Новости за 12.11.2020

د افغانستان د صنعت، سوداګرۍ او د اطلاعاتو او فرهنګ وزارتونو ترمنځ نن یو تفاهم لیک لاسلیک شو. د صنعت او سوداګرۍ وزارت د اطلاعاتو او عامه اړیکو رئیس جواد دبیر ازادي راډیو ته وویل چې د تفاهم لیک له مخې د جوازونو د وړکړې ټول فعالتیونه به "د صنعت او سوداګرۍ وزارت واحد چتر" لاندې مخکې وړل کېږي. ښاغلي دبیر د دغه سیسټم له رامنځته کېدو هدف، د وزارتونو ترمنځ همغږي، د پانګونې او سوداګرۍ، د کار په برخه کې د سهولت رامنځ ته کول بولي. نوموړی زیاتوي، ملي بانک، مالیې، عامې روغتیا او اطلاعات او فرهنګ وزارت تر... Читать дальше...

ټاکل شوې نن د پنجشنبې (د لړم ۲۲مه) په ورځ په هرات ولایت کې د 'زعفران ګل' شپږم لوی نندارتون جوړ شي. د افغانستان د کرنې مالدارۍ او اوبو لګولو وزارت ویاند اکبر رستمي ازادي راډيو ته وویل، د وړاندوینې له مخې روان کال به د تېر کال پرتله د زعفرانو په حاصلاتو کې ۲۰ سلنه زیاتوالی راشي. هرات د افغانستان د زعفرانو لوی تولیدونکی ولایت دی چې د هېواد ۹۰ سلنه زعفران تولیدوي. د رستمي په وینا روان کال په ټول هېواد کې د زعفرانو کښت کې زر هکتاره نور هم زیاتوالی راغلی او د بامیان، غزني، دایکندي، بدخشان او یو شمېر... Читать дальше...

په ۲۰۱۶ میلادي کال کې د اسټرالیا د دفاعي ځواکونو سرپلټونکي د ۲۰۰۵ او ۲۰۱۶ میلادي کلونو ترمنځ د ناقانونه وژنو او د وسله والو شخړو قانون نه د نورو احتمالي سرغړونو په اړه یوه څلور کلنه پلټنه پیل کړه. دا پلټنه د اسټرالیایي رسنیو او افشا کوونکو له‌خوا د ولسي افغانانو او بې وسلې بندیانو د وژنې په اړه د تورونو له پورې کېدو وروسته پیل شوه. په‌دې کې د یوه بندي ویشتنه چې په هلیکوپټر کې ځای خالي شي او د یوې چاپې پر مهال د یوه شپږ کلن ماشوم وژنه هم راځي. د دې کال لومړیو کې سرپلټونکي ۵۵ جلا جلا بالقوه موارد... Читать дальше...

په پېښور کې د نومبر پر ۱۰مه د ټیټ قد لرونکو ترمنځ د بېلا بېلو لوبو سیالۍ شوې دي. د خیبر پښتونخوا د لوبو اداره هر کال د دوی لپاره سپورټي سیالۍ برابروي. د ټیټ قد لرونکي وايي، دوی د هر کار کولو پوره وړتیا لري نو باید له مساوي موقعو برخمن وي. ویډيويي رپورټ.

استرالیا په افغانستان کې د خپل هېواد د ځانګړو ځواکونو له‌خوا د جنګي جرایمو د ادعاوو پر څېړلو یو ځانګړی څارنوال ګماري. د استرالیا صدراعظم سکاټ موریسن په افغانستان کې د استرالیا د ځانګړو سرتېرو د چلند په اړه د راپور تر خپرېدو مخکې خبرداری ورکړ چې د «جدي او احتمالاً جنايي  ناوړه چلند» د ادعاوو اټکل کوي. د استرالیا د دفاعي ځواکونو سرپلټونکي په ۲۰۱۶م کال کې د استرالیايي ځواکونو له‌خوا په غیر قانوني ډول د وژنو د ادعاوو او د وسله‌والو شخړو پر مهال له قانونه د نورو سرغړونو د احتمال په اړه څلور کلنه ارزونه پیل کړه. Читать дальше...

د ازادي راډیو تکړه خبریال محمد الیاس داعي نن سهار په مرکز لښکرګاه کې د مقناطیسي ماین په چاودنه کې ووژل شو. د هلمند د والي ویاند عمر ځواک ازادي راډیو ته وویل، په پېښه کې د داعي ورور ټپي شوی دی. ښاغلی ځواک زیاتوي: "په ډېره خواشینۍ سره یادونه کوو چې نن سهار د ازادي راډیو خبریال محمد الیاس داعي پر موټر چسپکي ماین انفجار کړی دی، په ترڅ کې نوموړی شهید شوی، یو ورور یې هم ټپي شوی دی. په سیمه کې دوه ملکیان چې یو یې ماشوم او یو غټ دی، ټپیان شوي دي." په افغانستان کې د خبریالانو د ملاتړ بېلابېلو ادارو... Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو منتخب ولسمشر جوبایډن خپل پخوانی همکار ران کلېن (Ron Klain) په سپینه ماڼۍ کې د خپل دفتر د رئیس په توګه وټاکه.  دا د امریکا په راروانه اداره کې یوه مهمه څوکۍ ګڼل کېږي. د کلېن ټاکل کېدل هغه لومړیتوب جوتوي چې بایډن د کرونا ویروس د کنټرول او د امریکا د لړزانده اقتصاد د مدیریت لپاره ټاکلی دی. ران کلېن په ۲۰۱۴م کال کې په لوېدیځه افریقا کې د ایبولا ناروغۍ په وړاندې د مبارزې هڅې همغږې کولې. هغه په ۲۰۰۹م کال کې د پخواني ولسمشر بارک اوباما په اداره کې له اقتصادي بحرانه د ژغورنې د پلانونو په عملي کولو کې هم رول لوبولی و.

د امریکا متحده ایالاتو په نیویارک ایالت کې تازه محدودیتونه په داسې حال کې اعلان شول چې په دغه هېواد کې د کرونا ویروس مثبتې پېښې اوج ته رسېدلې دي. د نیویارک ګورنر اندریو کومو اعلان وکړ چې بارونه، رستورانتونه او جېمونه باید د شپې له لسو بجو وروسته بند وي، دغه‌راز تر لسو زیات کسان پر یوه ځای نه‌شي سره راټولېدای. ګورنر پرون له رسنیو سره په ټیلیفوني تماس کې وویل: "موږ وینو چې د نورې نړۍ په څېر په نیویارک کې هم د کرونا ویروس یا 'کووېډ-۱۹' ناروغۍ پېښې زیاتې شوې دي." بل‌خوا د نیویارک ښاروال بېل دي... Читать дальше...

له اذربایجان سره د نګورنو قره‌باغ د اوربند تر موافقې وروسته زرګونه کسان د ارمنستان پلازمېنې یریوان پر سړکونو راووتل او له صدراعظم نیکول پاشینیان څخه‌یې د استعفا غوښتنه وکړه. خو اذریانو د جګړې د پای ته رسېدو هرکلی کړی دی. په ارمنستان کې د نظامي وضعیت پر مهال پر لاریونونو بندیز لګېدلی، خو مظاهره‌چیان پر دې سربېره د یریوان په مرکزي کتابتون څلورلاره کې راټول شول او صدراعظم نیکول پاشینیان‌يې ملي خاین وباله. خو صدراعظم پاشینیان پر خپله فېس‌بوک پاڼه د یوه وېډيويي پیغام په خپرولو سره وویل چې د نګورنو... Читать дальше...

د اداري فساد پر ضد شپږم کلنی کنفرانس په افغانستان کې د اداري فساد پر وړاندې د مبارزې ننګونې او پرمختګونه ارزوي.   دا کلنۍ غونډه د ژنیو کنفرانس په درشل کې نن په کابل کې جوړېږي. په دې غونډه کې به د ولسمشر محمد اشرف غني ترڅنګ د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې ديبورا لاینز، د اروپايي ټولنې سفیر اندریاس وان براندت، کارپوهان، چارواکي، د مدني ټولنې استازي او هغه شریکان ګډون کوي چې د اداري فساد پر وړاندې له افغانستان سره همکاري کوي.   د اروپايي ټولنې سفیر په دې اړه وايي چې له فساد سره... Читать дальше...

په روسیه کې یو شمېر مسلمانو مذهبي مشرانو فتوا صادره کړې چې مسلمانان دې له غیر مسلمان وګړو سره ودونه نه‌کوي.   له دې اقدام سره د روسیې په ملي اسلامي شورا کې مخالفتونه رامنځته شوي او دې مسئلې ته د نړیوالو پام وراوښتی دی.   په روسیه کې د مسلمانانو د مذهبي مشرانو شوراګانو ریاست په جولای میاشت کې دا فتوا ورکړې وه.   د دې فتوا له مخې یوازې مسلمان نارینه کولای شي له غیر مسلمانې ښځې سره د یوه مفتي له تأیید وروسته واده وکړي.   تر دې فتوا یوه ورځ وروسته د یاد ریاست مرستیال مشر دامیر موخیت دینوف په... Читать дальше...

د اټمي وسلو د څار په برخه کې د ملګرو ملتونو ادارې ویلي چې ایران لږ غني کړي یورانیم تر هغې کچې زیات کړي چې د نړۍ له قدرتونو سره د موافقې له مخې ټاکل شوې.   دغې ادارې په خپل څلور میاشتني راپور کې ویلي چې د نومبر تر دوهمې نېټې پورې ایران د شااوخوا دوه نیمو زرو کیلوګرامه لږ غني شویو یورانیمو ذخیره ټوله کړې. د ایران د لږ غني شویو یورانیمو مقدار په اګسټ میاشت کې ۲۱۰۵،۴ کیلوګرامه راپور شوی وو.  په ۲۰۱۵م کې ایران د نړۍ له شپږو قدرتونو سره د اټمي پروګرام د محدودولو یوه موافقه وکړه. په دغو هېوادونو... Читать дальше...

د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ په الاسکا ایالت کې د رایو ګټونکی اعلان شو، خو دا نتیجه به د انتخاباتو پر عمومي نتیجه هېڅ اغېز ونه‌لري.   امریکايي رسنیو په الاسکا کې د انتخاباتو نتیجه اته ورځې وروسته له انتخاباتو پرون اعلان کړه.  الاسکا د الکټرول کالج درې رایې لري او په دې ایالت کې د ټرمپ په بریالي کېدو سره په الکټرول کالج کې د هغه رایې ۲۱۷ ته ورسېدې.   خو د ده ډیموکرات سیال جوبایډن د الکټرول کالج لپاره تر ۲۷۹ رایو زیاتې ګټلي چې په نتیجه کې یې د جمهوري ریاست د انتخاباتو ګټونکی شو.   د قانون له... Читать дальше...

د ایران او پاکستان د بهرنیو چارو وزیرانو د افغانستان د سولې د ملاتړ په برخه کې له یو بل سره پر نږدې همکاري توافق وکړ.   د ایران د بهرنیو چارو وزیر وویل چې د پاکستان د پوځ له لوی درستیز او صدراعظم سره هم د خبرو په اجنډا کې افغانستان هم شامل وو.   محمد جواد ظریف د چهارشنبې په ورځ (د نومبر په ۱۱مه) په اسلام‌اباد کې خبریالانو ته وویل: "د افغانستان، سیمې او فارس خلیج په اړه مو ډېر ښه بحث درلود. د هېوادونو ترمنځ د اړیکو پیاوړي کولو او د ایران د اټمي موافقې په اړه مو هم خبرې وکړې."  د پاکستان د بهرنیو... Читать дальше...

د کندهار چارواکي د وسله‌والو مخالفینو د لسګونه کسانو د وژل کېدو خبر ورکوي. د والي ویاند احمد بهیر احمدي پرون ماښام ازادي راډیو ته وویل چې په یو شمېر ولسوالیو کې تصفیوي عملیات روان دي.   ښاغلی احمدي زیاتوي: "په تېرو ۲۴ ساعتونو کې د کندهار په بېلابېلو ولسوالیو کې د دښمن د ځپنې په هدف تصفیوي عملیات ترسره شوي. په دغو عملیاتو کې ۳۹ وسله‌وال مخالفین وژل شوي او ۱۸ نور يې ټپيان شوي دي." د ده په وینا د ماین جوړولو یوه فابریکه له‌منځه وړل شوې او ۱۷۵ ماینونه حنثی شوي.   ښاغلي احمدي ادعا وکړه چې د ژړۍ... Читать дальше...

د ننګرهار ځايي چارواکي وايي، حصارک ولسوالۍ ته تازه نفسي ځواکونه او کافي مهمات لېږل شوي دي. د ننګرهار ولایت په حصارک ولسوالۍ کې د طالبانو او افغان ځواکونو ترمنځ نښتې دوام لري. د ننګرهار والي ضیاالحق امرخېل د چهارشنبې په ماښام ازادي راډيو ته په دې اړه داسې وویل: "له دوو ورځو راهیسې طالبان هڅه کوي پر حصارک ولسوالۍ جنګ وکړي، پر امنیتي پوستو باندې ډزې کوي، خو د امنیتي ځواکونو له مقاومت سره مخامخ شوي." ذبیح‌الله مجاهد چې ځان د وسله‌والو طالبانو ویاند معرفي کوي، پر خپله ټويټرپاڼه د حصارک ولسوالۍ... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې ځانګړی استازی وايي، اوربند باید د سولې د بهیر پر مهال وي نه د سولې د خبرو په پایله کې. رولاند کوبیا ویلي چې په افغانستان کې سر له اوسه باید اوربند وشي ځکه دا د افغانانو غوښتنه ده او نړیواله ټولنه هم همدا غواړي.   رولاند کوبیا د چهارشنبې په ورځ پر خپله تويټرپاڼه لیکلي: "اروپايي ټولنه نه‌غواړي چې د سولې پروسه مو د اوربند پر لور بوځي، ځکه کېدای شي دا یو لیرې نېټه وي، خو هغه اوربند چې د سولې له بهیر سره یوځای وي، باید همدا اوس وشي." د افغان ولسمشر د ویاند مرستیال... Читать дальше...