Հանքարդյունաբերությունը կա և մնում է արտարժույթ ապահովող մեր հիմնական ճյուղը. այդ «ասեղի վրա մենք վաղուց նստեցինք» և չենք կարողանում դուրս գալ. տնտեսագետ
ԵԱՏՄ-ն սեփական ստանդարտները մշակել է, մշակում է և, ըստ էության, փորձում է ներդնել: Այս մասին «Երկիր մեդիա» հեռուստաընկերության եթերում ասել է Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի փորձագետ, տնտեսագետ Աշոտ Խուրշուդյանը:
Նրա խոսքով՝ գյուղատնտեսությունից են սկսել, փորձում են նմանակել միջազգային, եվրոպական և այլ տեխնիկական ստանդարտները, աշխատանքը տարվում է, բայց շատ անելիքներ կան դեռ, հատկապես տեղական լաբորատորիաների, ստուգումների առումով:
«Եթե միասնական շուկայի մասին ենք խոսում, ապա պետք է այն ունիֆիկացվի, բայց ունիֆիկացում նշանակում է ոչ միայն թղթի վրա թողնել, այլ նաև այն պետք է աշխատի: Եթե մենք գինի ենք արտահանում Ռուսաստան, մենք պետք է վստահ լինենք, որ կեղծ գինիներ չկան Ռուսաստանում, որովհետև գնային մրցակցությունը միանգամից կհարվածի»:
Տնտեսագետի բնորոշմամբ՝ ստանդարտների նույն խնդիրը նաև վրացիներն ունեին: Նրանք ԵՄ շուկա շատ դժվարությամբ մտան սկզբում, որովհետև իրենց ստանդարտներն էլ չէին համապատասխանում, հետո հիմնեցին լաբորատորիա, ստանդարտներ ներդրեցին, այնտեղ քաղաքական մոտիվ կար նաև: «Այժմ նույն խնդիրը Հայաստանն էլ ունի, գինեգործությունը և Արևմուտք ենք ցանկանում արտահանել, և Ռուսաստան, մենք այդ ստանդարտները չենք կարողանում ստուգել, մակնշել, այսինքն՝ լաբորատորիաներ հիմնել, բայց հույսները դրել են պետության վրա, որ պետությունը փող ծախսի: Գինեգործները միասին պետք է հավաքվեն, փող ներդնեն և այդ գործն անեն: Դա է լուծումը»:
Աշոտ Խուրշուդյանի բնութագրմամբ՝ հանքարդյունաբերությունը կա և մնում է արտարժույթ ապահովող մեր հիմնական ճյուղը, և այն մեզնից կախված չէ, միջազգային գներից է կախված՝ աճ կարձանագրվի, թե նվազում:
«Ցավոք սրտի, այդ «ասեղի վրա մենք վաղուց նստեցինք» և չենք կարողանում դուրս գալ: Դա սկզբունքային հարց է և պետք է որոշում կայացվի, այլապես երկար չենք կարող միայն հանքարդյունաբերության վրա հենվել: Հայաստանը, գիտենք, լեռնային երկիր է, ամբողջ Հայաստանը կարելի է դարձնել մեկ մեծ հանք, ցանկացած տեղ, որ փորես, մի հանք կգտնենք, և սկզբունքային հարց է, մենք ամբողջ Հայաստանն ի վերջո դարձնելու ենք մեկ հանք, թե ոչ: Մենք պետք է սկզբունքային որոշում կայացնենք և միայն լուրջ խտանյութերը թույլատրենք հանք սարքել»,-պարզաբանել է Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի փորձագետը:
Նա կարծիք է հայտնել, որ այդ փոքր հանքերն ընդհանրապես պետք է արգելեին, թույլատրում են առուն փորել, ավազը հանել, որը էական ազդեցություն է ունենում գետի հունի վրա:
«Վերաբերմունքը պետք է լինի համընդհանուր: Եկեք Երևանում էլ փորենք, հաստատ հանքեր կգտնենք, ի՞նչ անենք, հա՞նք սարքենք: Մենք պետք է ճանապարհը սկզբունքորեն որոշենք: Շուկան մասնակիորեն սկսեց այդ հարցը կարգավորել, սկսեց զարգանալ սննդի արդյունաբերությունը»,- ասել է Աշոտ Խուրշուդյանը:
Խոսքը մեծ մասամբ խմիչքների, ձկնային արտադրանքի, տեքստիլի մասին է: Տնտեսագետի կարծիքով՝ Հայաստանն աշխատուժի տեսանկյունից բարձր արտադրողականությամբ երկիր է: Միջազգային մրցակցային իրավիճակին ծանոթ լինելով՝ նա չի հավատում, որ մի 5 տարի հետո տեքստիլի ոլորտում կկարողանանք մրցակցել, եթե մրցակցությունն ազնիվ լինի, գուցե փակվի տեքստիլը:
«Կան ճյուղեր, որի մարդուժը կամ պետք է շատ քչացնես, ավտոմատացնես և առաջ գնաս, կամ արտադրության հիմքում մարդուժը դնես: Այդ մեթոդը Չինաստանում կա, Թուրքիայում կա, այնպիսի երկրներում կա, որոնց հետ դու չես կարող մրցակցել ոչ մի կերպ: Արհեստական պետք է մրցակցես պրոտեկցիոնիզմով»,-ասել է Աշոտ Խուրշուդյանը:
Ըստ նրա՝ միակ ոլորտը, որով կարող ենք հպարտ լինել և որ իրոք մրցունակ ենք, ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների ոլորտն է, և մեր ապագան այդտեղ է: Թե ինչ մասշտաբի այն կարող ենք հասցնել, ինչպիսի մրցունակության, պետք է դրա մասին մտածել և առաջ գնալ: