Ծնողը 18 տարեկան աղջկան չի կարող արգելել աշխատել սթրիփ ակումբում` համաձայն Սամհանադրության, ոչ թե ընտանեկան բնության դեմ օրենքի. հեղինակներ
Իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում տեղադրված ընտանեկան բռնության կանխարգելման և բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության մասին օրենքի նախագծին այսօր՝ հոկտեմբերի 15-ի դրությամբ կողմ է քվեարկել հանրության 43 և դեմ՝ 57 տոկոսը. կամ 1292 –ը կողմ, 1685 –ը՝ դեմ:
Քվեարկությունից զատ զետեղված է հավելված, որում օրենքի կողմնակիցները տեղադրում են իրենց կարծիքներն ու առաջարկները:
Առաջարկների հեղինակների թվում են իրավապաշտպան Զարուհի Հովհաննիսյանը, «Լույս» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնը, շարքային քաղաքացիներ, որոնք նաև օրենքի հեղինակներից հնարավոր երկիմաստությունների վերաբերյալ մեկնաբանություններ են խնդրում:
«Լույս» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի փորձագետներն, օրինակ, բարձրացնում են հարցը՝ եթե ծնողն իր հետ բնակվող չափահաս կամ անչափահաս երեխային չի թողնում տանից դուրս գալ, փակի տակ է պահում`զրկելով նրան խաղատուն կամ սթրիփ ակումբ կամ այլասերվածների /ԼԳԲՏԻ/ հավաքներին այցելելու հնարավորությունից, ապա ըստ օրենքի նախագծի` ծնողը ենթարկվելո՞ւ է քրեական պատասխանատվության, թե՞ ոչ:
Կամ՝ արդյոք նախագծում առկա հոգեբանական բռնություն եզրույթը` դիտավորությամբ հոգեկան ուժեղ տառապանք պատճառելը՝ այդ թվում ֆիզիկական, սեռական կամ տնտեսական բռնություն գործադրելու սպառնալիքը, հետամտումը, արժանապատվության պարբերական նվաստացումը, սոցիալական ծայրահեղ մեկուսացումը կարո՞ղ է մեկնաբանվել այնպես, որ եթե ծնողը որոշի երեխային մեկուսացնել` վատ շրջապատի հետ շփվելու հնարավորությունը սահմանափակելու համար, սա համարվի սոցիալական ծայրահեղ մեկուսացում։
«Ո՞վ և ինչպե՞ս է որոշելու սոցիալական մեկուսացման ծայրահեղության աստիճանը։ Եթե ընտանեկան վեճի ժամանակ ամուսինը կնոջը ասում է, օրինակ, «գլուխդ կջարդեմ», «կսպանեմ» և այդ սպառնալիքն իրականացնելու իրական վտանգ չի եղել, ապա դա կարո՞ղ է դիտվել որպես ընտանեկան բռնություն և ամուսինը պաշտոնապես կնախազգուշացվի՞»,-հարցնում է կենտրոնի փորձագետը:
Օրենքի նախագծի հեղինակները պատասխանում են, որ ինչ վերաբերում է սոցիալական ծայրահեղ մեկուսացմանը, ապա այն տարբերակված է չափահաս և անչափահաս անձանց համար: Մասնավորապես, նախագծի 4-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետի համաձայն՝ չափահաս անձի պարագայում ինքնուրույն այլ անձանց հետ շփումներ ունենալու հնարավորությունից զրկումը համարվում է սոցիալական ծայրահեղ մեկուսացում, իսկ անչափահաս անձի դեպքում՝ ոչ:
Նույն կենտրոնի մեկ այլ հարց՝ «եթե ծնողը ավանդույթի ուժով արգելում է իր 18 տարեկան աղջկան աշխատել որպես մատուցողուհի գիշերային ժամերին կամ այլասերման քարոզ իրականացնող կազմակերպություններում (Հայաստանում շուրջ մեկ տասնյակի հասնող, ակտիվ գործող և երիտասարդների հետ աշխատող նման կազմակերպություններ կան), ապա ծնողը երեխային բռնությա՞ն է ենթարկում։ Եվ բազում նման օրինակներ», ստացել է հետևյալ պատասխանը. «Չափահաս անձի աշխատանքի ազատ ընտրության իրավունքը սահմանափակելն արգելված է ՀՀ գործող օրենսդրությամբ: Յուրաքանչյուր ոք ունի աշխատանքի ազատ ընտրության իրավունք՝ համաձայն ՀՀ սահմանադրության 57-րդ հոդվածի»:
Ինչ վերաբերում է շարքային քաղաքացիների առաջարկներին, ապա դրանք հիմնականում զգացմունքային ֆոնի են և ունեն «աշխարհաքաղաքական» մեկնաբանություն: Ինչպես, օրինակ, «մի խաբվեք ռուսամետ ուժերի քարոզչամեքենայի ապատեղեկատվությանը»: Սա էլ օրենքի՝ արևմուտքի կողմից թելադրված լինելու հակափաստարկն է: Ինչպես ներկայացնում են շատ քաղաքացիներ, մեխանիզմը պարզ է. «Հոգեբանական կամ տնտեսական բռնության տեսակները թույլ կտան դրսից ֆինանսավորվող ՀԿ-երին ներխուժել ընտանիքներ: Ծնողները կճանաչվեն բռնարարներ և զոհին բռնարարից պաշտպանելու համար երեխաներին կտեղափոխեն ապաստարաններ, այնուհետև, ժամանակի ընթացքում, երեխաներին կվաճառեն դուրս: Սոցիալական ծառայություններն ու ՀԿ-երը շահագրգռված կլինեն հնարավորինս շատ երեխաներ օտարել, որպեսզի շատ ֆինանսավորում ստանան»:
Ռոբերտ Ահարոնյան անուն-ազգանունով մի քաղաքացի էլ առաջարկում է օրենքում առանձին անդրադառնալ գեյ կամ լեսբի և տրանս երեխաների նկատմամբ ընտանեկան բռնությունների առանձնահատկություններին և կանխարգելմանը: Առաջարկը, սակայն, չի ընդունվել, քանի որ կից տեղադրված պատասխանում նշվում է, որ նախագիծը չի նախատեսում առանձնահատուկ կարգավորումներ՝ հիմնված նշված, կամ այլ հատկանիշների վրա: Միաժամանակ, որպես ընտանեկան բռնության կանխարգելման և ընտանեկան բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության սկզբունք` նախագիծն ամրագրում է իրավահավասարության ապահովման և խտրականության արգելքը՝ այն հավասարապես տարածելով բոլորի վրա:
Նշենք, որ հոկտեմբերի 17-ին ԱԺ եվրոպական ինտեգրման հանձնաժողովի կազմակերպած հասարակական լսումները կանցկացվեն, որոնց հրավիրված են շահառու կազմակերպությունների ու կառույցների ներկայացուցիչներ, կողմ և դեմ արտահայտվողներ: