راپورونه: د کمال خان بند اوبه د ایران پر لور خوشې شوي
د راپورونو له مخې طالبانو د کمال خان بند اوبه خوشې کړې دي.
ایراني چارواکي وایي، د دې بند اوبه د ایران لور ته خوشې شوې دي، خو طالبان وایي چې د بند اوبه یې د افغانستان دننه پرې ایښې دي.
د ایران د سیستان او بلوچستان والي حسین مدرس خیاباني د دغه هېواد تسنیم خبرې اژانس ته ویلي دي، چې د کمال خان بند اوبه د ایران په لور خوشې شوې دي.
د خیاباني په وینا، دا د خبرو او په افغانستان کې د ډېرو ورښتونو نتیجه ده.
ویل کېږي، چې د افغانستان په لوېدیځ کې وروستي ورښتونه د دې سبب شوې دي چې د کمال خان بند پر کاسې اوبه واوړي.
د دې بند لپاره د طالبانو مسوولانو ویلي دي، چې اوبه یې خوشې کړې دي خو دوی ادعا کوي چې د ایران په خوا یې نه دې پرې ایښي د افغانستان دننه یې خوشې کړې دي.
په داسې شرایطو کې چې په افغانستان کې د اوبو د مدیریت لپاره ځانګړې پروګرام نه شته، د کمال خان د بند د اوبو پرېښودل افغان بزګر ته ګټه کوي؟
د کابل پوهنتون د ځمکپېژندنې د پوهنځي پخوانی استاد خلیل احمد نادم وایي: "که چېرته د هلمند سیند اوبه د کمال خان د بند په سیمه کې طالبانو د کرنې لپاره او د نیمروز د خلکو د ستونزو د مخنیوي لپاره خوشې کړې وي، ښکاره ده چې د افغانستان د خلکو په ګټه ده، ځکه چې د افغانستان پراخې سیمې د وچکالۍ له ګواښ سره مخامخ دي، خو که د دې لپاره وي چې په دې وخت کې ایران ته اوبه ورکړي دا کار د افغانستان په ګټه نه دی."
ایران په وروستیو کې یو پلاوی کابل ته واستاوه، چې د اوبو په تړاو له طالبانو سره خبرې وکړي.
ایران ادعا کوي، چې د ۱۳۵۱ کال د اوبو د تړون له مخې چې د تهران او کابل ترمنځ شوی دی، ایران په تېرو شلو کلونو کې د هلمند د اوبو حق نه دی ترلاسه کړی.
د کابل پوهنتون پخوانی استاد او د اوبو د چارو متخصص نجیب اقا فهیم بیا وایي چې دا ادعا سمه نه ده.
فهیم وویل: "په تېرو څلویښت کلونو کې له شواهدو معلومېږي او حتی د هغو اسنادو له مخې چې د ایران اسلامي جمهوریت خپاره کړې دي، څرګندېږي چې ایران په پرله پسې توګه د هلمند له سیند څخه تر دوه میلیارده او سل میلیونه مترمکعب ډېرې اوبه ترلاسه کړي، چې دا د ۱۳۵۱ کال د تړون دوه نیم برابره زیاتې اوبه دي."
په وروستیو کې د طالبانو یو پلاوی هم د اوبو پر سر د خبرو لپاره ایران ته تللی و، د دې پلاوي یوه غړي ویلي دي چې ایران تر خپل حق د ډېرو اوبو د ترلاسه کولو لپاره پر طالبانو فشار راولي.
د کمال خان بند چې د افغانستان د اوبو د مدیریت یوه مهمه پروژه ده د هلمند پر سیند د نیمروز ولایت په چهاربرجک ولسوالي کې څه باندې یو کال مخکې مخکیني ولسمشر اشرف غني پرانېست.