Mes luftës, armenët e Jerusalemit përfshihen në konflikt për Tokën e Shenjtë
Teksa vëmendja e botës është përqendruar te fati i izraelitëve dhe i palestinezëve në Rripin e Gazës, armenët në Jerusalemin e afërt janë përfshirë në një konflikt për ruajtjen e tokës së tyre, përballë kërcënimeve në rritje.
Pasditen e 5 nëntorit, disa burra me kapela hebraike dhe të armatosur me pushkë automatike hynë në një sektor të Lagjes Armene të Jerusalemit, e njohur edhe si Livadhi i Lopës. Dy prej burrave mbanin me zinxhirë qentë që lehnin, teksa të tjerët konfrontoheshin me armenët që ishin mbledhur për t’ua pamundësuar hyrjen e ekskavatorëve, që së voni kishin rrënuar një mur dhe kishin gërryer tokën, duke hequr asfaltin.
Në pamje të xhiruara nga një gazetar i pavarur, njëri prej burrave të armatosur thotë se ka marrë armë me vete, sepse “kur një njeri përgjegjës me armë ndodhet këtu, të gjithë e dinë se nuk do të ketë zënkë me grushte, askush s’do t’i futet tjetrit në fytyrë, ajo siguron që të gjithë do të jenë të sjellshëm”.
Livadhi i Lopës – i cili e ka marrë këtë emër për shkak të përdorimit të tij historikisht si zonë për kullotjen e bagëtisë – aktualisht përdoret si vend për parkimin e automjeteve, kryesisht nga armenët, të cilët udhëtojnë çdo mëngjes drejt vendeve të punës, jashtë mureve të Qytetit të Vjetër, dhe përbën një pjesë të madhe të Lagjes Armene brenda qytetit të Jerusalemit, të rrethuar me mure.
Toka u bë problem kyç në një mosmarrëveshje që ka zemëruar komunitetin 2.000 pjesëtarësh armenë të Jerusalemit, pasi u bë e ditur se kisha armene e Jerusalemit ia kishte lëshuar me qira Livadhin e Lopës dhe disa pjesë të tjera të Lagjes Armene kompanisë XANA Capital, në pronësi të një investitori australiano-izraelit, për gati një shekull.
Pas reagimeve nga komuniteti lokal armen, Patrikana Armene e Jerusalemit është munduar ta zhbëjë qiradhënien. Kisha ka lëshuar një komunikatë më 1 nëntor, përmes së cilës ka njoftuar “anulimin” e marrëveshjes për dhënien me qira të Kopshtit të Lopës. Është e paqartë se çfarë peshe ligjore ka një deklaratë e tillë karshi një marrëveshjeje të nënshkruar qiradhënieje. Buldozerët, me sa duket të angazhuar nga XANA Capital, u futën dhe nisën të rrënonin pjesë të tokës, pak pasi Patrikana lëshoi komunikatën e saj.
Setrag Balian, një nga udhëheqësit e lëvizjes që po kundërshton qiradhënien, zotohet se grupe armenësh do të qëndrojnë me ndërrime në vendin e kontestuar, dhe do të bllokojnë fizikisht çfarëdo pune tjetër rrënuese, derisa “Patrikana të shkojë në gjyq dhe ta rimarrë këtë tokë”.
Hollësitë e një projekti të propozuar ndërtimor nga XANA Capital mbeten të mjegullta, por shumë njerëz druajnë se bëhet fjalë për banesa luksoze, me çmime më të larta se që mund t’i përballojnë shumica e armenëve të Jerusalemit, të cilat do ta zbehnin kontrollin armen në tokën e tyre historike, pasi pronat të shiteshin.
Armenët janë vendosur në Jerusalem qysh në shekullin e katërt, pasi vendi i tyre u bë i pari që pranonte zyrtarisht krishterimin, ndërsa nisën pelegrinazhet nga Armenia drejt Jerusalemit. Armenët kanë jetuar brenda mureve të qytetit të shenjtë që atëherë, duke e bërë komunitetin jerusalemas diasporën më të vjetër armene.
Më 18 nëntor, udhëheqës të lartë të kishës në Jerusalem lëshuan një komunikatë në mbështetje të komunitetit armen.
“Veprimet ilegale, të ndërmarra nga ndërtuesi i supozuar kundër Patrikanës dhe komunitetit armen, nuk i kontribuojnë rendit social që dëshiron komuniteti armen, paqësor dhe respektues i ligjit, dhe pjesë e familjes së krishterë në Tokën e Shenjtë”, deklaruan udhëheqësit kishtarë.
Përgatiti: Trim Haliti