Новости за 24.09.2023

Кытайдын Ханчжоу шаарында 19-жайкы Азия оюндары  расмий ачылды. Салтанат 80 миң кишиге ылайыкташкан Ханчжоу шаарындагы "Чоң лотос" Олимпиадалык стадионунда өтүп, ага Кытайдын лидери Си Цзинпин да катышты. Оюндарга Кыргызстандан Айсулуу Тыныбекова, Мээрим Жуманазарова, Акжол Махмудов, Айбек Кубанычбек уулу, Гүлшанай Сатарова баштаган 164 спортчу катышып жатат.

Азербайжан күчтөрүнүн көзөмөлүнө өткөн Тоолуу Карабактан жер которгон этностук армяндардын алгачкы тобу жекшемби күнү Арменияга жетти. "Азатютюн" радиосунун кабарчысы билдиргендей, жүздөгөн адамдар Армениянын түштүгүндөгү Сюник облусунун Корнидзор аймагына жайгаштырылды. Бул жерде качкындарга гуманитардык жардам көрсөтүүчү пункт ачылган. Мындан тышкары тез жардам унаалары адистердин жана Кызыл чырымдын өкүлдөрүнүн коштоосунда оор жаракат алган 23 кишини Тоолуу Карабактан Арменияга жеткирди. Читать дальше...

25-сентябрда Түркиянын лидери Режеп Тайып Эрдоган Азербайжандын лидери Ильхам Алиев менен жолугат. Жолугушуу Азербайжандын Армения, Иран жана Түркия менен чектешкен Нахичеван эксклавында өтөрүн түрк президентинин басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматка ылайык, Тоолуу Карабактагы "соңку окуялар" эки лидердин сүйлөшүүлөрүнүн негизин түзөт. Расмий Анкара 30 жылдан ашык убакыттан бери этностук армяндар көзөмөлдөп келген Тоолуу Карабак аймагын кайтарып алуу боюнча Азербайжандын аракетине колдоо көрсөтүп келген. Читать дальше...

“Бийлик сырларынын” коногу - саясий илимдердин кандидаты, доцент Чолпонбек Сыдыкбаев. Адис менен эгмендүү Кыргызстандын тарыхындагы 2005-2010-2020-жылдардагы окуялардын себептери, жаңы келген бийликтердин легитимдүүлүгү, өлкө жетекчилеринин саясий кадамдары ж.б. жөнүндө баарлаштык.

Бенну астероидинин кыртышынан алынган үлгүлөр салынган капсула жекшемби күнү АКШнын Юта чөлүнө ийгиликтүү конду. Osiris-Rex космостук кемеси бул капсуланы 100 чакырымдык бийиктиктен планетаны көздөй коё берген. Окумуштуулардын эсебине ылайык, капсулада көмүртекке бай Бенну астероидинин кыртышынан алынган 250 граммдай же бир чөйчөктөй чаң, кум-шагыл бар. Бирок үлгүнүн көлөмү капсула ачылгандан кийин гана так билинет. Бул АКШнын НАСА космостук агенттиги Жерге алып келген алгачкы астеорид үлгүсү болуп калды. Читать дальше...

Косовонун Сербия менен чек арасына жакын жайгашкан Баньска айылында 30га чукул куралчан адамдын жекшембидеги чабуулунан полиция кызматкеринин өмүрү кыйылды. Косовонун премьер-министри Албин Курти 24-сентябрда билдиргендей, коопсуздук жана аскердик кызматкерлеринин формасына окшош кийим кийген белгисиз адамдар негизинен сербдер басымдуулук кылган аймакка кирип келген жана полиция менен атыша кеткен. Андан соң куралчан топ аймактагы серб православдарынын чиркөөсүн ээлеп алышкан. Жекшемби күнү... Читать дальше...

Бишкекте прокурор далил буюм катары турган 700 миң доллардан ашык каражатты букмекерге уттуруп жиберди деген маалымат талкууга түштү. Аскер прокуратурасы бул факты боюнча кылмыш ишин козгогону белгилүү болду. Башкы прокуратура Тергөө башкармалыгынын бөлүм башчысы Рустам Абдрасулов кармалганын ырастап, бирок букмекер тууралуу маалыматты тактаган жок. Коомчулукта укук коргоо кызматкеринин мындай жоругу кызуу талданып, анын жана жетекчилердин жоопкерчилигин кароону сунуштагандар көбөйдү. "Мамлекетке... Читать дальше...

Армениянын премьер-министри Никол Пашинян 24-сентябрдагы телекайрылуусунда Орусиянын бейпилдик күчтөрүнүн Тоолуу Карабактагы аракеттерин сындады. Ал 2020-жылдын декабрынан бери Тоолуу Карабакта болгон окуялар, анын ичинде Лачын коридорунун "блокадасы" жана Азербайжандын соңку чабуулдары Орусиянын бейпилдик күчтөрүнүн "максаттары жана мотивдери тууралуу олуттуу суроолорду жаратарын" билдирди. Мындан тышкары Тоолуу Карабакта "этностук тазалоо" коркунучу уланып жатканын, аймактагы армяндардын... Читать дальше...

Азербайжан 30 жылдан ашык убакыттан кийин өз көзөмөлүнө алган Тоолуу Карабакта этностук армяндарды эвакуациялоо жана расмий Бакунун аймактагы жикчил күчтөрдү куралсыздандыруу аракеттери уланууда. 23-сентябрда БУУнун Башкы ассамблеясынын жыйынында Азербайжан менен Армения Тоолуу Карабактагы кырдаалга бири-бирин айыптады. Орусия эки тарап өз ара маселелерин "жөнгө салганын" билдирди. Тоолуу Карабактагы соңку беш күн ичиндеги чукул өзгөрүү далай этностук армянды качкынга айлантты. Жүздөгөн карабактык... Читать дальше...

Кытайдын "SINOMASH" холдинги Кемпир-Абад суу сактагычынан Өзбекстандын Фергана облусуна таза суу жеткирүү долбоорун каржылоону көздөп жатат. Бул туураллуу Фергана облустук администрациясы кабарлаганын "Азаттыктын" өзбек кызматы жазып чыкты.  Маалыматка ылайык, Кытай тарап менен тиешелүү келишимдерге кол коюлган. Мындан тышкары кытайлык компания аймактагы социалдык мекемелерди оңдоп-түзөө жана куруу менен да алектенери кабарланды. Кытай тарап менен 300 млн долларлык долбоорлорду ишке ашыруу тууралуу макулдашууларга жетишилген. Читать дальше...

25-сентябрда Кыргызстанда жаан-чачын жаабайт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй өрөөнүндө түнкүсүн 5…10, күндүз 19…24; Талас өрөөнүндө түнкүсүн 2…7, күндүз 17…22; Баткен, Ош, Жалал-Абад облустарында түнкүсүн 7…12, күндүз 21…26; Ысык-Көл облусунда түнкүсүн 4…9, күндүз 14…19; Нарын облусунда түнкүсүн -2…+3, күндүз 14…19 градус жылуу болот. Бишкекте жаан-чачын жаабайт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрге жетет. Читать дальше...

Быйылкы январь-август айларында Кыргызстанга Кытайдан 4085 автоунаа импорттолгон. Бул тууралуу Кытайдын Бажы башкармалыгынын маалыматына шилтеме кылып, "Тазабек" порталы жарыялады. Бул эки жыл мурунку көрсөткүчтөн 6,4 эсе көп. Бул аралыкта Кытайдан ташылган автоунаалардын баасы да 79% кымбаттаган. Улуттук статистика комитетинин маалымдашынча, Кыргызстан электромобил импортунун көлөмүн көбөйтүп, унаалардын басымдуу бөлүгүн Кытайдан алып келген. Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров... Читать дальше...

Президент Садыр Жапаров 24-сентябрда Өзгөчө кырдаалдар министрлигине (ӨКМ) эки талаа госпиталын өткөрүп берди. Мобилдик ооруканаларды Кытай тарап эки өлкө лидерлеринин ортосундагы макулдашуулардын алкагында кайтарымсыз гранттык негизде берген. “Дүйнө элин кооптондурган өзгөчө кырдаалдарды эске алуу менен мындан эки жыл мурун февраль айында Саламаттыкты сактоо жана Өзгөчө кырдаалдар министрликтерине көчмө талаа госпиталын алууга, медициналык зарылчылыкты бекемдөөгө тапшырма берилген”, - деди Жапаров техниканы тапшырып жатып. Читать дальше...

Кыргызстандын акыйкатчысы Жамиля Жаманбаева 24-сентябрда ооруканага барып, мурдагы күйөөсү мыкаачылык менен бычактаган аялдын абалынан кабар алды. Бул тууралуу аталган институттун басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматка ылайык, Акыйкатчы палатада жабырлануучунун бир тууганы менен сүйлөшүп, андан кошумча маалыматтарды алды. "Аял жашы жете элек балдарынын абалына кабатыр болуп жатат, кичүү уулу бул кылмыштын күбөсү болгон. Аларга тез арада психологиялык көмөк зарыл", - деп белгилеген Жаманбаева... Читать дальше...

Орусиянын Челябинск облусунда мигранттар эмгектенген жашылча базарына каршы митинг өттү. Котельники шаарындагы мигранттардын намазканасына байланыштуу Тергөө комитети кылмыш ишин козгоду. Ал эми Москванын жанындагы Красногорск шаарынын тургундары мигранттардын жапырт мушташынан кийин келгиндерге каршы чара көрүүнү өтүнүп бийликке кайрылды. Орусиядагы мигранттарга каршы маанайдын күчөшү эмнеге байланыштуу? "Түшүнүксүз тилде сүйлөшөт, анклав жаратып жатышат" Челябинскидеги Кременкул айылынын ондогон... Читать дальше...

“Илим жаңылыктары” түрмөгү: Америкалык миллиардер Илон Маск кишиге Neuralink нейрочибин сынай баштайт. 1990-жылдары табылган камптозаврдын сөөгү быйыл октябрь айында биринчи жолу Парижде аукционго коюлат. Индонезиялык активист Гэри Бенчегиб таштанды желим баштыктардан чакан үй куруп, үй эмеректерин жасайт.

Макулдашууларга Казакстандын Тараз шаарында 23-сентябрда өткөн кыргыз-казак аймактар аралык форумунда жетишилгенин кыргыз өкмөтү кабарлады. Ага Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров баштаган делегация катышты. Акылбек Жапаров менен Казакстандын премьер-министри Алихан Смаилов форум эки өлкөнүн аймактар аралык кызматташуусун өнүктүрүүчү диалог аянтчасы болорун белгилешти. Жапаров аймактар аралык кызматташтык маселеси өкмөттүн көңүл борборунда экенин белгилеп, аны өнүктүрүү үчүн... Читать дальше...

Акыркы эки жылда Бишкекте батирдин баасы 50% чейин жогорулап кетти. Аны менен катар ижара акысы да кескин өсүп жатат. Кыймылсыз мүлк базарындагы баанын кымбатташына эмнелер себеп болууда? Баа арзандайбы? Кыргызстандыктар эмнеге даяр болушу керек?

"Фалкон-9" ракетасы жекшембиде 22 интернет-спутникти космос мейкиндигине чыгарды. Бул тууралуу SpaceX компаниясынын адистери маалымдашты. Интернет-спутниктер Америка космос күчтөрүнүн Флоридадагы базасынан ишембиде 23:38де учурулган. Болжолдуу бир сааттан кийин спутниктер орбитага чыгарылды. Бул Starlink долбоорунун алкагында интернет-спутниктердин космос мейкиндигине 2019-жылы май айынан бери 110-жолу, быйыл жыл башынан бери 41-жолу чыгарылышы. Жалпысынан 5,1 миң спутник чыгарылса, айрымдары керектен чыгып... Читать дальше...