам учратиш мумкин.
Бир сўз билан айтганда, 22 апрелда оддий байрам эмас, балки глобал аҳамиятга эга Халқаро Она ер куни нишонланади. Халқаро ер кунининг нишонланиши замин ва унинг экотизими инсониятнинг умумий уйи эканлиги тан олинишини англатади. Она ер иборасининг ўзиёқ инсоннинг ерга боғлиқлигининг тан олинишидир.
Ер ҳақида қисқача маълумот. Олимларнинг сўзларига қараганда, Она заминимизнинг ёши 4,5 миллиард йилга тенг. Агар экватор бўйлаб юрадиган бўлсак, 40 минг 10 километр масофани босиб ўтишимиз керак бўлади. Сайёрамизнинг энг иссиқ жойи Калифорниядаги Ўлим водийси ва Ливиядаги Эль Азизия ҳисобланади. Энг совуғи эса Антарктика дея тан олинган. Ернинг ягона табиий йўлдоши тунда ҳамма учун яққол кўринадиган Ойдир.
Ер шари – бизнинг уйимиз, бизнинг Онамиз. Шу сабабли ҳам уни асрашимиз керак. Чунки бугун фарзандларимиз, келажакда эса авлодларимиз ифлосланган сув ичиб, ифлосланган ҳаводан нафас олиб яшашларига йўл қўймаслигимиз лозим.
Шарофиддин Тўлаганов
журналист.
[/allow-turbo]
Жамият
Shuhrat
Sun, 21 Apr 2024 13:22:23 +0500
[/shortrss]
[fullrss]
Миллионлар, миллиардлар: она заминимиз неча ёшда?
https://zamin.uz/jamiyat/130369-millionlar-milliardlar-ona-zaminimiz-necha-eshda.html
https://zamin.uz/jamiyat/130369-millionlar-milliardlar-ona-zaminimiz-necha-eshda.html
Жамият
Shuhrat
Sun, 21 Apr 2024 13:22:23 +0500
журналист.
Инсонларни атроф-муҳитга эътиборли бўлишга ундаш мақсадида ҳар йили 22 апрелда Халқаро ер куни (Earth Day) нишонланади. У тоза сув, тоза тупроқ, тоза ҳаво байрамидир. Чунки шу куни сайёрамизда содир бўлган экологик ҳалокатлар ёдга олинади. Одамлар мавжуд экологик муаммоларни қандай бартараф этиш лозимлиги борасида ўйлаб кўрадилар. Аслида Ер куни кўплаб мамлакатларда баҳорги тенг кунлик бўлмиш 21-22 март кунлари байрам қилинади.
Байрам тарихи узоқ XIX асрга бориб тақалиши айтилади. Жон Жулиус Стерлинг Мортон исмли биолог ва фермер Небраска штатига ташриф буюрганида бир қатор муаммоларга тўқнаш келади. Дарахтлар қурилишда ишлатилгани боис аёвсиз кесилган ва ҳудуд даштга айланган эди. Жон Жулиус Стерлинг Мортон аҳолига мурожаат қилиб, минтақани кўкаламзорлаштириш таклифи билан чиқди. Ўшанда Небраска штатига 1 миллионга яқин кўчат экилган ва «Дарахтлар куни» дея эълон қилинди.
Жон Мортон 22 апрелда туғилгани боис, унинг шарафига шу кунни «расмий байрам сифатида эълон қилиш керак» деган таклиф берилди. Ташаббусга нафақат АҚШ, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам қўшилди.
Илк бор Ер куни 1970 йил апрелда АҚШда ўтказилиб, байрам муваффақиятли бўлгани боис, ташкилотчилар мунтазам равишда Ер кунини нишонлашга қарор қилишди. Америкалик таниқли сиёсатчи ва сенатор Гейлорд Нельсон бир гуруҳ талабаларни тўплаб, бу ғояни тарғиб қила бошлади. Гуруҳга Гарвард университети талабаси Деннис Хайес бошчилик қилди. Ўша пайтларда талабалар ҳаракати жудаям оммалашгани боис, уларнинг ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватланди.
Аммо уларда оммавий тадбирларни ўтказиш учун тажриба ва маблағ деярли йўқ эди. Шу сабабли илк тадбирлар мактабларда ўтказиларди. Гейлорд Нельсоннинг таъбири билан айтганда, Ер куни ўз-ўзидан пайдо бўлди.
1971 йилда сенатор Нельсон Ер ҳафтасини эълон қилди. Бу тадбир апрель ойининг уч ҳафтаси мобайнида ўтказилди. Буни АҚШ аҳолиси бажонидил қўллаб-қувватлади.
Сиёсий ва оммавий фаоллик туфайли АҚШда атроф-муҳит муҳофазаси йўлида кўплаб қонун ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинди. 2009 йил БМТ Бош Ассамблеяси ҳар йили 22 апрелда Халқаро Она ер кунини нишонлаш борасида резолюция қабул қилди. Ўшанда бу ташаббус 50 дан ортиқ мамлакат томонидан илгари сурилган ва бошқа давлатлар якдиллик билан қўллаб-қувватлаган эди. 2010 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрелда бу байрам халқаро миқёсда нишонлаб келинмоқда.
Айни дамда Ер байроғи ҳам қабул қилинган. Тўғри, бу байроқ норасмий сифатида кўрилади. Ер байроғи фазодан суратга олинган ер шарини эслатади. Ер куни нишонланар экан, бир қатор мамлакатларда инсонларни тинчликка чақириш ва сайёрамизнинг гўзаллигини сақлаб қолишга ундаш мақсадида Тинчлик қўнғироғи чалинади. Тинчлик қўнғироғи дўстлик, тинч ҳаёт, халқлар ўртасидаги бирдамлик, хотиржамлик рамзи саналади. Бундан ташқари ер юзидаги ҳаётни, тинчликни, инсонлар ҳаёти ва маданиятини сақлашга даъват тимсоли ҳамдир.
Биринчи Тинчлик Қўнғироғи 1954 йилда БМТнинг Нью-Йоркдаги қароргоҳи олдига ўрнатилган эди. Бу қўнғироқ ер юзидаги болалар томонидан тўплаган танга пуллар ва таниқли кишиларнинг орден, медалларидан ясалган. Қўнғироқда «Яшасин дунёдаги тинчлик» деган сўзлар битилган. 1996 йилда бу каби қўнғироқ БМТнинг Венадаги қароргоҳига ҳам ўрнатилди. Шунингдек, Тинчлик қўнғироғини Германия (1989), Польша, Туркия (1989), Мексика (1990), Австралия (1992), Мўғулистон (1993), Филиппин (1994), Канада (1996), Бразилия (1997), Аргентина (1998), Эквадор (1999), Ўзбекистон (2003) ва бошқа мамлакатлардаги шаҳарларда ҳам учратиш мумкин.
Бир сўз билан айтганда, 22 апрелда оддий байрам эмас, балки глобал аҳамиятга эга Халқаро Она ер куни нишонланади. Халқаро ер кунининг нишонланиши замин ва унинг экотизими инсониятнинг умумий уйи эканлиги тан олинишини англатади. Она ер иборасининг ўзиёқ инсоннинг ерга боғлиқлигининг тан олинишидир.
Ер ҳақида қисқача маълумот. Олимларнинг сўзларига қараганда, Она заминимизнинг ёши 4,5 миллиард йилга тенг. Агар экватор бўйлаб юрадиган бўлсак, 40 минг 10 километр масофани босиб ўтишимиз керак бўлади. Сайёрамизнинг энг иссиқ жойи Калифорниядаги Ўлим водийси ва Ливиядаги Эль Азизия ҳисобланади. Энг совуғи эса Антарктика дея тан олинган. Ернинг ягона табиий йўлдоши тунда ҳамма учун яққол кўринадиган Ойдир.
Ер шари – бизнинг уйимиз, бизнинг Онамиз. Шу сабабли ҳам уни асрашимиз керак. Чунки бугун фарзандларимиз, келажакда эса авлодларимиз ифлосланган сув ичиб, ифлосланган ҳаводан нафас олиб яшашларига йўл қўймаслигимиз лозим.
Шарофиддин Тўлаганов
журналист.
[allow-turbo]журналист.
Инсонларни атроф-муҳитга эътиборли бўлишга ундаш мақсадида ҳар йили 22 апрелда Халқаро ер куни (Earth Day) нишонланади. У тоза сув, тоза тупроқ, тоза ҳаво байрамидир. Чунки шу куни сайёрамизда содир бўлган экологик ҳалокатлар ёдга олинади. Одамлар мавжуд экологик муаммоларни қандай бартараф этиш лозимлиги борасида ўйлаб кўрадилар. Аслида Ер куни кўплаб мамлакатларда баҳорги тенг кунлик бўлмиш 21-22 март кунлари байрам қилинади.
Байрам тарихи узоқ XIX асрга бориб тақалиши айтилади. Жон Жулиус Стерлинг Мортон исмли биолог ва фермер Небраска штатига ташриф буюрганида бир қатор муаммоларга тўқнаш келади. Дарахтлар қурилишда ишлатилгани боис аёвсиз кесилган ва ҳудуд даштга айланган эди. Жон Жулиус Стерлинг Мортон аҳолига мурожаат қилиб, минтақани кўкаламзорлаштириш таклифи билан чиқди. Ўшанда Небраска штатига 1 миллионга яқин кўчат экилган ва «Дарахтлар куни» дея эълон қилинди.
Жон Мортон 22 апрелда туғилгани боис, унинг шарафига шу кунни «расмий байрам сифатида эълон қилиш керак» деган таклиф берилди. Ташаббусга нафақат АҚШ, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам қўшилди.
Илк бор Ер куни 1970 йил апрелда АҚШда ўтказилиб, байрам муваффақиятли бўлгани боис, ташкилотчилар мунтазам равишда Ер кунини нишонлашга қарор қилишди. Америкалик таниқли сиёсатчи ва сенатор Гейлорд Нельсон бир гуруҳ талабаларни тўплаб, бу ғояни тарғиб қила бошлади. Гуруҳга Гарвард университети талабаси Деннис Хайес бошчилик қилди. Ўша пайтларда талабалар ҳаракати жудаям оммалашгани боис, уларнинг ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватланди.
Аммо уларда оммавий тадбирларни ўтказиш учун тажриба ва маблағ деярли йўқ эди. Шу сабабли илк тадбирлар мактабларда ўтказиларди. Гейлорд Нельсоннинг таъбири билан айтганда, Ер куни ўз-ўзидан пайдо бўлди.
1971 йилда сенатор Нельсон Ер ҳафтасини эълон қилди. Бу тадбир апрель ойининг уч ҳафтаси мобайнида ўтказилди. Буни АҚШ аҳолиси бажонидил қўллаб-қувватлади.
Сиёсий ва оммавий фаоллик туфайли АҚШда атроф-муҳит муҳофазаси йўлида кўплаб қонун ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинди. 2009 йил БМТ Бош Ассамблеяси ҳар йили 22 апрелда Халқаро Она ер кунини нишонлаш борасида резолюция қабул қилди. Ўшанда бу ташаббус 50 дан ортиқ мамлакат томонидан илгари сурилган ва бошқа давлатлар якдиллик билан қўллаб-қувватлаган эди. 2010 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрелда бу байрам халқаро миқёсда нишонлаб келинмоқда.
Айни дамда Ер байроғи ҳам қабул қилинган. Тўғри, бу байроқ норасмий сифатида кўрилади. Ер байроғи фазодан суратга олинган ер шарини эслатади. Ер куни нишонланар экан, бир қатор мамлакатларда инсонларни тинчликка чақириш ва сайёрамизнинг гўзаллигини сақлаб қолишга ундаш мақсадида Тинчлик қўнғироғи чалинади. Тинчлик қўнғироғи дўстлик, тинч ҳаёт, халқлар ўртасидаги бирдамлик, хотиржамлик рамзи саналади. Бундан ташқари ер юзидаги ҳаётни, тинчликни, инсонлар ҳаёти ва маданиятини сақлашга даъват тимсоли ҳамдир.
Биринчи Тинчлик Қўнғироғи 1954 йилда БМТнинг Нью-Йоркдаги қароргоҳи олдига ўрнатилган эди. Бу қўнғироқ ер юзидаги болалар томонидан тўплаган танга пуллар ва таниқли кишиларнинг орден, медалларидан ясалган. Қўнғироқда «Яшасин дунёдаги тинчлик» деган сўзлар битилган. 1996 йилда бу каби қўнғироқ БМТнинг Венадаги қароргоҳига ҳам ўрнатилди. Шунингдек, Тинчлик қўнғироғини Германия (1989), Польша, Туркия (1989), Мексика (1990), Австралия (1992), Мўғулистон (1993), Филиппин (1994), Канада (1996), Бразилия (1997), Аргентина (1998), Эквадор (1999), Ўзбекистон (2003) ва бошқа мамлакатлардаги шаҳарларда ҳам учратиш мумкин.
Бир сўз билан айтганда, 22 апрелда оддий байрам эмас, балки глобал аҳамиятга эга Халқаро Она ер куни нишонланади. Халқаро ер кунининг нишонланиши замин ва унинг экотизими инсониятнинг умумий уйи эканлиги тан олинишини англатади. Она ер иборасининг ўзиёқ инсоннинг ерга боғлиқлигининг тан олинишидир.
Ер ҳақида қисқача маълумот. Олимларнинг сўзларига қараганда, Она заминимизнинг ёши 4,5 миллиард йилга тенг. Агар экватор бўйлаб юрадиган бўлсак, 40 минг 10 километр масофани босиб ўтишимиз керак бўлади. Сайёрамизнинг энг иссиқ жойи Калифорниядаги Ўлим водийси ва Ливиядаги Эль Азизия ҳисобланади. Энг совуғи эса Антарктика дея тан олинган. Ернинг ягона табиий йўлдоши тунда ҳамма учун яққол кўринадиган Ойдир.
Ер шари – бизнинг уйимиз, бизнинг Онамиз. Шу сабабли ҳам уни асрашимиз керак. Чунки бугун фарзандларимиз, келажакда эса авлодларимиз ифлосланган сув ичиб, ифлосланган ҳаводан нафас олиб яшашларига йўл қўймаслигимиз лозим.
Шарофиддин Тўлаганов
журналист.
[/allow-turbo]
[allow-dzen]журналист.
Инсонларни атроф-муҳитга эътиборли бўлишга ундаш мақсадида ҳар йили 22 апрелда Халқаро ер куни (Earth Day) нишонланади. У тоза сув, тоза тупроқ, тоза ҳаво байрамидир. Чунки шу куни сайёрамизда содир бўлган экологик ҳалокатлар ёдга олинади. Одамлар мавжуд экологик муаммоларни қандай бартараф этиш лозимлиги борасида ўйлаб кўрадилар. Аслида Ер куни кўплаб мамлакатларда баҳорги тенг кунлик бўлмиш 21-22 март кунлари байрам қилинади.
Байрам тарихи узоқ XIX асрга бориб тақалиши айтилади. Жон Жулиус Стерлинг Мортон исмли биолог ва фермер Небраска штатига ташриф буюрганида бир қатор муаммоларга тўқнаш келади. Дарахтлар қурилишда ишлатилгани боис аёвсиз кесилган ва ҳудуд даштга айланган эди. Жон Жулиус Стерлинг Мортон аҳолига мурожаат қилиб, минтақани кўкаламзорлаштириш таклифи билан чиқди. Ўшанда Небраска штатига 1 миллионга яқин кўчат экилган ва «Дарахтлар куни» дея эълон қилинди.
Жон Мортон 22 апрелда туғилгани боис, унинг шарафига шу кунни «расмий байрам сифатида эълон қилиш керак» деган таклиф берилди. Ташаббусга нафақат АҚШ, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам қўшилди.
Илк бор Ер куни 1970 йил апрелда АҚШда ўтказилиб, байрам муваффақиятли бўлгани боис, ташкилотчилар мунтазам равишда Ер кунини нишонлашга қарор қилишди. Америкалик таниқли сиёсатчи ва сенатор Гейлорд Нельсон бир гуруҳ талабаларни тўплаб, бу ғояни тарғиб қила бошлади. Гуруҳга Гарвард университети талабаси Деннис Хайес бошчилик қилди. Ўша пайтларда талабалар ҳаракати жудаям оммалашгани боис, уларнинг ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватланди.
Аммо уларда оммавий тадбирларни ўтказиш учун тажриба ва маблағ деярли йўқ эди. Шу сабабли илк тадбирлар мактабларда ўтказиларди. Гейлорд Нельсоннинг таъбири билан айтганда, Ер куни ўз-ўзидан пайдо бўлди.
1971 йилда сенатор Нельсон Ер ҳафтасини эълон қилди. Бу тадбир апрель ойининг уч ҳафтаси мобайнида ўтказилди. Буни АҚШ аҳолиси бажонидил қўллаб-қувватлади.
Сиёсий ва оммавий фаоллик туфайли АҚШда атроф-муҳит муҳофазаси йўлида кўплаб қонун ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинди. 2009 йил БМТ Бош Ассамблеяси ҳар йили 22 апрелда Халқаро Она ер кунини нишонлаш борасида резолюция қабул қилди. Ўшанда бу ташаббус 50 дан ортиқ мамлакат томонидан илгари сурилган ва бошқа давлатлар якдиллик билан қўллаб-қувватлаган эди. 2010 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрелда бу байрам халқаро миқёсда нишонлаб келинмоқда.
Айни дамда Ер байроғи ҳам қабул қилинган. Тўғри, бу байроқ норасмий сифатида кўрилади. Ер байроғи фазодан суратга олинган ер шарини эслатади. Ер куни нишонланар экан, бир қатор мамлакатларда инсонларни тинчликка чақириш ва сайёрамизнинг гўзаллигини сақлаб қолишга ундаш мақсадида Тинчлик қўнғироғи чалинади. Тинчлик қўнғироғи дўстлик, тинч ҳаёт, халқлар ўртасидаги бирдамлик, хотиржамлик рамзи саналади. Бундан ташқари ер юзидаги ҳаётни, тинчликни, инсонлар ҳаёти ва маданиятини сақлашга даъват тимсоли ҳамдир.
Биринчи Тинчлик Қўнғироғи 1954 йилда БМТнинг Нью-Йоркдаги қароргоҳи олдига ўрнатилган эди. Бу қўнғироқ ер юзидаги болалар томонидан тўплаган танга пуллар ва таниқли кишиларнинг орден, медалларидан ясалган. Қўнғироқда «Яшасин дунёдаги тинчлик» деган сўзлар битилган. 1996 йилда бу каби қўнғироқ БМТнинг Венадаги қароргоҳига ҳам ўрнатилди. Шунингдек, Тинчлик қўнғироғини Германия (1989), Польша, Туркия (1989), Мексика (1990), Австралия (1992), Мўғулистон (1993), Филиппин (1994), Канада (1996), Бразилия (1997), Аргентина (1998), Эквадор (1999), Ўзбекистон (2003) ва бошқа мамлакатлардаги шаҳарларда ҳам учратиш мумкин.
Бир сўз билан айтганда, 22 апрелда оддий байрам эмас, балки глобал аҳамиятга эга Халқаро Она ер куни нишонланади. Халқаро ер кунининг нишонланиши замин ва унинг экотизими инсониятнинг умумий уйи эканлиги тан олинишини англатади. Она ер иборасининг ўзиёқ инсоннинг ерга боғлиқлигининг тан олинишидир.
Ер ҳақида қисқача маълумот. Олимларнинг сўзларига қараганда, Она заминимизнинг ёши 4,5 миллиард йилга тенг. Агар экватор бўйлаб юрадиган бўлсак, 40 минг 10 километр масофани босиб ўтишимиз керак бўлади. Сайёрамизнинг энг иссиқ жойи Калифорниядаги Ўлим водийси ва Ливиядаги Эль Азизия ҳисобланади. Энг совуғи эса Антарктика дея тан олинган. Ернинг ягона табиий йўлдоши тунда ҳамма учун яққол кўринадиган Ойдир.
Ер шари – бизнинг уйимиз, бизнинг Онамиз. Шу сабабли ҳам уни асрашимиз керак. Чунки бугун фарзандларимиз, келажакда эса авлодларимиз ифлосланган сув ичиб, ифлосланган ҳаводан нафас олиб яшашларига йўл қўймаслигимиз лозим.
Шарофиддин Тўлаганов
журналист.
[/allow-dzen]
[/fullrss]
[yandexrss]
Миллионлар, миллиардлар: она заминимиз неча ёшда?
https://zamin.uz/jamiyat/130369-millionlar-milliardlar-ona-zaminimiz-necha-eshda.html
Инсонларни атроф-муҳитга эътиборли бўлишга ундаш мақсадида ҳар йили 22 апрелда Халқаро ер куни (Earth Day) нишонланади. У тоза сув, тоза тупроқ, тоза ҳаво байрамидир. Чунки шу куни сайёрамизда содир бўлган экологик ҳалокатлар ёдга олинади. Одамлар мавжуд экологик муаммоларни қандай бартараф этиш лозимлиги борасида ўйлаб кўрадилар. Аслида Ер куни кўплаб мамлакатларда баҳорги тенг кунлик бўлмиш 21-22 март кунлари байрам қилинади.Байрам тарихи узоқ XIX асрга бориб тақалиши айтилади. Жон Жулиус Стерлинг Мортон исмли биолог ва фермер Небраска штатига ташриф буюрганида бир қатор муаммоларга тўқнаш келади. Дарахтлар қурилишда ишлатилгани боис аёвсиз кесилган ва ҳудуд даштга айланган эди. Жон Жулиус Стерлинг Мортон аҳолига мурожаат қилиб, минтақани кўкаламзорлаштириш таклифи билан чиқди. Ўшанда Небраска штатига 1 миллионга яқин кўчат экилган ва «Дарахтлар куни» дея эълон қилинди.Жон Мортон 22 апрелда туғилгани боис, унинг шарафига шу кунни «расмий байрам сифатида эълон қилиш керак» деган таклиф берилди. Ташаббусга нафақат АҚШ, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам қўшилди.Илк бор Ер куни 1970 йил апрелда АҚШда ўтказилиб, байрам муваффақиятли бўлгани боис, ташкилотчилар мунтазам равишда Ер кунини нишонлашга қарор қилишди. Америкалик таниқли сиёсатчи ва сенатор Гейлорд Нельсон бир гуруҳ талабаларни тўплаб, бу ғояни тарғиб қила бошлади. Гуруҳга Гарвард университети талабаси Деннис Хайес бошчилик қилди. Ўша пайтларда талабалар ҳаракати жудаям оммалашгани боис, уларнинг ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватланди.Аммо уларда оммавий тадбирларни ўтказиш учун тажриба ва маблағ деярли йўқ эди. Шу сабабли илк тадбирлар мактабларда ўтказиларди. Гейлорд Нельсоннинг таъбири билан айтганда, Ер куни ўз-ўзидан пайдо бўлди.1971 йилда сенатор Нельсон Ер ҳафтасини эълон қилди. Бу тадбир апрель ойининг уч ҳафтаси мобайнида ўтказилди. Буни АҚШ аҳолиси бажонидил қўллаб-қувватлади.Сиёсий ва оммавий фаоллик туфайли АҚШда атроф-муҳит муҳофазаси йўлида кўплаб қонун ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинди. 2009 йил БМТ Бош Ассамблеяси ҳар йили 22 апрелда Халқаро Она ер кунини нишонлаш борасида резолюция қабул қилди. Ўшанда бу ташаббус 50 дан ортиқ мамлакат томонидан илгари сурилган ва бошқа давлатлар якдиллик билан қўллаб-қувватлаган эди. 2010 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрелда бу байрам халқаро миқёсда нишонлаб келинмоқда.Айни дамда Ер байроғи ҳам қабул қилинган. Тўғри, бу байроқ норасмий сифатида кўрилади. Ер байроғи фазодан суратга олинган ер шарини эслатади. Ер куни нишонланар экан, бир қатор мамлакатларда инсонларни тинчликка чақириш ва сайёрамизнинг гўзаллигини сақлаб қолишга ундаш мақсадида Тинчлик қўнғироғи чалинади. Тинчлик қўнғироғи дўстлик, тинч ҳаёт, халқлар ўртасидаги бирдамлик, хотиржамлик рамзи саналади. Бундан ташқари ер юзидаги ҳаётни, тинчликни, инсонлар ҳаёти ва маданиятини сақлашга даъват тимсоли ҳамдир.Биринчи Тинчлик Қўнғироғи 1954 йилда БМТнинг Нью-Йоркдаги қароргоҳи олдига ўрнатилган эди. Бу қўнғироқ ер юзидаги болалар томонидан тўплаган танга пуллар ва таниқли кишиларнинг орден, медалларидан ясалган. Қўнғироқда «Яшасин дунёдаги тинчлик» деган сўзлар битилган. 1996 йилда бу каби қўнғироқ БМТнинг Венадаги қароргоҳига ҳам ўрнатилди. Шунингдек, Тинчлик қўнғироғини Германия (1989), Польша, Туркия (1989), Мексика (1990), Австралия (1992), Мўғулистон (1993), Филиппин (1994), Канада (1996), Бразилия (1997), Аргентина (1998), Эквадор (1999), Ўзбекистон (2003) ва бошқа мамлакатлардаги шаҳарларда ҳам учратиш мумкин.Бир сўз билан айтганда, 22 апрелда оддий байрам эмас, балки глобал аҳамиятга эга Халқаро Она ер куни нишонланади. Халқаро ер кунининг нишонланиши замин ва унинг экотизими инсониятнинг умумий уйи эканлиги тан олинишини англатади. Она ер иборасининг ўзиёқ инсоннинг ерга боғлиқлигининг тан олинишидир.Ер ҳақида қисқача маълумот. Олимларнинг сўзларига қараганда, Она заминимизнинг ёши 4,5 миллиард йилга тенг. Агар экватор бўйлаб юрадиган бўлсак, 40 минг 10 километр масофани босиб ўтишимиз керак бўлади. Сайёрамизнинг энг иссиқ жойи Калифорниядаги Ўлим водийси ва Ливиядаги Эль Азизия ҳисобланади. Энг совуғи эса Антарктика дея тан олинган. Ернинг ягона табиий йўлдоши тунда ҳамма учун яққол кўринадиган Ойдир.Ер шари – бизнинг уйимиз, бизнинг Онамиз. Шу сабабли ҳам уни асрашимиз керак. Чунки бугун фарзандларимиз, келажакда эса авлодларимиз ифлосланган сув ичиб, ифлосланган ҳаводан нафас олиб яшашларига йўл қўймаслигимиз лозим.Шарофиддин Тўлагановжурналист.
Жамият
Sun, 21 Apr 2024 13:22:23 +0500
Инсонларни атроф-муҳитга эътиборли бўлишга ундаш мақсадида ҳар йили 22 апрелда Халқаро ер куни (Earth Day) нишонланади. У тоза сув, тоза тупроқ, тоза ҳаво байрамидир. Чунки шу куни сайёрамизда содир бўлган экологик ҳалокатлар ёдга олинади. Одамлар мавжуд экологик муаммоларни қандай бартараф этиш лозимлиги борасида ўйлаб кўрадилар. Аслида Ер куни кўплаб мамлакатларда баҳорги тенг кунлик бўлмиш 21-22 март кунлари байрам қилинади.Байрам тарихи узоқ XIX асрга бориб тақалиши айтилади. Жон Жулиус Стерлинг Мортон исмли биолог ва фермер Небраска штатига ташриф буюрганида бир қатор муаммоларга тўқнаш келади. Дарахтлар қурилишда ишлатилгани боис аёвсиз кесилган ва ҳудуд даштга айланган эди. Жон Жулиус Стерлинг Мортон аҳолига мурожаат қилиб, минтақани кўкаламзорлаштириш таклифи билан чиқди. Ўшанда Небраска штатига 1 миллионга яқин кўчат экилган ва «Дарахтлар куни» дея эълон қилинди.Жон Мортон 22 апрелда туғилгани боис, унинг шарафига шу кунни «расмий байрам сифатида эълон қилиш керак» деган таклиф берилди. Ташаббусга нафақат АҚШ, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам қўшилди.Илк бор Ер куни 1970 йил апрелда АҚШда ўтказилиб, байрам муваффақиятли бўлгани боис, ташкилотчилар мунтазам равишда Ер кунини нишонлашга қарор қилишди. Америкалик таниқли сиёсатчи ва сенатор Гейлорд Нельсон бир гуруҳ талабаларни тўплаб, бу ғояни тарғиб қила бошлади. Гуруҳга Гарвард университети талабаси Деннис Хайес бошчилик қилди. Ўша пайтларда талабалар ҳаракати жудаям оммалашгани боис, уларнинг ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватланди.Аммо уларда оммавий тадбирларни ўтказиш учун тажриба ва маблағ деярли йўқ эди. Шу сабабли илк тадбирлар мактабларда ўтказиларди. Гейлорд Нельсоннинг таъбири билан айтганда, Ер куни ўз-ўзидан пайдо бўлди.1971 йилда сенатор Нельсон Ер ҳафтасини эълон қилди. Бу тадбир апрель ойининг уч ҳафтаси мобайнида ўтказилди. Буни АҚШ аҳолиси бажонидил қўллаб-қувватлади.Сиёсий ва оммавий фаоллик туфайли АҚШда атроф-муҳит муҳофазаси йўлида кўплаб қонун ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинди. 2009 йил БМТ Бош Ассамблеяси ҳар йили 22 апрелда Халқаро Она ер кунини нишонлаш борасида резолюция қабул қилди. Ўшанда бу ташаббус 50 дан ортиқ мамлакат томонидан илгари сурилган ва бошқа давлатлар якдиллик билан қўллаб-қувватлаган эди. 2010 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрелда бу байрам халқаро миқёсда нишонлаб келинмоқда.Айни дамда Ер байроғи ҳам қабул қилинган. Тўғри, бу байроқ норасмий сифатида кўрилади. Ер байроғи фазодан суратга олинган ер шарини эслатади. Ер куни нишонланар экан, бир қатор мамлакатларда инсонларни тинчликка чақириш ва сайёрамизнинг гўзаллигини сақлаб қолишга ундаш мақсадида Тинчлик қўнғироғи чалинади. Тинчлик қўнғироғи дўстлик, тинч ҳаёт, халқлар ўртасидаги бирдамлик, хотиржамлик рамзи саналади. Бундан ташқари ер юзидаги ҳаётни, тинчликни, инсонлар ҳаёти ва маданиятини сақлашга даъват тимсоли ҳамдир.Биринчи Тинчлик Қўнғироғи 1954 йилда БМТнинг Нью-Йоркдаги қароргоҳи олдига ўрнатилган эди. Бу қўнғироқ ер юзидаги болалар томонидан тўплаган танга пуллар ва таниқли кишиларнинг орден, медалларидан ясалган. Қўнғироқда «Яшасин дунёдаги тинчлик» деган сўзлар битилган. 1996 йилда бу каби қўнғироқ БМТнинг Венадаги қароргоҳига ҳам ўрнатилди. Шунингдек, Тинчлик қўнғироғини Германия (1989), Польша, Туркия (1989), Мексика (1990), Австралия (1992), Мўғулистон (1993), Филиппин (1994), Канада (1996), Бразилия (1997), Аргентина (1998), Эквадор (1999), Ўзбекистон (2003) ва бошқа мамлакатлардаги шаҳарларда ҳам учратиш мумкин.Бир сўз билан айтганда, 22 апрелда оддий байрам эмас, балки глобал аҳамиятга эга Халқаро Она ер куни нишонланади. Халқаро ер кунининг нишонланиши замин ва унинг экотизими инсониятнинг умумий уйи эканлиги тан олинишини англатади. Она ер иборасининг ўзиёқ инсоннинг ерга боғлиқлигининг тан олинишидир.Ер ҳақида қисқача маълумот. Олимларнинг сўзларига қараганда, Она заминимизнинг ёши 4,5 миллиард йилга тенг. Агар экватор бўйлаб юрадиган бўлсак, 40 минг 10 километр масофани босиб ўтишимиз керак бўлади. Сайёрамизнинг энг иссиқ жойи Калифорниядаги Ўлим водийси ва Ливиядаги Эль Азизия ҳисобланади. Энг совуғи эса Антарктика дея тан олинган. Ернинг ягона табиий йўлдоши тунда ҳамма учун яққол кўринадиган Ойдир.Ер шари – бизнинг уйимиз, бизнинг Онамиз. Шу сабабли ҳам уни асрашимиз керак. Чунки бугун фарзандларимиз, келажакда эса авлодларимиз ифлосланган сув ичиб, ифлосланган ҳаводан нафас олиб яшашларига йўл қўймаслигимиз лозим.Шарофиддин Тўлагановжурналист.
[allow-turbo]журналист.
Инсонларни атроф-муҳитга эътиборли бўлишга ундаш мақсадида ҳар йили 22 апрелда Халқаро ер куни (Earth Day) нишонланади. У тоза сув, тоза тупроқ, тоза ҳаво байрамидир. Чунки шу куни сайёрамизда содир бўлган экологик ҳалокатлар ёдга олинади. Одамлар мавжуд экологик муаммоларни қандай бартараф этиш лозимлиги борасида ўйлаб кўрадилар. Аслида Ер куни кўплаб мамлакатларда баҳорги тенг кунлик бўлмиш 21-22 март кунлари байрам қилинади.
Байрам тарихи узоқ XIX асрга бориб тақалиши айтилади. Жон Жулиус Стерлинг Мортон исмли биолог ва фермер Небраска штатига ташриф буюрганида бир қатор муаммоларга тўқнаш келади. Дарахтлар қурилишда ишлатилгани боис аёвсиз кесилган ва ҳудуд даштга айланган эди. Жон Жулиус Стерлинг Мортон аҳолига мурожаат қилиб, минтақани кўкаламзорлаштириш таклифи билан чиқди. Ўшанда Небраска штатига 1 миллионга яқин кўчат экилган ва «Дарахтлар куни» дея эълон қилинди.
Жон Мортон 22 апрелда туғилгани боис, унинг шарафига шу кунни «расмий байрам сифатида эълон қилиш керак» деган таклиф берилди. Ташаббусга нафақат АҚШ, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам қўшилди.
Илк бор Ер куни 1970 йил апрелда АҚШда ўтказилиб, байрам муваффақиятли бўлгани боис, ташкилотчилар мунтазам равишда Ер кунини нишонлашга қарор қилишди. Америкалик таниқли сиёсатчи ва сенатор Гейлорд Нельсон бир гуруҳ талабаларни тўплаб, бу ғояни тарғиб қила бошлади. Гуруҳга Гарвард университети талабаси Деннис Хайес бошчилик қилди. Ўша пайтларда талабалар ҳаракати жудаям оммалашгани боис, уларнинг ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватланди.
Аммо уларда оммавий тадбирларни ўтказиш учун тажриба ва маблағ деярли йўқ эди. Шу сабабли илк тадбирлар мактабларда ўтказиларди. Гейлорд Нельсоннинг таъбири билан айтганда, Ер куни ўз-ўзидан пайдо бўлди.
1971 йилда сенатор Нельсон Ер ҳафтасини эълон қилди. Бу тадбир апрель ойининг уч ҳафтаси мобайнида ўтказилди. Буни АҚШ аҳолиси бажонидил қўллаб-қувватлади.
Сиёсий ва оммавий фаоллик туфайли АҚШда атроф-муҳит муҳофазаси йўлида кўплаб қонун ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинди. 2009 йил БМТ Бош Ассамблеяси ҳар йили 22 апрелда Халқаро Она ер кунини нишонлаш борасида резолюция қабул қилди. Ўшанда бу ташаббус 50 дан ортиқ мамлакат томонидан илгари сурилган ва бошқа давлатлар якдиллик билан қўллаб-қувватлаган эди. 2010 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрелда бу байрам халқаро миқёсда нишонлаб келинмоқда.
Айни дамда Ер байроғи ҳам қабул қилинган. Тўғри, бу байроқ норасмий сифатида кўрилади. Ер байроғи фазодан суратга олинган ер шарини эслатади. Ер куни нишонланар экан, бир қатор мамлакатларда инсонларни тинчликка чақириш ва сайёрамизнинг гўзаллигини сақлаб қолишга ундаш мақсадида Тинчлик қўнғироғи чалинади. Тинчлик қўнғироғи дўстлик, тинч ҳаёт, халқлар ўртасидаги бирдамлик, хотиржамлик рамзи саналади. Бундан ташқари ер юзидаги ҳаётни, тинчликни, инсонлар ҳаёти ва маданиятини сақлашга даъват тимсоли ҳамдир.
Биринчи Тинчлик Қўнғироғи 1954 йилда БМТнинг Нью-Йоркдаги қароргоҳи олдига ўрнатилган эди. Бу қўнғироқ ер юзидаги болалар томонидан тўплаган танга пуллар ва таниқли кишиларнинг орден, медалларидан ясалган. Қўнғироқда «Яшасин дунёдаги тинчлик» деган сўзлар битилган. 1996 йилда бу каби қўнғироқ БМТнинг Венадаги қароргоҳига ҳам ўрнатилди. Шунингдек, Тинчлик қўнғироғини Германия (1989), Польша, Туркия (1989), Мексика (1990), Австралия (1992), Мўғулистон (1993), Филиппин (1994), Канада (1996), Бразилия (1997), Аргентина (1998), Эквадор (1999), Ўзбекистон (2003) ва бошқа мамлакатлардаги шаҳарларда ҳам учратиш мумкин.
Бир сўз билан айтганда, 22 апрелда оддий байрам эмас, балки глобал аҳамиятга эга Халқаро Она ер куни нишонланади. Халқаро ер кунининг нишонланиши замин ва унинг экотизими инсониятнинг умумий уйи эканлиги тан олинишини англатади. Она ер иборасининг ўзиёқ инсоннинг ерга боғлиқлигининг тан олинишидир.
Ер ҳақида қисқача маълумот. Олимларнинг сўзларига қараганда, Она заминимизнинг ёши 4,5 миллиард йилга тенг. Агар экватор бўйлаб юрадиган бўлсак, 40 минг 10 километр масофани босиб ўтишимиз керак бўлади. Сайёрамизнинг энг иссиқ жойи Калифорниядаги Ўлим водийси ва Ливиядаги Эль Азизия ҳисобланади. Энг совуғи эса Антарктика дея тан олинган. Ернинг ягона табиий йўлдоши тунда ҳамма учун яққол кўринадиган Ойдир.
Ер шари – бизнинг уйимиз, бизнинг Онамиз. Шу сабабли ҳам уни асрашимиз керак. Чунки бугун фарзандларимиз, келажакда эса авлодларимиз ифлосланган сув ичиб, ифлосланган ҳаводан нафас олиб яшашларига йўл қўймаслигимиз лозим.
Шарофиддин Тўлаганов
журналист.
[/allow-turbo]
[allow-dzen]журналист.
Инсонларни атроф-муҳитга эътиборли бўлишга ундаш мақсадида ҳар йили 22 апрелда Халқаро ер куни (Earth Day) нишонланади. У тоза сув, тоза тупроқ, тоза ҳаво байрамидир. Чунки шу куни сайёрамизда содир бўлган экологик ҳалокатлар ёдга олинади. Одамлар мавжуд экологик муаммоларни қандай бартараф этиш лозимлиги борасида ўйлаб кўрадилар. Аслида Ер куни кўплаб мамлакатларда баҳорги тенг кунлик бўлмиш 21-22 март кунлари байрам қилинади.
Байрам тарихи узоқ XIX асрга бориб тақалиши айтилади. Жон Жулиус Стерлинг Мортон исмли биолог ва фермер Небраска штатига ташриф буюрганида бир қатор муаммоларга тўқнаш келади. Дарахтлар қурилишда ишлатилгани боис аёвсиз кесилган ва ҳудуд даштга айланган эди. Жон Жулиус Стерлинг Мортон аҳолига мурожаат қилиб, минтақани кўкаламзорлаштириш таклифи билан чиқди. Ўшанда Небраска штатига 1 миллионга яқин кўчат экилган ва «Дарахтлар куни» дея эълон қилинди.
Жон Мортон 22 апрелда туғилгани боис, унинг шарафига шу кунни «расмий байрам сифатида эълон қилиш керак» деган таклиф берилди. Ташаббусга нафақат АҚШ, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам қўшилди.
Илк бор Ер куни 1970 йил апрелда АҚШда ўтказилиб, байрам муваффақиятли бўлгани боис, ташкилотчилар мунтазам равишда Ер кунини нишонлашга қарор қилишди. Америкалик таниқли сиёсатчи ва сенатор Гейлорд Нельсон бир гуруҳ талабаларни тўплаб, бу ғояни тарғиб қила бошлади. Гуруҳга Гарвард университети талабаси Деннис Хайес бошчилик қилди. Ўша пайтларда талабалар ҳаракати жудаям оммалашгани боис, уларнинг ташаббуси кенг жамоатчилик томонидан қўллаб-қувватланди.
Аммо уларда оммавий тадбирларни ўтказиш учун тажриба ва маблағ деярли йўқ эди. Шу сабабли илк тадбирлар мактабларда ўтказиларди. Гейлорд Нельсоннинг таъбири билан айтганда, Ер куни ўз-ўзидан пайдо бўлди.
1971 йилда сенатор Нельсон Ер ҳафтасини эълон қилди. Бу тадбир апрель ойининг уч ҳафтаси мобайнида ўтказилди. Буни АҚШ аҳолиси бажонидил қўллаб-қувватлади.
Сиёсий ва оммавий фаоллик туфайли АҚШда атроф-муҳит муҳофазаси йўлида кўплаб қонун ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинди. 2009 йил БМТ Бош Ассамблеяси ҳар йили 22 апрелда Халқаро Она ер кунини нишонлаш борасида резолюция қабул қилди. Ўшанда бу ташаббус 50 дан ортиқ мамлакат томонидан илгари сурилган ва бошқа давлатлар якдиллик билан қўллаб-қувватлаган эди. 2010 йилдан бошлаб ҳар йили 22 апрелда бу байрам халқаро миқёсда нишонлаб келинмоқда.
Айни дамда Ер байроғи ҳам қабул қилинган. Тўғри, бу байроқ норасмий сифатида кўрилади. Ер байроғи фазодан суратга олинган ер шарини эслатади. Ер куни нишонланар экан, бир қатор мамлакатларда инсонларни тинчликка чақириш ва сайёрамизнинг гўзаллигини сақлаб қолишга ундаш мақсадида Тинчлик қўнғироғи чалинади. Тинчлик қўнғироғи дўстлик, тинч ҳаёт, халқлар ўртасидаги бирдамлик, хотиржамлик рамзи саналади. Бундан ташқари ер юзидаги ҳаётни, тинчликни, инсонлар ҳаёти ва маданиятини сақлашга даъват тимсоли ҳамдир.
Биринчи Тинчлик Қўнғироғи 1954 йилда БМТнинг Нью-Йоркдаги қароргоҳи олдига ўрнатилган эди. Бу қўнғироқ ер юзидаги болалар томонидан тўплаган танга пуллар ва таниқли кишиларнинг орден, медалларидан ясалган. Қўнғироқда «Яшасин дунёдаги тинчлик» деган сўзлар битилган. 1996 йилда бу каби қўнғироқ БМТнинг Венадаги қароргоҳига ҳам ўрнатилди. Шунингдек, Тинчлик қўнғироғини Германия (1989), Польша, Туркия (1989), Мексика (1990), Австралия (1992), Мўғулистон (1993), Филиппин (1994), Канада (1996), Бразилия (1997), Аргентина (1998), Эквадор (1999), Ўзбекистон (2003) ва бошқа мамлакатлардаги шаҳарларда ҳам учратиш мумкин.
Бир сўз билан айтганда, 22 апрелда оддий байрам эмас, балки глобал аҳамиятга эга Халқаро Она ер куни нишонланади. Халқаро ер кунининг нишонланиши замин ва унинг экотизими инсониятнинг умумий уйи эканлиги тан олинишини англатади. Она ер иборасининг ўзиёқ инсоннинг ерга боғлиқлигининг тан олинишидир.
Ер ҳақида қисқача маълумот. Олимларнинг сўзларига қараганда, Она заминимизнинг ёши 4,5 миллиард йилга тенг. Агар экватор бўйлаб юрадиган бўлсак, 40 минг 10 километр масофани босиб ўтишимиз керак бўлади. Сайёрамизнинг энг иссиқ жойи Калифорниядаги Ўлим водийси ва Ливиядаги Эль Азизия ҳисобланади. Энг совуғи эса Антарктика дея тан олинган. Ернинг ягона табиий йўлдоши тунда ҳамма учун яққол кўринадиган Ойдир.
Ер шари – бизнинг уйимиз, бизнинг Онамиз. Шу сабабли ҳам уни асрашимиз керак. Чунки бугун фарзандларимиз, келажакда эса авлодларимиз ифлосланган сув ичиб, ифлосланган ҳаводан нафас олиб яшашларига йўл қўймаслигимиз лозим.
Шарофиддин Тўлаганов
журналист.
[/allow-dzen]
[/yandexrss][shortrss]
Жанубий Кореяда 5 йилдан бери яшаётган ватандош: “Кореяга тилни билмай келаётганлар ҳам жуда кўп”
https://zamin.uz/dunyo/130368-zhanubij-korejada-5-jildan-beri-jashaetgan-vatandosh-korejaga-tilni-bilmaj-kelaetganlar-am-zhuda-kp.html
https://zamin.uz/dunyo/130368-zhanubij-korejada-5-jildan-beri-jashaetgan-vatandosh-korejaga-tilni-bilmaj-kelaetganlar-am-zhuda-kp.html
Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
[allow-turbo]журналист.
Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.
Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.
У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.
“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”
Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.
Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.
Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.
“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”
E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.
Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.
Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.
“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”
Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.
Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.
Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.
Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.
“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”
Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.
Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.
“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”
Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.
Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.
Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
[/allow-turbo]
Дунё
Shuhrat
Sun, 21 Apr 2024 12:55:11 +0500
[/shortrss]
[fullrss]
Жанубий Кореяда 5 йилдан бери яшаётган ватандош: “Кореяга тилни билмай келаётганлар ҳам жуда кўп”
https://zamin.uz/dunyo/130368-zhanubij-korejada-5-jildan-beri-jashaetgan-vatandosh-korejaga-tilni-bilmaj-kelaetganlar-am-zhuda-kp.html
https://zamin.uz/dunyo/130368-zhanubij-korejada-5-jildan-beri-jashaetgan-vatandosh-korejaga-tilni-bilmaj-kelaetganlar-am-zhuda-kp.html
Дунё
Shuhrat
Sun, 21 Apr 2024 12:55:11 +0500
Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.
Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.
У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.
“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”
Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.
Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.
Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.
“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”
E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.
Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.
Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.
“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”
Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.
Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.
Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.
Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.
“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”
Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.
Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.
“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”
Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.
Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.
Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
[allow-turbo]Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.
Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.
У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.
“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”
Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.
Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.
Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.
“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”
E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.
Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.
Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.
“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”
Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.
Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.
Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.
Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.
“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”
Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.
Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.
“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”
Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.
Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.
Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
[/allow-turbo]
[allow-dzen]Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.
Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.
У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.
“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”
Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.
Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.
Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.
“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”
E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.
Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.
Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.
“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”
Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.
Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.
Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.
Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.
“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”
Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.
Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.
“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”
Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.
Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.
Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
[/allow-dzen]
[/fullrss]
[yandexrss]
Жанубий Кореяда 5 йилдан бери яшаётган ватандош: “Кореяга тилни билмай келаётганлар ҳам жуда кўп”
https://zamin.uz/dunyo/130368-zhanubij-korejada-5-jildan-beri-jashaetgan-vatandosh-korejaga-tilni-bilmaj-kelaetganlar-am-zhuda-kp.html
Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
Дунё
Sun, 21 Apr 2024 12:55:11 +0500
Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
[allow-turbo]Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.
Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.
У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.
“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”
Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.
Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.
Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.
“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”
E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.
Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.
Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.
“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”
Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.
Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.
Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.
Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.
“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”
Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.
Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.
“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”
Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.
Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.
Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
[/allow-turbo]
[allow-dzen]Шаҳрам Абдуқодиров Самарқанд вилояти Ургут туманида туғилган. Тошкентдаги Сирожиддинов номидаги академик лицейни битириб, Кореянинг Улсан шаҳрида жойлашган “University college of Ulsan” ОТМда 4 йил давомида Халқаро бизнес факултети молиявий аналитика йўналишида таҳсил олган.
Ўқишни битирганидан кейин миграция жараёнлари билан боғлиқ бўлган ҳужжат ишларида тажриба орттирган. Ҳозир эса ўқув марказида ўқитувчилик билан шуғулланади. Кореянинг ўрта мактабида бошланғич синф ўқувчиларига дарс беради.
У Kun.uzʼга берган интервюсида Кореяга кетиш учун қандай виза турлари мавжуд экани, у ердаги ишчиларга яратиладиган шароитлар, мигрантлар дуч келаётган муаммолар ҳақида гапириб берди.
“Кореяга боришнинг энг осон йўли – талаба бўлиб келиш”
Ўзбекистон фуқароси Кореяга бориши учун энг аввало вояга етган бўлиши, яъни 18 ёшдан юқори бўлиши керак. Талаба бўлиб келмоқчи бўлган, ёши тўлмасидан мактабни бошлаб, муддатидан олдин ўқишни битирганлар учун истисно ҳолатлари мавжуд. Чунки уларнинг қўлида дипломи бор, шунинг учун тўғридан тўғри кела олади. Лекин қолган ҳар қандай ҳолатда вояга етган шахс бўлиши лозим.
Кореяга келишнинг ҳар хил тури мавжуд, яъни кўпчилик асосан ишчи ёки талаба бўлиб келиш мумкин деб ўйлашади. Булардан ташқари, саёҳат, даволаниш учун тиббий, ишлаш учун бизнес визалари билан келувчилар ҳам кўп. Тўғри, бу виза турларини олиш талаба ёки ишчи визасини олишдан кўра қийинроқ. Умуман олганда иш визаларининг ҳам ичида ўзининг бўлимлари бор. Масалан, профессионал ва оддий ишчиларга бўлиниб кетган. Бунинг ўзига яраша тизими кўп. Унинг дастури Кореянинг Иммиграция агентлиги ва Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган. Шу орқалигина фуқаролар бу ерга келиши мумкин.
Лекин Кореяга келишнинг энг қулай ва осон йўли деб талаба визасини айтган бўлар эдим. Чунки юқоридагиларга нисбатан талаба бўлиб келувчиларнинг имконияти жуда юқори, харажат жиҳатдан бошқаларга нисбатан арзонроқ, айниқса виза нуқтаи назаридан.
“Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” Кореяда ҳам мавжуд”
E-9 визаси орқали Кореяга келмоқчи бўлган шахс, албатта, Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига бориб мурожаат қилиши керак. Бунинг тизими мавжуд. Бу жараён тўғридан тўғри ТММАга ҳам боғлиқ эмас, Корея элчихонаси ҳам масъул ҳисобланади. Ҳозир Кореяда аҳолининг камайиши кузатилмоқда. Яъни аҳолининг аксарият қисми ёши катталардан иборат. Яхши яшаш учун чет давлатга миграция қилиш “манияси” бу ерда ҳам мавжуд, корейс халқи ёшларининг кўпи яхшироқ ҳаёт истагида бошқа давлатларга кетиш ҳолатлари учраяпти. Бунинг ҳам ўзига яраша сабаблари бор. Айтмоқчи бўлганим, мамлакат завод, фабрикаларига ишчи етишмагани сабабли бошқа мамлакатдан ишчилар олишга мажбур. Шунинг натижасида давлат Ташқи ишлар вазирлиги бошқа давлатга вакансия борлиги юзасидан таклиф беради, шу орқали Кореяга келиб ишлашларини айтишади. Бу E-9ʼлар учун. Бундан қолган ҳар қандай вазият жисмоний шахснинг ўзига боғлиқ, танлов ўзида.
Номзодлар жараёнда имтиҳон топшириши, қайси соҳаларда лаёқати борлигини кўрсатиши, жисмонан соғломлигини исботлаб бериши лозим. Шундагина бу ерга келиши мумкин. Низомга кўра, корейс тилини билиш ҳақидаги сертификат (TOPIK)ка эга бўлиши керак, энг камида бу 2-даражада бўлиши лозим. Аммо ҳозирда ушбу жиҳатга ҳам катта эътибор берилаётгани йўқ. Яъни Кореяга бораётган шахс ўзларига юклатилган ишни бемалол бажара олаётгани учун тил билиш талаб қилинмаяпти. Тилни ишдаги йўриқнома олиш, ишдан ташқари кўчада гаплаша олиш учун билиш лозим. Кореяда аввалроқ ҳам келган ўзбек ишчилари талайгина, у ерда фақат корейс тилида эмас, бошқа миллат вакиллари билан рус тилида ҳам суҳбатлашишади ва рус тилини билган одам корейс тилини билгандан кўра ишчиларга жараённи яхшироқ тушунтириб беролади. Шундай ҳолатлар учун ҳам мустасно ҳолатлар бўляпти, яъни корейс тилини билмасдан туриб ҳам келаётган фуқаролар учраяпти.
Қолган талабларни бажариш ҳамманинг қўлидан келади деб ҳисоблайман. Чунки корейсларнинг ўзи ҳам жараёнда иштирок этишади, яъни қайсидир соҳада одамларнинг қўлига, қайсидирида кўникмаларига ёки жисмоний тузилишига қараб, ишга қабул қилишади. Берилган ишлар эса маълум бир квоталар ва Корея томонининг таклифига асосан Ўзбекистондан юборилади. Масалан, фалончи заводга шунча ишчи керак, келувчиларда шу-шу талаблар бўлсин, дейилади.
“Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди”
Кореяга келувчиларни иш берувчилар ҳар қандай вазиятда уй билан таъминлайди. Бу мажбурий. Бу ерга келиб, уйсиз қолиб кетадиганлар учрамайди. Иш билан таъминлашади, баъзи ҳолатларда автомобил билан таъминлашган. Энди бу ходимнинг қаерда яшашига боғлиқ. Лекин уй, унинг тўловини иш берувчининг ўзи кўтаради, ундаги шароитлар стандартларга мос тушиши керак. Яъни ишчига уй бераётган экан деб уни хўрлаш ҳолатлари кузатилмайди.
Ҳар қандай заводга келувчи ҳар қайси миллатга мансуб чет эллик фуқаро учун иш берувчи уй ажратади. Буларнинг ҳаммаси иш берувчи ва ишчи ўртасида келишилган шартномага боғлиқ. Ходим иш берувчига ёққач, у билан тўғридан тўғри суҳбат бўлади. Бу жараёнда шартлашув бўлади.
Корея қонунчилигига кўра, бу ерда бир ҳафтада 5 кунлик иш, олтинчи куни, яъни шанба куни ишланадиган бўлса, бунинг учун алоҳида қўшимча ҳақ тўланади. Бу одатий ҳафта кунида бериладиган суммадан 1,5 баробар кўп бўлади. Ишчининг ўзи муаммо яратмагунча, уй ва ойлик масаласида деярли муаммо бўлмайди.
Ишдаги келишмовчиликлар сабаб ишдан бўшаб кетиш ҳолатлари учрайди, лекин шароит борасида бундай тушунмовчиликлар юзага келмайди. Юзага келса ҳам бундай вазиятларда ишчининг мурожаат қила оладиган жойлари бор. Биринчи навбатда Корея иммиграция агентлигига бемалол бориб, иш берувчи етарлича шароит яратиб беролмаётгани, иш вақтида қандайдир қийинчилик туғдираётгани учун унинг устида шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Агар ҳал бўлмаса, элчихонага мурожаат қилса бўлади. Лекин ҳал бўлмаслиги камдан кам учрайди.
“Ишловчиларнинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошланади”
Ойлик маошларига келсак, бунга ўртача қиймат бераман. Аслида GNI (Gross National Income), яъни аҳоли миллий даромадининг ўсиш қиймати бор. Бу ҳар йили белгилаб борилади. Кореяда энг кам иш ҳақи 9 860 вон (7,1 доллар), бу – 1 соатга тўланадиган пул. Бу асосан талаба бўлиб келувчилар ёки E-9 визасига эга бўлмаган бошқа ишчиларга тегишли. E-9 виза эгалари шартнома ва иш берувчининг таклифи асосида келаётгани учун уларга алоҳида тўлов қилиниши мумкин.
Корейсларнинг ўртача ойлик маоши 2 минг доллардан 3 минг долларгача бўлади. Хорижда ишловчи профессионаллиги бўлмаган ишчилар (E-9 виза эгалари)нинг ойлиги 2,5 минг доллардан бошлаб кўтарилиб кетаверади. Қанчалик оғир меҳнат қилишига қараб, даромад шунча кўтарилиб кетаверади. Масалан, кема ёки оғир металл саноатида ишловчиларга жуда кўп пул тўланади. Бундан ташқари, суммани тўлашда ишчиларнинг салоҳияти ҳам инобатга олинади. Ходим қандайдир тажриба, кўникмага эга, Ўзбекистонда ҳам шу соҳада ишлаган бўлса, шунга қараб ҳам ойлик ошади.
“Корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти”
Ўзбекистонда Кореяга ишлаш учун келувчи асосий қатлам ҳақ-ҳуқуқини билмаганидек, мажбуриятларини ҳам унчалик билишмайди. Яъни бу борада етарлича кўникма олиб келишмаяпти. Ҳуқуқ-тартибот ишлари билан етарлича шуғулланадиган давлатда бу нарсани билмасдан яшаш оғир қийинчиликларни яратади.
Масалан, ходим ишхонада иш берувчи билан келишолмай қолди, шундай вақтда вазиятга қандай қилиб тўғри ёндашишни, айб иш берувчи томонидан ўтганда ҳаққини қандай талаб қилишни кўпчилик билмайди, шундай вазиятда келишмовчилик юзага келади. Бу ерга келувчиларнинг асосий мақсади – фақатгина келиб олиш. Кейин эса ўзларига қулай жойга ўтиб кетишяпти (ишчиларнинг бошқа жойга ишга ўтиб кетиш ҳолатлари назарда тутиляпти). Охирги вақтларда корейс иш берувчилари Ўзбекистондан келувчи ишчиларни унчалик ҳам хоҳлашмаяпти.
Дилшода Шомирзаева суҳбатлашди.
[/allow-dzen]
[/yandexrss][shortrss]
Шимолий Корея улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди
https://zamin.uz/dunyo/130366-shimolij-koreja-ulkan-jadrovij-raketa-kallagini-sinovdan-tkazdi.html
https://zamin.uz/dunyo/130366-shimolij-koreja-ulkan-jadrovij-raketa-kallagini-sinovdan-tkazdi.html
Фото: YonhapШимолий Корея ҳарбий раҳбарияти 20 апрель куни ўта улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди. Бу ҳақда Жанубий Кореянинг Yonhap агентлиги хабар берди.Манбада айтилишича, синови ўтказилган жанговар ядровий каллак стратегик қанотли ракетада фойдаланиш учун ишлаб чиқарилган. Ушбу намуна шимолликлар томонидан ишлаб чиқилганлари ичида энг йириги ҳисобланади.Пхеньян раҳбарияти “Хвасал-1 Ра-3” стратегик қанотли ракетаси учун мўлжалланган жанговар каллакни синовдан ўтказганини тасдиқлаган. Синов траекторияси Сариқ денгиз устидан ўтган. Шимолий Корея ҳукумати янги каллак синови орқали муҳим ва аниқ стратегик мақсадга эришилганини таъкидлаган.Фото: YonhapШимолий Кореянинг KCNA манбаси хабар беришича, Пхеньяндаги расмийлар ракетага “Пёлжжи” (“Метеор”) деб ном берган. Янги қуролнинг имкониятларини ниҳоятда юқори баҳолаган.Бундан олдинги энг йирик ядро каллаги синовлари жорий йилнинг 3 февралида Сариқ денгиз устида амалга оширилган эди. Унга нисбатан Жанубий Корея ва Япония ҳукуматлари норозилигини билдирган.Жанубий Корея расмийлари шимолликларнинг ҳаракатларига нисбатан муносиб жавоб қайтарилишини билдирган. Пхеньян фаолияти мунтазам кузатувда эканлигини билдирган.“Ҳарбий кучларимиз мустаҳкам мудофаа позициясини сақлаб қолган ҳолда Шимолий Кореянинг провокациялари ва ҳарбий ҳаракатлари аломатларини диққат билан кузатиб бормоқда”, — дейилган Жанубий Корея штаб бошлиқлари кенгаши баёнотида.
[allow-turbo]
Фото: Yonhap
Шимолий Корея ҳарбий раҳбарияти 20 апрель куни ўта улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди. Бу ҳақда Жанубий Кореянинг Yonhap агентлиги хабар берди.
Манбада айтилишича, синови ўтказилган жанговар ядровий каллак стратегик қанотли ракетада фойдаланиш учун ишлаб чиқарилган. Ушбу намуна шимолликлар томонидан ишлаб чиқилганлари ичида энг йириги ҳисобланади.
Пхеньян раҳбарияти “Хвасал-1 Ра-3” стратегик қанотли ракетаси учун мўлжалланган жанговар каллакни синовдан ўтказганини тасдиқлаган. Синов траекторияси Сариқ денгиз устидан ўтган. Шимолий Корея ҳукумати янги каллак синови орқали муҳим ва аниқ стратегик мақсадга эришилганини таъкидлаган.
Фото: Yonhap
Шимолий Кореянинг KCNA манбаси хабар беришича, Пхеньяндаги расмийлар ракетага “Пёлжжи” (“Метеор”) деб ном берган. Янги қуролнинг имкониятларини ниҳоятда юқори баҳолаган.
Бундан олдинги энг йирик ядро каллаги синовлари жорий йилнинг 3 февралида Сариқ денгиз устида амалга оширилган эди. Унга нисбатан Жанубий Корея ва Япония ҳукуматлари норозилигини билдирган.
Жанубий Корея расмийлари шимолликларнинг ҳаракатларига нисбатан муносиб жавоб қайтарилишини билдирган. Пхеньян фаолияти мунтазам кузатувда эканлигини билдирган.
“Ҳарбий кучларимиз мустаҳкам мудофаа позициясини сақлаб қолган ҳолда Шимолий Кореянинг провокациялари ва ҳарбий ҳаракатлари аломатларини диққат билан кузатиб бормоқда”, — дейилган Жанубий Корея штаб бошлиқлари кенгаши баёнотида.[/allow-turbo] Дунё Shuhrat Sun, 21 Apr 2024 12:00:06 +0500 [/shortrss] [fullrss] Шимолий Корея улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди https://zamin.uz/dunyo/130366-shimolij-koreja-ulkan-jadrovij-raketa-kallagini-sinovdan-tkazdi.html https://zamin.uz/dunyo/130366-shimolij-koreja-ulkan-jadrovij-raketa-kallagini-sinovdan-tkazdi.html Дунё Shuhrat Sun, 21 Apr 2024 12:00:06 +0500
Фото: Yonhap
Шимолий Корея ҳарбий раҳбарияти 20 апрель куни ўта улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди. Бу ҳақда Жанубий Кореянинг Yonhap агентлиги хабар берди.
Манбада айтилишича, синови ўтказилган жанговар ядровий каллак стратегик қанотли ракетада фойдаланиш учун ишлаб чиқарилган. Ушбу намуна шимолликлар томонидан ишлаб чиқилганлари ичида энг йириги ҳисобланади.
Пхеньян раҳбарияти “Хвасал-1 Ра-3” стратегик қанотли ракетаси учун мўлжалланган жанговар каллакни синовдан ўтказганини тасдиқлаган. Синов траекторияси Сариқ денгиз устидан ўтган. Шимолий Корея ҳукумати янги каллак синови орқали муҳим ва аниқ стратегик мақсадга эришилганини таъкидлаган.
Фото: Yonhap
Шимолий Кореянинг KCNA манбаси хабар беришича, Пхеньяндаги расмийлар ракетага “Пёлжжи” (“Метеор”) деб ном берган. Янги қуролнинг имкониятларини ниҳоятда юқори баҳолаган.
Бундан олдинги энг йирик ядро каллаги синовлари жорий йилнинг 3 февралида Сариқ денгиз устида амалга оширилган эди. Унга нисбатан Жанубий Корея ва Япония ҳукуматлари норозилигини билдирган.
Жанубий Корея расмийлари шимолликларнинг ҳаракатларига нисбатан муносиб жавоб қайтарилишини билдирган. Пхеньян фаолияти мунтазам кузатувда эканлигини билдирган.
“Ҳарбий кучларимиз мустаҳкам мудофаа позициясини сақлаб қолган ҳолда Шимолий Кореянинг провокациялари ва ҳарбий ҳаракатлари аломатларини диққат билан кузатиб бормоқда”, — дейилган Жанубий Корея штаб бошлиқлари кенгаши баёнотида. [allow-turbo]
Фото: Yonhap
Шимолий Корея ҳарбий раҳбарияти 20 апрель куни ўта улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди. Бу ҳақда Жанубий Кореянинг Yonhap агентлиги хабар берди.
Манбада айтилишича, синови ўтказилган жанговар ядровий каллак стратегик қанотли ракетада фойдаланиш учун ишлаб чиқарилган. Ушбу намуна шимолликлар томонидан ишлаб чиқилганлари ичида энг йириги ҳисобланади.
Пхеньян раҳбарияти “Хвасал-1 Ра-3” стратегик қанотли ракетаси учун мўлжалланган жанговар каллакни синовдан ўтказганини тасдиқлаган. Синов траекторияси Сариқ денгиз устидан ўтган. Шимолий Корея ҳукумати янги каллак синови орқали муҳим ва аниқ стратегик мақсадга эришилганини таъкидлаган.
Фото: Yonhap
Шимолий Кореянинг KCNA манбаси хабар беришича, Пхеньяндаги расмийлар ракетага “Пёлжжи” (“Метеор”) деб ном берган. Янги қуролнинг имкониятларини ниҳоятда юқори баҳолаган.
Бундан олдинги энг йирик ядро каллаги синовлари жорий йилнинг 3 февралида Сариқ денгиз устида амалга оширилган эди. Унга нисбатан Жанубий Корея ва Япония ҳукуматлари норозилигини билдирган.
Жанубий Корея расмийлари шимолликларнинг ҳаракатларига нисбатан муносиб жавоб қайтарилишини билдирган. Пхеньян фаолияти мунтазам кузатувда эканлигини билдирган.
“Ҳарбий кучларимиз мустаҳкам мудофаа позициясини сақлаб қолган ҳолда Шимолий Кореянинг провокациялари ва ҳарбий ҳаракатлари аломатларини диққат билан кузатиб бормоқда”, — дейилган Жанубий Корея штаб бошлиқлари кенгаши баёнотида.[/allow-turbo] [allow-dzen]
Фото: Yonhap
Шимолий Корея ҳарбий раҳбарияти 20 апрель куни ўта улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди. Бу ҳақда Жанубий Кореянинг Yonhap агентлиги хабар берди.
Манбада айтилишича, синови ўтказилган жанговар ядровий каллак стратегик қанотли ракетада фойдаланиш учун ишлаб чиқарилган. Ушбу намуна шимолликлар томонидан ишлаб чиқилганлари ичида энг йириги ҳисобланади.
Пхеньян раҳбарияти “Хвасал-1 Ра-3” стратегик қанотли ракетаси учун мўлжалланган жанговар каллакни синовдан ўтказганини тасдиқлаган. Синов траекторияси Сариқ денгиз устидан ўтган. Шимолий Корея ҳукумати янги каллак синови орқали муҳим ва аниқ стратегик мақсадга эришилганини таъкидлаган.
Фото: Yonhap
Шимолий Кореянинг KCNA манбаси хабар беришича, Пхеньяндаги расмийлар ракетага “Пёлжжи” (“Метеор”) деб ном берган. Янги қуролнинг имкониятларини ниҳоятда юқори баҳолаган.
Бундан олдинги энг йирик ядро каллаги синовлари жорий йилнинг 3 февралида Сариқ денгиз устида амалга оширилган эди. Унга нисбатан Жанубий Корея ва Япония ҳукуматлари норозилигини билдирган.
Жанубий Корея расмийлари шимолликларнинг ҳаракатларига нисбатан муносиб жавоб қайтарилишини билдирган. Пхеньян фаолияти мунтазам кузатувда эканлигини билдирган.
“Ҳарбий кучларимиз мустаҳкам мудофаа позициясини сақлаб қолган ҳолда Шимолий Кореянинг провокациялари ва ҳарбий ҳаракатлари аломатларини диққат билан кузатиб бормоқда”, — дейилган Жанубий Корея штаб бошлиқлари кенгаши баёнотида.[/allow-dzen] [/fullrss] [yandexrss] Шимолий Корея улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди https://zamin.uz/dunyo/130366-shimolij-koreja-ulkan-jadrovij-raketa-kallagini-sinovdan-tkazdi.html Фото: YonhapШимолий Корея ҳарбий раҳбарияти 20 апрель куни ўта улкан ядровий ракета каллагини синовдан ўтказди. Бу ҳақда Жанубий Кореянинг Yonhap агентлиги хабар берди.Манбада айтилишича, синови ўтказилган жанговар ядровий каллак стратегик қанотли ракетада фойдаланиш учун ишлаб чиқарилган. Ушбу намуна шимолликлар томонидан ишлаб чиқилганлари ичида энг йириги ҳисобланади.Пхеньян раҳбарияти “Хвасал-1 Ра-3” стратегик қанотли ракетаси учун мўлжалланган жанговар каллакни синовдан ўтказганини тасдиқлаган. Синов траекторияси Сариқ денгиз устидан ўтган. Шимолий Корея ҳукумати янги каллак синови орқали муҳим ва аниқ стратегик мақсадга эришилганини таъкидлаган.Фото: YonhapШимолий Кореянинг KCNA манбаси хабар беришича, Пхеньяндаги расмийлар ракетага “Пёлжжи” (“Метеор”) деб ном берган. Янги қуролнинг имкониятларини ниҳоятда юқори баҳолаган.Бундан олдинги энг йирик ядро каллаги синовлари жорий йилнинг 3 февралида Сариқ денгиз устида амалга оширилган эди. Унга нисбатан Жанубий Корея ва Япония ҳукуматлари норозилигини билдирган.