ბენ ჰოჯესი: თუ უკრაინა წარმატებული ვერ იქნება, მაშინ საქართველოს შეუძლია აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დაბრუნება დაივიწყოს
მართალია დასავლეთი უკრაინას “ლეოპარდის”, “M1 აბრამსის” და “ჩელენჯერის” ტიპის ტანკებს დაპირდა, მაგრამ პრეზიდენტ ზელენსკის მთავრობა ამბობს, რომ ქვეყანას წარმატებული შეტევითი ოპერაციისთვის მეტი იარაღი ჭირდება. შორ მანძილზე მოქმედი რაკეტების გარდა, ისინი F16- ის ტიპის საბრძოლო მოერიშეებს ითხოვენ. მიუხედავად იმისა, რომ დასავლეთი უკრაინას ამ უკანასკნელის გადაცემაზე უარს ეუბნება, ოთხვარსკვლავიან თადარიგის გენერალს და ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის ყოფილი მთავარსარდალს ევროპაში, ბენ ჰოჯესს სჯერა, რომ უკრაინა F16-ებს მიიღებს. ინტერვიუ გენერალ ჰოჯესთან “ამერიკის ხმის” ჟურნალისტმა, მარიამ უგრეხელიძემ ჩაწერა.
გენერალო, დიდი მადლობა ინტერვიუსთვის. F16 მოიერიშე თვითმფრინავებზე მინდა გკითხოთ. პრეზიდენტმა ბაიდენმა თქვა, რომ ამერიკა მათ არ გადასცემს უკრაინას. არც ბრიტანეთია თანახმა, საფრანგეთს კი გარკვეული წინაპირობები აქვს თუ შეგიძლიათ გვითხრათ რატომ სურს ეს მოიერიშეები უკრაინას, რატომ არ აძლევს მათ დასავლეთი და ასევე იმის გათვალისწინებით, რომ ერთ დროს “ჰაიმარსები” და “M1 აბრამსების” გადაცემაც არ განიხილებოდა, შემდეგ კი მაინც მისცეს ისინი უკრაინას, ფიქრობთ თუ არა, რომ უკრაინა მაინც მიიღებს F16-ებს?
ვფიქრობ, გარკვეული დროის შემდეგ მიიღებს. ძალიან იმედისგამაცრუებელია იმის ყურება, რომ [ბაიდენის] ადმინისტრაცია თანდათანობით აწვდის იარაღს [უკრაინას]. თქვენ და თქვენს მაყურებლებს, ალბათ გახსოვთ, რომ ერთი წლის წინ “სტინგერების” გადაცემაზეც კი დიდი განხილვა იყო. ამბობდნენ, რომ ეს გარკვეულწილად პროვოკაციული იქნებოდა. თუმცა, ჩვენ მაინც ვაკეთებთ ამას [ვაწვდით იარაღს], რუსები კი ამაზე არ რეაგირებენ, იმიტომ, რომ არ შეუძლიათ. მათ არაფრის გაკეთება არ შეუძლიათ, ატომური იარაღის გამოყენების გარდა, რაც ნაკლებ დასაშვებია, რომ მოხდეს.
ადმინისტრაციამ, რომელმაც ასეთი კარგი სამუშაო შეასრულა შესაძლებლობების უზრუნველსაყოფად და ალიანსის ერთობის შენარჩუნებისთვის, ჯერ მაინც ვერ გაიაზრა, რომ უკრაინას რეალურად შეუძლია გაიმარჯვოს.
ისინი არ საუბრობენ უკრაინის გამარჯვებაზე. გვესმის საუბრები უკრაინის დახმარებაზე, რომ ის წარმატებული იყოს, ან დამარცხება თავიდან აიცილოს. ამის გამო, ისინი თავს არიდებენ იმ საჭირო შესაძლებლობების უზრუნველყოფას, რაც უკრაინის წარმატებას უზრუნველყოფს.
საბოლოოდ, რაც ხდება ისაა, რომ მათ არ შეუძლიათ გამოთქვან, ან ჯერ არ გადაუწყვეტიათ როგორი უნდა იყოს საბოლოო მდგომარეობა. საბოლოო მდგომარეობა კი უნდა იყოს ისეთი, სადაც უკრაინა რუსეთზე იმარჯვებს.
გასაგებია, მაგრამ შეგიძლიათ აგვიხსნათ, რატომ ჭირდება ეს მოიერიშეები უკრაინას?
ყირიმი ამ ომის გადამწყვეტი ნაწილია, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. უკრაინა არასდროს იქნებაუსაფრთხოდ, დაცული, ან ვერასდროს შეძლებს ეკონომიკის აღდგენას იქამდე, ვიდრე რუსეთს ყირიმი ოკუპირებული ექნება. იმისთვის, რომ ყირიმის გათავისუფლება მოხდეს, უკრაინას სჭირდება საშუალება, რომ შეუტიოს ორ მთავარ მარშრუტს, რომელიც ყირიმს უკრაინასთან აკავშირებს. ერთი, რა თქმა უნდა, ქერჩის ხიდზე გადის, მეორე კი ე.წ. სახმელეთო ხიდია, რომელიც როსტოვიდან, ქვევით, აზოვის ზღვის სანაპიროზე გადის მარიუპოლის, ბერდიანსკისა და მელიტოპოლის გავლით მიდის ყირიმამდე. ასე რომ მათ სჭირდებათ შორ მანძილზე ზუსტი დარტყმის უნარი: “ატაკამსები”, სახმელეთო მცირე დიამეტრის ბომბები, “ნაცრისფერი არწივის” ტიპის სამხედრო დრონები და ასევე პილოტიანი თვითმფრინავები, როგორიცაა F16. მათ შეუძლიათ ყირიმზე შეტევა განახორციელონ.
ყირიმის გათავისუფლების გზაა, რუსებისთვის იქ ყოფნა გაუსაძლისი გახადონ. ყირიმში დასამალი არსადაა, მათ [უკრაინელებმა] ყველაფრის ადგილმდებარეობა იციან. ასე რომ, მათ შეუძლიათ უბრალოდ დაბომბონ [საჭირო ადგილები].
ასევე, როდესაც უკრაინის სხვა ნაწილებზე ვფიქრობთ, F16-ების ქონა სახმელეთო ოპერაციების მხარდაჭერასაც შეუწყობდა ხელს. ეს ნიშნავს, რომ შესაძლებელია ესროლო სამიზნეს მიწაზე, რაც დამატებითი შესაძლებლობა იქნებოდა უკრაინელებისთვის.
რა თქმა უნდა, F16-ები იაფი არაა. რუსებს უამრავი საჰაერო და თავდაცვითი სისტემა აქვთ, ამიტომ უკრაინელებს მოუწევდათ და ასეც იზამენ, რომ ჭკვიანურად გამოიყენონ ისინი. ესაა შესაძლებლობა, რომელიც მათ რუსეთისგან თავდაცვაში მეტად დაეხმარება.
ცოტა ხნის წინ, პრეზიდენტმა ზელენსკიმ თქვა, რომ “რუსეთმა შურისძიება” დაიწყო. ეს მას შემდეგ განაცხადა, რაც რუსეთმა უკრაინის აღმოსავლეთში ტერიტორიების დაკავების შესახებ ინფორმაცია გაავრცელა. როგორ შეაფასებდით უკრაინის აღმოსავლეთში სიტუაციას ახლა და ელოდებით თუ არა ჩრდილოეთიდან რუსების შეტევას იმ მიზნით, რომ აიძულონ უკრაინას აღმოსავლეთიდან ჯარების ნაწილი იქ გადაისროლოს?
ახლა ყოველდღე ვხედავთ, რომ ბრძოლები ბახმუტის ირგვლივ მიმდინარეობს და გვესმის, რომ რუსები სოფელს, ან რაიმე მცირე ტერიტორიას იღებენ. შავი ზღვის რუკა სულ თან დამაქვს. თუ რუკას შევხედავთ და ვნახავთ სადაა ბახმუტი, მივხვდებით, რომ ვსაუბრობთ აღმოსავლეთით, უკრაინის 5%-ზე. ასე რომ 8 წლის განმავლობაში, სულ ესაა, რაც რუსებმა შეძლეს.
ვერ ვხედავ მათი მხრიდან რაიმე გადამწყვეტი შედეგის მიღწევას. ყირიმი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია და როდესაც უკრაინა ყირიმს გაათავისუფლებს, შემდეგ ყველაფერი, რაც დონბასში ხდება, თავისით დალაგდება. ყირიმია კრიტიკული ნაწილი.
არ მჯერა, რომ რუსები შეძლებენ, რაიმე მნიშვნელოვანი ახალი შეტევა განახორციელონ ჩრდილოეთიდან. სულერთია იქნება ეს ბელარუსიდან, ბელგოროდიდან, ბრიანსკიდან, თუ კურსკიდან. მათ მხოლოდ ის შეუძლიათ, რომ ათასობით უიღბლო რუსი ახალწვეული გამოიძახონ, რომლებმაც სექტემბერში საქართველოში, ყაზახეთსა და სხვა ადგილებში გაქცევა ვერ მოახერხეს. მეტი არაფერი აქვთ. მათ არსად ელოდებათ ასობით ახალი ტანკი, ან ასობით სხვა საბძროლო მანქანა.
ასე რომ, დიახ, ალბათ გარკვეული ტიპის მობილიზაცია ექნებათ. რა თქმა უნდა, შეიძლება ვცდებოდე, მაგრამ სკეპტიკურად ვარ განწყობილი და ვერ ვხედავ დიდი შეტევის სამზადისის რაიმე მტკიცებულებას ბელარუსიდან და ზოგადად, ჩრდილოეთიდან. რუსებს სურთ, რომ უკრაინელებმა ამაზე ინერვიულონ და იფიქრონ, რომ მომზადებულები უნდა იყვნენ, შესაბამისად შეინარჩუნონ ძალები, რომლებიც ამას გააკონტროლებს. თუმცა, ამას მთავარ საფრთხედ ვერ განვიხილავ.