Новости за 24.10.2020

د پاکستان جیو تلویزون د اکتوبر پر ۲۳مه په کراچۍ ښار کې د خپل یو خبریال علي عمران سید د لادرکه کېدو خبر ورکړی.  د جیو ټیلي ویژن ترمخه، علي عمران  د اکتوبر د ۲۳مې په ماسخوتن د اوو او اتو بجو ترمنځ له کوره ووت او کورنۍ ته یې د بیرته ورتللو ویلي ول خو د څو ګنټو تېریدو وروسته هم کور ته نه دی ستون شوی.  د جیو ټیلي ویژن انتظامیه وايي، د کراچۍ پولیس چارواکي یې د عمران د لا درکه کېدو نه خبر کړي دي او کورنۍ یې هم رپوټ په سچل تاڼې کې کړی دی. خو ډان ورځپاڼې ته د سچل تاڼې ایس ایچ او هارون کورایې ویلي چې... Читать дальше...

د کابل اوسېدونکی کاکاجان شوقي نیم میتر اوږده بریتونه لري، هغه وايي، د شوق له مخې یې خپل بریتونه لوی کړي دي او خلک ورسره له همدې کبله مینه کوي. هغه ارمان لري چې بهرنیو هیوادونو کې د بریتونو په مقابلو کې برخه واخلي. د ارادۍ راډیو خبریال فریدالله سعادت پرې ویډیويي راپور جوړ کړی.

کاکا جان شوقي ادعا کوي، اوسمهال په افغانستان کې تر ټولو د اوږدو برېتو لرونکی دی. د ازادي راډیو خبریال فریدالله سعادت پرې ویډیویي راپور چمتو کړی:

د افغانستان د عامه ساتنې ملي تصدۍ وايي، وسله والو طالبانو په نیمرزو کې پر کمال خان بند په برید سره د دې تصدۍ ۶ ساتونکي وژلي دي.  د دې تصدۍ ویاند ضیا ودان رسنیو ته په یو استولي پیغام کې ویلي دي چې د طالبانو په دې برید کې د عامه ساتنې ملي تصدۍ د ۶ ساتونکو د وژلو ترڅنګ دوه نور ټپیان کړي هم دي.   هغه زیاته کړه: "نن سهار وختي طالبانو پر کمال خان بند برید کړی او په دې پېښه کې زموږ شپږ ساتونکې شهیدان شوي او دوه نور ټپیان شوي دي، طالبانو د خپلو ټولو ژمنو خلاف په ملي پروژو او عامه شتمنیو بریدونو ته زور... Читать дальше...

د ننګرهار د والي ویاند وايي، په سره رود ولسوالۍ کې په وسله واله جګړه کې تر ۳۰ زیات وسله وال طالبان وژل شوي دي. عطا اله خوږیاڼي رسنیو ته ویلي، د سره رود ولسوالۍ په برینه او ګزک سیمو کې پرون د ملي امنیت ځواکونه د وسله والو طالبانو له مقاومت سره مخامخ شول. هغه زیاته کړه: "د دې مقاومت په پایله کې چې هوايي ځواک یې هم ملتیا کوله، ۳۱ وسله وال طالبان چې د دوی مهم غړي هم په کې شامل دي، وژل شوي او ۴ نور ټپیان دي، له بده مرغه وسله والو طالبانو هاوان توغولي چې له کبله یې یوه مېرمن او یو بل کس ټپیان شوي... Читать дальше...

د فراه ولایت امنیه قومانداني وايي، وسله والو طالبانو درې ملکیان په ډزو وژلي دي. د امنیه قوماندانۍ ویاند محب اله محب وویل، وسله والو طالبانو دغه کسان پرون د قلعه کاه ولسوالۍ پر لویه لار وژلي دي. هغه زیاته کړه: "(وسلوالو طالبانو) دوه ملکیان چې دواړه سپین ږیري وو، په بېرحمانه ډول شهیدان کړي او یو ماشوم یې چې له دوی سره و، هم شهید کړی دی، چې دا د اسلامي ارزښتونو او د بشرپالنې د قوانینو خلاف کار دی." ښاغلي محب ونه ویل چې د دې وژنې انګېزه څه وه خو زیاته یې کړه، چې دغه درې کسان د فراه د مرکز اوسېدونکي وو. Читать дальше...

د ولسي جرګې لومړی مرستیال وايي، په افغانستان کې روان تاوتریخوالی او د امنیتي ځواکونو مرګ ژوبله نوره د زغم وړ نه ده.  محمد مېرزا کټوازي نن ازادۍ راډیو ته وویل، که وضعیت دغسې روان وي دوی به هم د امنیتي بنسټونو سرپرست وزیرانو ته د باور رایه ورنه کړي. هغه زیاته کړه: "دا نوره موږ ته د زغم وړ نه ده، کابینه موږ ته معرفي شوې ده، که دا لړۍ دغسې روانه وي، د ملت استازي به په ځانګړي ډول امنیتي ادارو ته رایه ور نه کړي." بلخوا د بخښنې نړیوال سازمان په یوه اعلامیه کې ویلي، اکتوبر میاشت چې نن یې څلورویشتمه ده، د ملکي افغانانو لپاره هم خونړۍ وه. Читать дальше...

د بلوچستان د کورنیو چارو وزیر وايي، د حکومتي سرتېرو او وسله والو ترمنځ په نښته کې څلور وسله وال وژل شوي او دوه عسکر ټپیان دي.  ضیا لانګو د اکتوبر د ۲۳مې په ماسخوتن په کوټه کې یوې خبري غونډې ته وویل، کوټې ته ورڅېرمه په مستونګ سیمه کې د ترهګرۍ ضد پولیسو او د لشکر جنګوي وسله والې ډلې ترمنځ دغه جګړه شوې ده.  لانګو وايي، په دې پېښه کې د لشکر جنګوي ډلې  یو مهم قوماندان عبدالکریم کرد او د هغه درې نور ملګري وژل شوي دي.نوموړي وویل، ژوبل سرتیري د درملنې لپاره د کوټې یو روغتون ته لېږدول شوي دي.  د بلوچستان... Читать дальше...

په اروپا او د امریکا په متحدو ایالتونو کې د کرونا ویروس مثبتې پېښې په زیاتېدو دي.  د روغتیا نړیوال سازمان مشر ټدروس اډهانوم ګیبریسوس وايي، د شمالي نیم کرې هېوادونه په خطرناکه مرحله کې دي.   ګیبریسوس پرون وویل، په راروانو میاشتو کې به وضعیت نور هم کړکېچن شي. د امریکا د جانز هاپکنز پوهنتون د شمېرو له مخې، په ټوله نړۍ په کرونا ویروس د اخته کسانو شمېر تر دوڅلوېښت میلیونو اوښتی دی.  په دې ویروس په نړۍ کې تر یو میلیونو او څوارلسو لکو زیات کسان مړه شوي، خو ګومان کېږي چې واقعي شمېر به خورا زیات وي.

د ناقانونه پیسو د څار نړیوالې ادارې فاينانشل ايکشن ټاسک فورس پریکړه کړې چې پاکستان به د ۲۰۲۱ز کال تر فبرورۍ پورې په خړ لسټ کې وي. زموږ همکار ګل اياز په اسلام اباد کې له اقتصاد پوه ډاکټر صمد سره مرکه کړې او پر سر کې یې ترې پوښتلي چې د اېف اې ټي اېف په خړ لېسټ کې د پاکستان پاتي کېدو او فبرورۍ مياشت پورې د مهلت څه معنا لري؟

د افغانستان د کرنې او مالدارۍ وزارت په روان لمریز کال کې د غنمو د یو زرو ۳۰۰ ننداریزو قطعو د جوړولو خبر ورکوي.   د دغه وزارت ویاند اکبر رستمي نن ازادي راډيو ته وویل، چې دغه ننداریزې قطعې د هېواد په ۳۴ ولایتونو کې جوړې شوي دي.   تېر کال هم د غنمو ۸۲۰ ننداریزې قطعې په بغلان، بلخ، هرات،کونړ،کندز، لغمان، ننګرهار او تخار کې جوړې شوې وې.   دغه ننداریزې قطعې د غنم او سویابیو د کښت زیاتېدو او نویو لارو چارو د برابرولو په هدف جوړېږي.

د هوايي دهلیزونو له لارې په صادراتو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی دی.   د افغانستان د سوداګرۍ خونې مرستیال یونس مومند نن ازادي راډيو ته وویل، چې له قرنطین وروسته پروازونه زیات شوي او د روان لمریز کال له پیله تر اوسه ۴ زره ټنه وچې او تازه میوې بهر ته صادر شوي دي.   نوموړي وویل، هند او چین له هغو هېوادونو دي چې د هوایي دهلیزونو له لارې ډېر صادرات شوي.   تېر کال تر دې دمه ۳ زره او ۵۰۰ ټنه صادرات شوي وو.   د سوداګرۍ خونه وايي، په نږدې ورځو کې به ۴ سوه ټنه جلغوزه چین ته ولېږل شي.

د سوات یو شمېر کروندګرو او باغوانانو د زیتونو بوټي کښېنول پیل کړي دي. په دوی کې یې ځینو وار له مخه د زیتونو حاصلات هم اخیستي. د زراعتي چارو پوهان وايي، که کروندګر د زیتون ونو ته پام وکړي نو هر کال ترې خورا زیاته ګټه اخیستای شي. ویډیويي رپورټ وګورئ.

د پاکستان سترې محکمې (سپریم کورټ) د قاضي عیسی پر ضد ستر قضايي کونسل (سپریم جوډیشل کونسل) ته د تورونو صدارتي رېفرېنس د ایین او قانون خلاف اقدام بللی.  د اکتوبر پر ۲۳مه، د سپريم کورټ ۱۰ قاضیانو د جسټس قاضي فايز عيسی پرضد د صدراتي ريفرنس تفصيلي پرېکړه خپره کړه. په دې پرېکړه کې ویل شوي چې د قاضي فايز عيسی پرضد ريفرنس د بدنيتۍ په بنیاد جوړ شوی و او ولسمشر له ايين او قانون  څخه تجاوز کړی دی.  سپریم کورټ همدا رنګه ویلي چې په دې سربېره، ولسمشر د خپلو صوابديدي اختياراتو په استعمالولو کې هم ناکامه شوی دی. Читать дальше...

کابل چاپ ورځپاڼو په نننیو ګڼو کې تر ډېره په افغانستان کې د تلفاتو ډېرېدو او د ولسي جرګې له لوري وزیرانو ته د باور لیکونو د لړۍ په تېزېدو لیکنې او تبصرې کړې دي.   هشت صبح هشت صبح ورځپاڼې د تېرې اوونۍ خونړیو بریدونو ته اشاره کوي لیکي چې د تاوتریخوالي د کمېدو لپاره د امریکا وروستیو هڅو نتیجه نه‌ده ورکړې او لاهم خونړي بریدونه روان دي.   وړاندې راغلي چې په دوحه کې د سولې د بین‌الافغاني خبرو له پیل څخه نږدې یوه میاشت تېرېږي، خو لاهم دواړه لوري د تګلارې له پړاوه مخکې نه‌دي تللي.   د سرمقاله لیکونکي... Читать дальше...

وروسته تر دې چې ترکي پوځیانو د روسیې ساخت «اېس-۴۰۰» توغندیو سیستم وازمویه، د امریکا متحده ایالاتو دغه هېواد ته خبرداری ورکړ چې دا به ناوړه پایلې ولري.  د امریکا د دفاع وزارت ویاند جانتن هافمن په یوه بیان کې د جمعې په ورځ وویل، د امریکا دفاع وزارت د ترکیې له لوري د اکټوبر په ۱۶مه د «اېس-۴۰۰» دفاعي سیستم د توغندي ازموینه په کلکو ټکو غندي او دا د امریکا د یوه متحد او د ناټو د غړي له ژمنو سره سر نه‌خوري.  په استانبول کې د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان وویل چې موږ له امریکا د اجازې  غوښتنه نه‌کوو او دې ازموینو ته  ادامه ورکوو.

د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر ډونالد ټرمپ وویل، سوډان او اسرائیل د واشنګټن په منځګړیتوب موافقه وکړه چې اړیکې په خپلو کې عادي کړي. ټرمپ په ټویټر کې لیکلي دي، نن په نړۍ کې د سولې لپاره لویه بریا ده.  د جمهوري غوښتونکي ولسمشر ډونالد ټرمپ لپاره په بهرنۍ تګلاره کې د نومبر د درېیمې نېټې د ولسمشرۍ تر ټاکنو مخکې دا یوه لاسته راوړنه ګڼل کېږي.  ټرمپ چې د نظرپوښتنو له مخې تر خپل ډیموکرات سیال جوبایډن وروسته دی زیاتوي، لږ تر لږه پنځه نور عرب هېوادونه غواړي چې له اسرائیل سره د سولې تړون وکړي.  ولسمشر... Читать дальше...

د ناقانونه پیسو د څار نړیوالې ادارې فاينانشل ايکشن ټاسک فورس پرېکړه کړې چې پاکستان به د ۲۰۲۱ کال تر فبرورۍ پورې په خړ لېسټ کې ساتي. دغې پاریس مېشتې نړيوالې ادارې د اکتوبر پر ۲۳مه، د درې ورځنۍ غونډې په پاې کې وويل چې پاکستان ته چې کومې ۲۷ نکتې ښودل شوې وې چې پرې عمل به کوي، په هغو کې یې ۲۱ پوره کړي دي او دا چې پر شپږو نورو مادو عمل کول پاتې دي نو ځکه یې د اوس لپاره په خړ لېسټ کې ساتي.  یاده اداره وايي، پاکستان ته چې د دغو ۲۷ مادو د پوره کولو لپاره څومره وخت ورکړل شوی و، هغه پای ته رسېدلی نو ځکه... Читать дальше...

لسګونه پناه غوښتونکي چې په‌کې ډېر د افغانستان او پاکستان وګړي دي د کرویشیا د پولیسو له‌خوا وهل شوي دي. دا پناه غوښتونکي له بوسنیا څخه کرویشیا ته تلل چې د پولیسو له‌خوا نیول شوي او تر وهل کېدو وروسته بېرته بوسنیا ته شړل شوي. د کډوالو مدافع سازمانونه د پناه غوښتونکو د ژوبلېدو د پېښو څېړنه غواړي او غږ یې کړی چې د کرویشیا د پولیسو د بد چلند مخه ونیول شي. پناه غوښتونکي د ښه ژوند په هیله اروپايي هېوادونو ته مخه کوي، خو په لار کې له داسې ستونزو سره مخ وي چې په خپل سفر پښېمانېږي. اکثر پناه غوښتونکي... Читать дальше...

د بخښنې نړیوال سازمان امنېسټي انټرنشنل وايي په دوحه کې د سولې د خبرو په دوام سربېره ګڼ ملکیان هره ورځ په جګړو کې قرباني کېږي. دغه سازمان پرون په یوه اعلامیه کې لیکلي چې دا اکټوبر میاشت د افغانانو لپاره ډېره خونړۍ وه. په اعلامیه کې راغلي چې په غور، هلمند، میدان وردک او ځینو نورو سیمو کې د روانو جګړو او بمي چاودنو په نتیجه کې دا میاشت د راپورونو په اساس لږ تر لږه ۱۸۰ ملکیان وژل شوي او څه باندې ۳۷۰ نور ټپيان دي. د امنېسټي انټرنشنل د جَنوبي اسیا څانګې مشر عمر وړایچ ټینګار کړی چې نړۍ باید د افغانستان... Читать дальше...

د هلمند والي وایي د لښکرګاه د نیولو لپاره د طالبانو پلان شنډ شوی او افغان پوځیان اوس د هغو سیمو د نیولو لپاره عملیات کوي چې د طالبانو لاس ته لوېدلي. جنرال محمد یاسین پرون دا خبرې ازادي راډيو ته وکړې. هغه وویل د نادعلي، ناوې، باباجي او چاه انجیر په سیمو کې عملیات روان دي، خو مخالفینو ماینونه کېنولي چې د دوی پرمختګ‌یې لږ ستونزمن کړی. جنرال یاسین زیاتوي: "د پلان له مخې مخ ته روان یو. د دې لپاره چې دښمن په سړکونو، کوڅو، پلونو باندې ماینونه کېنولي دا عملیات لږ وخت نیسي." د هلمند والي داسې وخت... Читать дальше...

د اکټوبر ۲۴مه )نن شنبه( د پولیو نړیواله ورځ ده. دا ورځ د پولیو یا د ماشومانو د ګوزڼ د ویروس پر ضد د مبارزې په لارو چارو باندې د خلکو د پوهاوي او د دې ویروس د له‌منځه وړلو هڅو ته ځانګړې شوې ده. د پولیو ویروس یوازې په محدودو هېوادونو له هغې ډلې افغانستان، پاکستان او نایجیریا کې پاتې ده. په افغانستان کې د پولیو د له‌منځه وړلو د ملي پروګرام د عامه پوهاوي مسؤل میر جان راسخ ازادي راډیو ته تأیید کړه چې د ګوزڼ مثبتې پېښې زیاتې شوي. ښاغلی راسخ زیاتوي: "د روان میلادي کال له پیله تر اوسه پورې د پولیو... Читать дальше...

د لیبیا د جګړې ښکېلو خواوو سمدستي د یوه دایمي اوربند د ټينګښت په سر تړون لاسلیک کړ. د ملګرو ملتونو له‌خوا په رسمیت پېژندل شوي حکومت او د خلیفه حفتر ډله د سویس په جنوا کې تر پنځو ورځو خبرو وروسته د جمعې په ورځ موافقې ته ورسېدل. په دې تړون سره هیلې ژوندۍ شوي چې د لیبیا د یوې لسیزې جګړې او وینې تویېدو ته د پای ټکی کېښودل شي. د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوترش دغه تړون ته رسېدل ستایلي. اخوا د ناټو سرمنشي هم د دغه تړون هرکلی، خو په تطبیق‌یې ټینګار کړی. ینس سټولټنبرګ وايي: "موږ د دغه اوربند... Читать дальше...

پاکستان بیا هم د نړیوالې ترهګرۍ د تمویل په خړ لېست کې پاتې شو. د تورو پیسو د مينځنې او د ترهګرو د مالي سرچينو د وچولو پر چارو د څار ادارې (اېف ای ټي اېف) پرون په یوه اعلامیه کې دا خبر ورکړ. (اېف ای ټي اېف) له ۳۵ غړو هېوادونو او دوو سیمه‌ییزو سازمانونو جوړه اداره ده چې د نړیوالې ترهګرۍ د تمویل د سرچینو د وچولو او د تورو پیسو له مینځلو سره د مبارزې په هدف کار کوي. د دې ادارې د اعلامیې له مخې د پاکستان نوم یو ځل بیا په خړ لېست کې وساتل شو او پاکستان چې د دوی د ۲۷ شرطونو له ډلې په ۲۱ عمل کړی په... Читать дальше...

د رزمي لوبو دوه پېژندل شوي لوبغاړي حبیب نورمحمدوف او جستین ګیجي نن شپه له یو بل سره مخامخ کېږي. دوی د رزمي لوبو د معتبره سازمان (یو اېف سي) په ۲۵۴ دور سیالیو کې لوبیږي چې دا وار یې کوربه د متحده عربي اماراتو پلازمېنه ابوظبي ده. حبیب نورمحمدوف وايي له خپلې اتلولۍ به دفاع وکړي، خو شرایط تر پخوا لږ څه متفاوته دي. ښاغلی نورمحمدوف زیاتوي: "د ما لپاره دا یو خاص وخت دی چې دلته په ابوظبي کې لوبه کوم. د کرونا وبا له شرایطو سره او دا چې ننداره‌چیان به نه‌وي، مینه‌وال به نه‌وي. لږ څه ستونزمنه ده." روسی... Читать дальше...