"Кыргыз маданиятын дүйнөгө тааныткыбыз келет". Астанадагы маданият күндөрү
Казакстанда Кыргызстандын маданият күндөрү өтүүдө. Астана шаарында башталган маданий иш-чарага Кыргызстандан маданият жана илим-билим чөйрөсүндө эмгектенген 300дөй өкүл катышып жатат.
Казакстандын борбор калаасындагы маданий саамалык 26-октябрда башталып, залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун жаркын элесине арналган талкуу уюштурулду. Эки өлкөнүн маданий жана илим тармагындагы адистеринин жолугушуусу болду.
27-октябрда Кыргызстандын искусство чеберлеринин гала-концерти өтүп, Кыргызстандын тарыхый-маданий мурастарынын жана кол өнөрчүлөрүнүн көргөзмөсү менен коштолууда.
28-октябрда “Манас” эпосуна арналган иш-чара жана Нурдин Түгөлов атындагы мамлекеттик "Ак марал" бий ансамблинин, Чалагыз Исабаев атындагы "Камбаркан" фольклордук-этнографиялык ансамблинин концерттери болот. Кыргызстандын Маданият күндөрү 29-октябрга чейин уланып, бул арада "Кыргыз киносунун күндөрү" да өтөт.
Казакстандын парламент Мажилисинин депутаты, акын Макпал Тажмагамбетова артта калган түрдүү заман агымында да кыргыз менен казактын маданий алакасы токтоп калбаганын айтып берди:
“Былтыр Кыргызстандагы Казакстандын маданият күндөрү да өтө мыкты өткөн. Анын алкагында бир катар иш-чаралар болуп, Бишкекте “Абай үйү” да ачылган. Бул кадам эки элдин маданий жана кесиптик байланышын орнотууга, ынтымактуу дагы да кеңейтүүгө жол ачкан эле. Эми минтип кыргыз боордошторду күтүп алдык. Маданият күндөрүнүн өткөрүүнүн негизги максаты – кечээги бар тарыхыбызды бүгүнкү күндө да улантуу. Адабиятта да биз бири-бирибиз менен коюн-колтук аралашуубуз кажет. Андыктан маданият күндөрүнүн мааниси абдан зор. Алдыда байланыштардын жемишин көрө берүүбүз керек. Кыргыз бир туугандарды келиши менен куттуктайм. Биз дагы ар дайым татыктуу тосуп алууга даярбыз. Бул кетиште казак менен кыргыздын достугу күн санап арта берет. Ала-Тоонун эки бетин жайлаган казак менен кыргыз эзелтен өрүштө малы, төшөктө башы кошулган калк. Кыргыз эли менен биздин руханий биримдигибиз ширелишкен. Чокан Валихановдун “Ысык-Көл сапарын” жазуусу, “Манас” эпосун кагазга түшүрүүсү, Токтогул менен Жамбылдын достугу, Айтматов менен Ауэзовдун устат-шакирттик алакасы эки калктын буга чейин эле болуп келген руханий байланышын көрсөтүп турат”.
Кыргызстандын делегациясын маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министри Алтынбек Максутов жетектеп барган.
300дөй өкүлдүн ичинде Токтоболот Абдумомунов атындагы Кыргыз Улуттук академиялык драма театрынын, Абдылас Малдыбаев атындагы Кыргыз Улуттук академиялык опера жана балет театрынын артисттери, Кыргыз Республикасынын жазуучулар, сүрөтчүлөр жана кинематографисттер союзу, Улуттук тарых музейи жана “Акак” комузчулар ансамблинин жамааты катышып жатат.
Мындан сырткары Токтогул Сатылганов атындагы Кыргыз Улуттук филармониясынын камералык хору, Нурдин Түгөлов атындагы мамлекеттик "Ак марал" бий ансамбли, Чалагыз Исабаев атындагы "Камбаркан" фольклордук-этнографиялык ансамбли, Карамолдо Орозов атындагы академиялык эл аспаптар оркестри, Асанкан Жумакматов атындагы мамлекеттик академиялык симфониялык оркестри, Улуттук “Манас” театрынын солисттери өнөр тартуулашат.
Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министринин орун басары Түмөнбай Колдошов маданият күндөрүнүн максаты тууралуу маалымат берди:
“Казак боордошторубузга бүгүнкү кыргыз адабиятын, маданиятын тартуулап, классикалык искусствобуздун өсүп келе жаткан деңгээлин көрсөтүү, дегеле кыргыз маданиятын пропагандалоо. Келечекте биздин өлкөдө дагы далай өлкөлөрдүн маданият күндөрү өтөт. Ошол эле маалда биздин өлкөнүн да мындай саамалыктары коңшу өлкөлөрдөн сырткары Азия, Европада өтөт деген ишенимдемин. Агартуу тармагында бул кадамдын ролу эбегейсиз болгондуктан, биз өз маданиятыбыздын кулачы кенен жайылышына колдон келишинче шарт, мүмкүнчүлүк түзө беришибиз керек”.
Астанада "Борбор Азия - Европа Биримдиги" лидерлеринин биринчи жыйынына катышып жүргөн Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров да маданият күндөрүнүн ачылыш аземине да барат.
Кыргыз Республикасынын эл артисти Роза Аманова коңшу өлкө өз чыгармачылыгы үчүн маанилүү орунда турганын кеп кылды:
“Казакстан менин чыгармачылык жолумда өзгөчө орунда турат. Себеби мен ушул боордош өлкөнүн этномузыка таануучулар мектебинен таалим алгам. Аспирантурасынан билим алып, профессор Саида Елеманованын жетекчилиги менен кандидаттык диссертациямды жазгам. Бүгүнкү күндө да салттуу музыкалык искусствону сактоо, өркүндөтүү жана жайылтуу багытында иш алып баруума чоң жол ачты десем болот. Жалпы биздин кыргыз-казак өнөр адамдарына чыгармачылык ийгиликтерди каалоо менен бирге өнөр ар дайым көпүрөлүк кызматты аткара берсин деген тилектемин”.
Салтанаттуу иш-чаралар 29-октябрда расмий жабылат, анда Токтоболот Абдумомунов атындагы Кыргыз Улуттук академиялык драма театрынын эмгек жамааты тарабынан "Саманчынын жолу" спектакли коюлат. Чыгармада Майсалбектин ролун Токтогул сыйлыгынын лауреаты, белгилүү актёр Данияр Жанжигитов ойнойт.
“Казакстанга жөн келбестен, бир ок менен эки коён атып кетели деп келдик. Маданий иш-чараларга катышуу менен катар эле казакстандык атактуу режиссёр Азербайжан Мамбетовго арналган театралдык фестивалга катышалы деп турган чагыбыз. Маданият күндөрү өтүп турганы жакшы. Анткени кандай учур болбосун бардык элди искусство бириктирип турат. Бул жерге биздин маданияттын бардык тармагынан каймактар келишти”.
2021-жылы 7-9-октябрь күндөрү Бишкек шаарында Казакстандын маданият күндөрү өтүп 300дөн ашуун казак өнөрпоздору келген.
Маданият күндөрүнүн алкагында гала-концерт коюлуп, казак кино күндөрү, археологиялык артефакттар жана көркөм сүрөт көргөзмөлөрү уюштурулган. Иш-чаранын жабылышында акын Абай Кунанбаевдин таржымалы тууралуу “Абай операсы” көрсөтүлгөн.