Новости за 13.11.2015

АЛМАТЫ. ҚазАқпарат - Алматыда «Инновациялық технологиялар паркі» Автономдық кластерлік қоры жобасы ауқымында жас инноваторларды қолдауға арналған TechGarden инкубаторы іске қосылды.

ТАРАЗ. ҚазАқпарат - Жамбылдық «Тараз» футбол клубы тағы да бас  жаттықтырушысыз қалды.

АТЫРАУ. ҚазАқпарат - Атырауда алаяқтық пен тонауға, сондай-ақ лауазымдық өкілдіктерін асыра пайдалануға айыпталған екі полиция сержантына қатысты қылмыстық іс қозғалды.

АСТАНА. ҚазАқпарат - Алматы облысында Панфилов аудандық мәдениет үйінің директоры К.Жақыбалиеваға қатысты үкім шығарылды.

АСТАНА. ҚазАқпарат -  11 қараша күні Алматы-1 стансасындағы Ішкі істер желілік басқармасына 18 жастағы азамат хабарласып, осы жылдың 28 қазан күні Алматы-2 стансасында төрт белгісіз азамат өзіне қатысты күш қолданып, 2 ұялы телефоны мен 25 000 теңге ақшасын тартып алғанын айтқан.

ПЕТРОПАВЛ. ҚазАқпарат - Жыл басынан бері СҚО-да 57 «әдемі» нөмір белгілері сатылды. Солтүстікқазақстандықтарда әсіресе 001, 111, 555,777 және 999 сияқты нөмірлік белгілер үлкен сұранысқа ие. Бұл туралы  облыс ІІД баспасөз қызметі хабарлады.

АСТАНА. ҚазАқпарат - Жұма күні кешке қарай Египеттен Ресейге 53 мыңнан астам ресейлік туристер оралды, Федералдық туризм агенттігі осындай мәліметтерді келтіреді. Олардың жартысы әзірге өздерінің жүктерін әлі алған жоқ немесе әкеткен жоқ.

БРЮССЕЛЬ. ҚазАқпарат - Швеция Еуропалық комиссияға Еуроодақтың басқа елдерімен шекарада уақытша  шекаралық бақылау енгізетінін хабарлады. Бұл туралы Еурокомиссия жұма күні таратқан коммюникеде айтылған.

Жаз болудың алдында күн ұзарып, ақырында қар да ери бастайды. Жолдарда, жырақаналарда су жүгіріп, көлге, өзенге құяды. Өзенде мұз жарылып, су лайланып, төмен ағып, сең жүре бастайды. Су өзеннің жиегімен асып, жағаларын кешіп, күн жылынып болған соң, шөп шығып, түрлі түсті гүлдер шешек атады. Егіншілер соқа-сайманын түзеп, жер жыртуға шығады.

Дүмпілдек - балалардың ойыны, 7-8 жасынан тартып 20 жасқа келгенше ойнайды. Еркек балалармен қыздар араласып ойнай береді. Көбінше түн ішінде ай жарықта ойналады. Жылдың төрт мезгілінің қайсы кезінде болса да ойнала береді. Артықша жазды күні болады. Күн жылы болса, қораның шетінде балалар жиылады да, -а- деп дүмпілдек ойнағанға кіріседі.

Еліміздің ортасында жетіде бір, енді екі болатын базарымыз бар (болатын) еді. Анау күнгі аласапыранда дүкеннен қант, шай алып шықсам, біздің Мақаш соғылқасында тамыр - соқыр Иван бар, торы шолағына мініп, бір тайды қосарға алып желе жортып бара жатқанын көрдім. Бұл құрғыр неғып Иваншыл болып кетті, ауылға қайтпай ма екен деп, соңынан «Мақаш, Мақаш, тоқта» деп дауыстап едім, Мақашым маған бір қарады да, Иванға бір нәрсе сыбырлағандай болып шоқыта жөнелді.

Ертеде бір байдың Еснияз деген баласы болыпты. Баласы өскеннен кейін бай оған келіншек әпермекші болады да бір байдың қызына құда түседі. Ал Еснияз өзі оқығысы келіп жүреді екен. Әкесі келіншек әпергеннен кейін үйінен қашып кетеді. Бала қашып бір қалаға барады да, сол қалада оқиды. Бірнеше жыл оқығаннан кейін ауылына кайтып келе жатса, алдынан қой бағып жүрген бір шал кездеседі.

Ертеде бір ғарып шал болады. Шалдың жан дегенде жалғыз қызы, мал дегенде бір көк сиыры болады. Шал бір күні көк сиырын өзенге суарып, судың жағасында дем алып отырады. Судың жанында шалдан бұрын келген үш таз отыр екен. Қасына келіп отыра бергенде бір таз «өлтіремін» деп жабыса кетеді. Шал байғұс жалынып: «Көк сиырымды берейін, қоя бер», – дейді. Қоя бермейді. «Қызыңды берсең, қоя беремін», – дейді. Шал байғұс қорыққанынан « берейін» дейді.

Баяғыда Өмірбек деген бай болыпты, байдың үш қызы болыпты. Байдың кіші қызының аты Айша екен. Айшаның ай десе аузы бар, күн десе көзі бар, үріп ауызға салғандай сұлу екен.

Бұрынғы заманда бір хан болыпты. Ол заманда хан серіктерімен жүреді екен. Хан серіктерімен бір үлкен тауға келіпті. Оның бауырында бір үлкен өзен бар екен. Хан өзенді жағалап сейіл құрыпты. «Бұған сен бас бол!» деп біреуді хан қойыпты. Ол өңірде бір үлкен көпес бай бар екен. Көпестің жалғыз қызы бар екен. Қызы оқымысты, дүниенің тілін біледі екен.

Бұрынғы кезде бір бай болады, байдың жалғыз баласы болады. Бай баласына уақтылы қалың бермейді. Бала ержеткен соң, құрбылары:

Ерте заманда бір ауылдың апта сайын бір тайыншасы зым-зия жоғала беріпті. Бұл ауылдың адамдары жабыла іздесе де ешбір із-түзін біле алмапты. Тіпті көрген-білген, сезік алған бірде-бір адам болмапты.

Бір жұрттың бас әкімі екінші бір байға жолығысып сөйлесіп тұрғанда, қасынан бір жарлы мұжық өтіп бара жатып иіліп, басұрып сәлем берді дейді. Оған қарсы әлгі үлкен әкім төре онан да төменірек басұрып сәлем алды. Қасындағы бай:

Үш жолаушы бір бұлақтың басында бір-біріне кез болыпты. Бұлақ бір тастақ жерден шыққан, айналасы қалың біткен ағаш жапырақтары бұлақтың үстіне төгіліп, суы мұздай, салқын, шыныдай жылтылдап тұрған сонша әдемі, таза бұлақ екен. Су шыққан жеріне бір қазандай тасты біреу ойып қорғаныш қылып, тастың суағар жеріне жазу жазыпты:

Қазақ жыраулық поэзиясының атасы Шалкиіз Тіленшіұлы Жайықтың шығыс бетінде дүниеге келген. Жыраудың әкесі, сірә, сахара ақсүйектерінің бірі болса керек, ал шешесі кейін Кіші жүздің ұйытқысы болған, орыс деректерінде Сыртқы Орда (Заяицкая Орда) аталатын ұлыстың әмірі Мұса бидің қызы екен. Болашақ жырау үш айлығында анасынан айрылады да, нағашы әжесінің қолына беріледі. Сөйтіп, Дәшті-Қыпшақ жерін жайлаған түркі руларының бірінен екіншісіне көшкен бір ғасырға жуық сапары жөргектен басталады.

ОРАЛ. ҚазАқпарат - Батыс Қазақстан облыстық қазақ драма театрында танымал жазушы-журналист, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, облыстық «Орал өңірі» газетінің бас редакторы Бауыржан Ғұбайдуллиннің «Ердім бір сиқыр қаламға...» атты шығармашылық кеші өтті.

АСТАНА. ҚазАқпарат - Бейсенбі күні Қостанайда Үлкен көпірден 40 жастағы ер адам құлап, қаза тапты, деп забарлады  kstnews.kz.

АСТАНА. ҚазАқпарат - Астанада «Жасыл көпір - озық жобалар мен инновациялар үшін серіктестік платформасы» атты xалықаралық конференция өтуде.

АСТАНА. ҚазАқпарат -  Таңертең 13 қарашада Промышленная көшесінде автотұрақта тұрған «Фольксваген Пассат» көлігі өртеніп кетті, деп хабарлады  YK-avto.kz.