ԵԱՏՄ թիվ 1 խնդիրը մնում է մաքսային կոռուպցիան. Աշոտ Խուրշուդյան
Պետք է ընդունել, որ երկրների վիճակագրական տվյալները միշտ իրարից տարբերվում են, դա բնական է, վիճակագրությունը ճշգրիտ հաշվապահություն չէ, պետք է նայել մեթոդոլոգիային և հասկանալ՝ որն է այդ տարբերությունը: Այս մասին «Երկիր Մեդիա» հեռուստաընկերության եթերում ասել է Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի փորձագետ, տնտեսագետ Աշոտ Խուրշուդյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ-ի և ՌԴ-ի ապրանքաշրջանառության աճի մասին վարչապետների ներկայացրած տվյալների տարբերությանը:
Նշենք, որ Երևանում կայացած Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստին վարչապետների ներկայացրած թվերը 6.5 տոկոսով տարբերվում էին:
«Վաղուց գոյություն ունի ԱՊՀ երկրների համատեղ վիճակագրական աշխատանքը, տվյալները փոխանակվում են: Ապրանքների առևտրաշրջանառության մասով երկկողմ հարաբերություններում ցանկացած երկրի հետաքրքրում է առևտրաշրջանառությունը՝ ըստ ապրանքի ծագման՝ արտահանում և ներմուծում: Օրինակ՝ երրորդ երկրի տարածքով (ՀՀ-ի դեպքում Վրաստանի տարածքով) եթե ռուսական ապրանք մտնի Հայաստան, մեզ մոտ, ըստ երկրի ծագման, կգրվի ռուսական, բայց Ռուսաստանում կարող է գրվել արտահանում դեպի Վրաստան»,-պարզաբանել է Աշոտ Խուրշուդյանը:
Նրա գնահատմամբ՝ մեթոդոլոգիայի առումով, ըստ ապրանքների ճշգրտության, Հայաստանը որակով մեկ քայլ առաջ է Ռուսաստանից: Մեր ԱՎԾ-ն այդ առումով ավելի որակյալ թվային տվյալներ է տրամադրում: Բացի դրանից, գոյություն ունի մաքսանենգության այլ տարբերակ, երբ մի երկրի ապրանքը ձևակերպվում է մեկ այլ երկրի անունով:
«Տարբերությունը պետք է մտահոգի ավելի շատ Ռուսաստանին, բայց մեզ էլ, իհարկե: Եվրասիական տնտեսական միության ինտեգրացման առաջին կարևորագույն նախապայմանն օրինականությունն է, թիվ մեկ խնդիրը մնում է կոռուպցիան, հատկապես՝ մաքսային»,-վստահեցրել է Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի փորձագետը:
Նրա խոսքով՝ թվերի տարբերությունն արդեն ցույց է տալիս, որ խնդիրներ կան, և պետք է կարգավորվեն դրանք, մանավանդ, որ մենք ՌԴ-ի հետ ուղղակի սահման չունենք, այսինքն՝ ամեն դեպքում միջանկյալ երկրի միջոցով է մեր առևտուրը տեղի ունենում:
«Ռուսաստանն ինքը պետք է ավելի շուտ իր սահմանները հստակ վերահսկի, որովհետև մեր սահմաններն այնքան փոքր են, որ Հայաստանում հեշտ է վիճակագրություն անելը, մասշտաբների հարց է»,-ասաց նա։
Ըստ նրա մի ցուցանիշ էլ կա. հաճախ ՀՀ-ն ճշգրտում է վիճակագրությունը նույն ներմուծման մասով՝ հենց կապիտալի հարցումների միջոցով, երբ միգրանտներն իրենց հետ մեծ քանակի ապրանքներ են բերում: Այսինքն՝ դա ռուսական վիճակագրությունը նույնիսկ չի կարող ծածկել, եթե ցանկանա, բայց դա նշանակում է նաև, որ Հայաստանի ներկայացրած թիվը պետք է որ ավելի մեծ լիներ:
«Ես ենթադրում եմ, սա հիպոթեզ է, պետք է Ռուսաստանն իրոք իր մաքսանենգության անցքերը շտկի, դա նշանակում է ինչ-որ ապրանքի առևտուր է եղել Ռուսաստանի հետ, գրանցվել է Հայաստանի անունը»,-ասել է Աշոտ Խուրշուդյանը: