Новости за 16.03.2021

په پام کې ده چې د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد د افغانستان د سولې په اړه د بحث لپاره د مسکو په کنفرانس کې ګډون وکړي.  د امریکا د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاندې جالینا پورتر پرون شپه په یوه خبري غونډه کې د مسکو په کنفرانس کې د خلیلزاد د ګډون خبر ورکړ. نوموړې وویل، د مسکو غونډه د هغو نړیوالو هڅو تکمیلوونکې ده چې د افغانستان د سولې د بهیر د ملاتړ برخه کې کار کوي او ښيي چې نړیواله ټولنه دې برخه کې تر دې دمه د شوي پرمختګ په برخه کې اندېښمن دي.  د مسکو په غونډه کې... Читать дальше...

په پام کې ده چې د متحدو ایالاتونو د بهرنیو چارو او دفاع وزیران انتوني بلېنکن او لوېډ اسټن نن سې شنبه (د کب ۲۶مه) په توکیو کې له خپلو جاپاني سیالانو سره د دواړو هېوادونو ترمنځ د اتحاد پر پیاوړتیا خبرې وکړي.  دا د ولسمشر جوبایډن د کابینې د دوو مهمو وزیرانو لومړی بهرنی رسمي سفر دی.  د جاپان د بهرنیو چارو وزیر پرون دوشنبه وویل، په دې خبرو کې به ډېر تمرکز پر چین وي چې په اندو- پسفیک سیمه کې مخ پر زیاتېدو نفوذ یې اندېښنې پارولې دي. توشي میڅو موتېګي زیاته کړه چې جاپان او متحدایالاتونه به د روان وضعیت... Читать дальше...

کابل ته د افغان سولې لپاره د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد سفر او په مسکو کې د افغان سولې په پار د جوړېدونکې غونډې په اړه کابل چاپ ورځپاڼو یو شمېر تبصرې او مقالې خپرې کړي دي. اطلاعات روز اطلاعات روز ورځپاڼې په روسیه کې د افغان سولې په اړه کېدونکې ناستې ته په اشارې لیکلي چې دا ناسته به څه پایلې ولري؟   وړاندې راغلي، روسیه د افغانستان په جنګ او سوله خپل اغېز لري، خو د یو سیمه ییز ځواک په توګه د روسیې جیو پولیټیکي ګټې دا ایجابوي چې د سیمې سیاسي قضیو کې په خپله دخیل وي. Читать дальше...

د بغلان د زراعت پوهنځي د استادانو او محصلینو پر موټر نن د مرکز پلخمري په لمن کې برید شوی دی.  د بغلان پوهنتون رئیس عبدالقدیر مهان ازادي راډیو ته وویل، پر یوه کاسټر موټر چې د زراعت پوهنځي استادان او محصلان په‌کې روان وو، د پلخمري ښار په شمالي څنډه کې د خلازیو په سیمه کې برید شوی دی. د بغلان د عامې روغتیا ریاست د رسنیو مسؤل عبدالله ملنګ ازادي راډيو ته د دې پېښې د قربانیانو په اړه وویل: "دوه تنه مو شهیدان دي او شپږ نور ټپیان دي. په وژل شویو کې یو محصل دی او بل د موټر چلوونکی دی."  په دې برید کې استادان ټپيان شوي دي. Читать дальше...

د واشنګټن ډي سي یوې محکمې د امریکا د کانګرس پر ودانۍ د جنوري په شپږمه د پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ د پلویانو د یرغل په قضیه کې دوه کسان پر یوه پولیس افسر په برید تورن کړي دي.  د امریکا د عدلیې وزارت وايي، د پنسلوانیا اوسېدونکی ۳۲ کلن جولیان خاطر او د لویدیځې ویرجینیا اوسېدونکی ۳۹ کلن جورج تانیوس محکمې ته د یوه شکایت پر اساس نیول شوي دي.  خاطر او تانیوس پر کانګرس د یرغل په پېښه کې حاضر وو او ویډیو یې په داسې حال کې اخېستل شوې ده چې د پولیس افسر براین سیک نېک پرمخ د حیواناتو پر ضد د ځانګړي سپرې په شیندلو کې له یو بل سره همکاري کوي. Читать дальше...

د سوریې لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي استازي ګایر پېډېرسين د سوریې د کړکېچ د سیاسي حل د بیا پیل لپاره د نوي نړیوال فارمټ غوښتنه کړې. دا غوښتنه داسې مهال کېږي چې د سوریې د کورنۍ جګړې لسم کال پوره شوی.  ښاغلي پېډ ېرسېن پرون د مارچ په ۱۵مه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا یوې انلاین غونډې ته د وینا پر مهال وویل چې په نوېو هڅو کې باید متحد ایالات، اروپايي ټولنه، ایران، ترکیه او عربي هېوادونه ګډون ولري. هغه زیاته کړه چې د سوریې د لس کلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره نړیواله ډيپلوماسي ډېره مهمه ده. پېدېرسېن... Читать дальше...

په تخار ولایت کې سیمه ییز سندرغاړي وايي چې دغه ولایت کې د وسله والو طالبانو د پراخ فعالیت له کبله د دوی کاروبار سقوط کړی او دغه راز د موسیقي مېنوال هم کم شوي دي. سیف الرحمان صمیم چې له ۲۰ کلونو راهیسې موسیقي غږوي او سندرې وايي، د دوی کاري ساحه اوس يوازې د تالقان ښار پورې محدوده شوې او نه شي کولى له ښاره بهر ولاړ شي. دی وايي: "واقعاً زموږ سیمه ییزه موسیقي له خطر سره مخ ده، ځکه کلیوالو سیمو سقوط کړی او د سندرغاړو او موسیقۍ پر وړاندې منفې فکرونه زیات شوي. پر موږ د فعالیت فضا تنګه شوې. وېره لرم چې... Читать дальше...

د ملي مصالحې عالي شورا مشر عبدالله عبدالله، د افغانستان د دولت په استازیتوب د مسکو په غونډه کې ګډون کوي. دغه غونډه را روانه پنجشنبه په مسکو کې جوړېږي چې طالبانو هم په کې د خپل ۱۰ کسیز هیئت د ګډون کولو ډاډ ورکړی دی. د ملي مصالحې عالي شورا د سلاکارانو د بورډ غړي سید ظاهر مطهري، د مسکو په غونډه کې د ښاغلي عبدالله ګډون مهم وباله او له طالبانو یې وغوښتل: "هیله من یو د طالبانو ډله له دغه راغلي فرصت څخه د افغانانو د ګټو لپاره کار واخلي او پام ورته وکړي." بل خوا په پام کې ده د ترکیې په استانبول کې... Читать дальше...

د افغانستان د عامې روغتیا وزارت یوه مسووله وايي، په ټول هېواد کې د کرونا ضد واکسین نږدې ۴۲زره دولتي کار کوونکو ته لګول شوی دی. په کابل کې د اندراګاندي روغتون رئیسې حلیمې بلوچزاده وویل چې دا مهال دغه واکسین، روغتیایي کار کوونکو، ښوونکو، دولتي او د رسنیو کار کوونکو ته لګول کېږي:"څومره ډېر ځوانان مو له لاسه ورکړل. اوس دوی ته واکسین لګوو چې له کووېډـ۱۹ ناروغۍ وژغول شي. هیله مې دا ده چې دوی د واکسین په لګولو کې ناغېړي ونه کړي، بلکې ژر تر ژره راشي او خپل واکسین ولګوي." افغانستان د اسټرازِنِکا واکسین... Читать дальше...

د افغانستان دولت وايي، په نیمروز ولایت کې به کمال­ خان بند چې د جوړونې چارې یې بشپړې شوي، را روانه دوشنبه (د وري/حمل پر دویمه) په ځانګړو مراسمو کې پرانېستل شي. د اوبو د تنظیم ملي ادارې ویاند، نظام الدین خپلواک پرون دوشنبه(د کب ۲۵مه) ازادي راډیو ته وویل: "د جوړولو چارې یې بشپړې شوي او راتلونکی میاشت ګټې­ اخېستنې ته سپارل کېږي. تر ۲۰۰ میلیونه امریکايي ډالرو زیات لګښت ورباندې راغلی چې د ۵۲ میلیونه متر مکعب اوبو د ذخېره کولو وړتیا لري او د دې تر څنګ به ۱۷۴ زره هکټاره کرنیزه ځمکه خړوبوي." کمال خان... Читать дальше...

د غور ولایت پولیس په دغه ولایت کې د روح الله په نوم د یوه ځوان د مرموزې وژنې خبر ورکوي. د غور د امنیې قوماندانۍ ویاند عبدالقادر ولیزاده پرون دوشنبه (د کب ۲۵مه) ازادي راډیو ته وویل، دغه ځوان درې ورځې مخکې له فېروزکوه ښاره ورک شوی و چې مړی یې د یکشنبې ماښام د پولیسو له خوا د خلکو په مرسته وموندل شو. ښاغلي وليزاده زیاته کړه: "د سیمې د خلکو په مرسته  تر پلټنې وروسته په اخته خانه سیمه کې د دغه ځوان مړی او موټر پیدا شول. قضیه د پولیسو له خوا څېړل کېږي." د وژل شوي ځوان د کورنۍ غړي وايي، دغه ځوان... Читать дальше...

فرانسې، جرمني او ایټالیا اعلان وکړ چې د اسټرازِنِکا په نوم د کرونا ضد واکسین لګول بندوي. د فرانسې ولسمشر ایمانوئل مکرون پرون دوشنبه (د کب ۲۵مه) وویل، هېواد یې د احتیاطي اقدام په ډول د دغه واکسین لګول ځنډوي او د اروپا د درملو د تنظیم ادارې تر ارزونې وروسته په دې اړه پرېکړه کوي. له بلې خوا د جرمني د روغتیا وزیر ینس سپان پرون دوشنبه وویل چې جرمني هم د اسټرازِنِکا واکسین تطبیق دروي. ده زیاته کړه چې دا اوس د اروپا د درملو د تنظیم په ادارې پورې اړه لري چې د دغه واکسین د تطبیق یا هم بندولو په اړه پرېکړه وکړي. Читать дальше...

د روسیې د اپوزیسیون سیاستوال الکسي ناوالنۍ تایید کړه چې په پوکروف ښار کې یوه بدنامه توقیف­ځای ته لېږدول شوی دی. ده دغه مرکز له یوه دوستانه اجباري کمپ سره تشېبه کړ. ښاغلي ناوالنۍ پرون دوشنبه (د کب ۲۵مه) په انسټاګرام کې خپل له یوه عکس سره لیکلي چې د IK-2 په نوم زندان ته درې ورځې مخکې له لېږدولو وروسته بهتره دی. ناوالنۍ د مارچ میاشتې پر درېیمه نېټه په کولچو-ګینو ښارګوټي کې درېیم نمبر توقیف­ځای ته ولېږدول شو. اټکل دا و چې دی په تدریجي ډول په پوکروف کې یوه تبعیدځای ته ولېږدول شي. دغه تبعیدځای... Читать дальше...

تر راتلونکو څو ورځو ۱۳۹۹ لمریز کال پای ته رسېږي او ورسره سم ۱۴مه پېړۍ هم پیلېږي. د هر لمریز کال په لومړۍ ورځ په بلخ کې د ۴۰ ورځو لپاره د نوروز مشهور جشن لمانځل کېږي. تېر کال دا جشن د کرونا وبا د خپرېدو له امله ترسره نه‌شو. خو اوس په داسې حال کې چې د ۱۳۹۹ لمریز کال ختمېدو ته د ګوتو په شمېر ورځې پاتې دي، د بلخ ځايي چارواکي وايي چې د نوروز جشن د لمانځلو لپاره چمتووالی نیول شوی دی. د بلخ د اطلاعاتو او کلتور ریاست مرستیال عطا محمد ساهو ازادي راډیو ته ویلي چې د ۱۴۰۰ لمریز کال د نوروز جشن به د کورني او بهرني مېلمانو په ګډون ولمانځل شي. Читать дальше...

نیویارک ټایمز له امریکا خپرېدونکې نیویارک ټایمز ورځپاڼې په یوه مقاله کې لیکلي، امریکا په افغانستان کې پر اعلان شوې شمېرې سربېره ۱،۰۰۰ اضافي سرتېري لري.  د امریکا د دفاع وزارت یوه ویاند نیویارک ټایمز ته ویلي، دوی دا مهال افغانستان کې دوه‌نیم زره سرتېري لري، خو ورځپاڼې د امریکایي، اروپایي او افغان چارواکو په حواله ویلي، د پوځیانو اصلي شمېر درې نیم زره دی.  د لیکوال په باور، دا مسئله به په سپینه ماڼۍ کې هغه بحثونه لا پېچلي کړي چې د طالبانو او د امریکا د دوحې تړون په اړه روان دي.   دا بحثونه... Читать дальше...

د ملي مصالحې عالي شورا یوه چارواکي په مسکو کې جوړېدونکې غونډه د افغانستان د سولې پروسې د چټکتیا او برخلیک ټاکلو لپاره مهمه وبلله. په پام کې ده، دغه غونډه را روانه پنجشنبه د مسکو په کوربه توب وشي چې د طالبانو لوري هم په کې د خپل پلاوي د ګډون ډاډ ورکړی دی. د ملي مصالحې عالي شورا د سلاکارانو د بورډ غړي سید ظاهر مطهري، تېره شپه ازادي راډیو سره په خبرو کې دغه غونډه د سولې لپاره یو فرصت وباله. نوموړي وویل: "دې ­ته په پام سره چې په افغانستان کې شرایط بحراني، نازک او د اندېښنې وړ دي، دغه راز د نړۍ... Читать дальше...

ایران په جون میاشت کې د ولسمشرۍ ټاکنو لپاره په چمتووالي بوخت دی او د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزیر د امریکا له متحدو ایالاتونو غواړي چې پر اټمي موضوع مذاکرو ته بېرته مخه کړي. محمد جواد ظریف اسوشیټېډ پرېس خبري اژانس ته وویل، ښايي د امریکا له نوې ادارې سره په مذاکرو کې پرمختګ ستونزمن وي او وخت ونیسي. ظریف زیاته کړه: "وروسته له هغې چې د امریکا متحد ایالاتونه د شپږو کلونو مخکې موافقې طبیق ته مخه کړي، موږ به هم سم د لاسه ورستانه شو. دا کار په اسانۍ کېدای شي. اړتیا نه ده چې په دې اړه خبرې وکړو ځکه پوهېږو چې په کوم پړاو کې یو. Читать дальше...