Kush është Hezbollahu?
Grupi i armatosur, Hezbollah, mori përgjegjësinë për një sulm me raketa dhe artileri në fermat Sheba, të pushtuara nga Izraeli, duke thënë se është “në solidaritet” me popullin palestinez.
Izraeli, i cili u godit më 7 tetor nga një sulm i papritur prej Hamasit, u përgjigj me zjarr artilerie në Libanin jugor.
Kur u formua Hezbollahu?
I themeluar në vitin 1982 nga Garda Revolucionare e Iranit dhe i klasifikuar nga Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera perëndimore si organizatë terroriste, Hezbollahu është grupi më i fuqishëm në Liban, për shkak të një milicie të armatosur rëndë, që luftoi disa luftëra me Izraelin.
Hezbollahu është lëvizje politike dhe ushtri guerile, e cila mbështetet nga popullata shiite e Libanit.
Arsenali i tij është shkak i mosmarrëveshjeve të shpeshta në këtë vend. Grupi thotë se armët i nevojiten për ta penguar Izraelin. Por, kundërshtarët e tij thonë se ai e minon shtetin, duke marrë vendime për luftën dhe paqen, që e prekin të gjithë kombin.
Roli në Liban
Grupi ka ministra në qeveri dhe ligjvënës në parlament. Ai i ka treguar muskujt edhe në rrugë.
Në vitin 2008, një luftë për pushtet me kundërshtarët libanezë të mbështetur nga Perëndimi dhe Arabia Saudite, është shndërruar në konflikt të shkurtër.
Luftëtarët e Hezbollahut kanë pushtuar disa pjesë të Bejrutit, pasi qeveria është zotuar se do të ndërmarrë veprime kundër rrjetit të komunikimit ushtarak të grupit.
Në vitin 2016, politikani i krishterë aleat i Hezbollahut, Michel Aoun, është bërë president. Dy vjet më vonë, Hezbollahu dhe aleatët e tij kanë fituar shumicën parlamentare. Kjo shumicë ka humbur në vitin 2022, por grupi ka vazhduar të ushtrojë ndikim të madh.
Grupi ka bërë fushatë edhe kundër një gjyqtari që ka hetuar shpërthimin në port të Bejrutit në vitin 2020, pasi ai ka kërkuar marrjen në pyetje të aleatëve të tij. Përplasja ka shkaktuar përleshje vdekjeprurëse në Bejrut në vitin 2021.
Klasifikimi terrorist
Hezbollahu është shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara, Kanadaja, Gjermania, Britania, Argjentina dhe Hondurasi, si dhe nga Këshilli i Bashkëpunimit i Gjirit Mysliman - aleat i Shteteve të Bashkuara - i cili përfshin Arabinë Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe, Bahrejnin dhe Kuvajtin.
Bashkimi Evropian e klasifikon krahun ushtarak të Hezbollahut si grup terrorist, por jo edhe krahun e tij politik.
Grupet që zyrtarët libanezë të sigurisë dhe inteligjenca perëndimore kanë thënë se kanë qenë të lidhura me Hezbollahun, kanë kryer sulme vetëvrasëse ndaj ambasadave dhe objektivave perëndimore dhe kanë rrëmbyer qytetarë perëndimorë në vitet 1980.
Shtetet e Bashkuara e konsiderojnë Hezbollahun përgjegjës për një sulm vetëvrasës që ka shkatërruar selinë e marinës amerikane në Bejrut, në vitin 1983, duke vrarë 241 ushtarë.
Një sulm vetëvrasës ka goditur edhe një kazermë franceze në Bejrut, në vitin 1983, duke vrarë 58 parashutistë francezë.
Duke iu referuar atyre sulmeve dhe marrjes së pengjeve, udhëheqësi i Hezbollahut, Sayyed Hassan Nasrallah, ka thënë në një intervistë në vitin 2022 se ato janë kryer nga grupe të vogla, që nuk kanë qenë të lidhura me Hezbollahun.
Argjentina e ka fajësuar Hezbollahun dhe Iranin për bombardimin e vitit 1994 në një qendër të komunitetit hebraik në Buenos Aires, ku kanë mbetur të vrarë 85 persona, si dhe për një sulm në vitin 1992 në Ambasadën e Izraelit në Buenos Aires, ku janë vranë 29 persona. Por, të dyja vendet e kanë mohuar përgjegjësinë.
Përgatiti: Valona Tela