Тоқаев бас прокурордың орынбасары мен активтерді қайтару жөніндегі комитет жетекшісін тағайындады
Ғалымжан Қойгелдиев – бас прокурордың орынбасары, Нұрдәулет Сүйіндіков бас прокуратурадағы активтерді қайтару жөніндегі комитет жетекшісі болып тағайындалды. Бұл жөнінде 21 қазанда Ақорда хабарлады.
Жамбыл облысында туған 43 жастағы Ғалымжан Қойгелдиев бұған дейін бас прокуратура аппаратының жетекшісі болған, халықаралық әріптестік департаментіне жетекшілік еткен. Бұрын Қазақстан сыртқы істер министрлігінде – Қазақстанның Моңғолия және Пәкістандағы елшіліктерінде қызмет атқарған.
Қойгелдиев бір ай бұрын қызметінен босатылған Ұлан Байжановтың орнын басты. Осыған дейін зерттеушілер Байжановтың Францияда Женева өзенінің жағасында 220 шаршы метрлік вилласы барын анықтаған. Ал Байжанов елден заңсыз шығарылған активтерді қайтару жөніндегі ведомствоаралық комиссия төрағасының орынбасары болған. Зерттеу жарияланғаннан кейін ол журналистерге "20 жыл бойы айналысқан бизнесінің арқасында сондай баспана алғанын" айтқан.
42 жастағы Нұрдәулет Сүйіндіков прокуратура органдарында 2000-жылдардан бері қызмет атқарып келеді. Сүйіндіков прокуратурадағы карьерасын туған жері Шымкент және Оңтүстік Қазақстан облысынан бастаған. Ресми өмірбаянына сүйенсек, 2018-2020 жылдар аралығында коммерциялық құрылымдарда істеген, кейінгі екі жылда қорғаныс министрінің кеңесшісі болған. Одан кейін прокуратураға оралып, бас прокуратураның стратегиялық даму департаментіне жетекшілік еткен. Одан кейін халықаралық құқықтық қызметінің бастығы болған.
Сүйіндіков басқаратын комитет биыл 5 қазанда "Заңсыз иеленген активтерді мемлекетке қайтару туралы" жаңа заңға сәйкес, президент жарлығымен құрылған. Комитеттің міндеті активтерді іздеу мен қайтару, осы салада халықаралық-құқықтық әріптестікті дамыту, сонымен бірге "активтерді заңсыз иемденуге ықпал еткен себептер мен жағдайларды жою".
Кемінде 238 адамның өмірін қиған Қанды Қаңтар оқиғасынан кейін президент Қасым-Жомарт Тоқаев экс-президент Нұрсұлтан Назарбаев тұсында байыған "кейбір адамдар" туралы айтқан. Ол Қазақстанның байлығының жартысы 162 адамның қолында екенін атап өткен. Былтыр қарашада кезектен тыс президент сайлауынан кейін ол инаугурация рәсімі кезінде елден заңсыз шығарылған активтерді қайтару бойынша заң әзірленетінін мәлімдеген. Сонымен айналысатын уәкілетті орган құрылатынын да алға тартқан.
Биыл сәуір айында Transparency Kazakhstan қорының сарапшылары мәлімдемесінде Қазақстанда елден заңсыз шығарылған активтерді елге қайтару процесі ашық жүргізілмей отырғанын, процесс құпияланғанын жазған. Қордың сарапшылары активтерді қайтару процесі құпия бола берсе, олигархтар мен шикізат алпауыттары арасында "тиісуге болмайтын" адамдардың тізімі жасалуы мүмкін, "заңмен құқығы мүлде шектелмеген" көлеңкелі топтар пайда болуы ықтимал деген қауіп айтқан.
Ал билік ол заңның мақсаты "заңсыз активтерді мемлекетке қайтару, активтерді ерікті түрде қайтаруға ынталандыру, активтерді заңсыз иемденуге ықпал еткен себептер мен жағдайларды жою арқылы қоғамдағы әлеуметтік әділеттілікті қалпына келтіру, Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру" деп түсіндірген.