Новости за 09.07.2020

'یوه مینه' د جمایکایي سندرغاړي رابرت نیستا مېرلي چې په باب مېرلي مشهور و، نامتو سندره ده. دا سندره ۴۳ کاله مخکې په ۱۹۷۷ کال کې خپره شوه.

محمد اشرف غني دا خبرې د پنجشنبې په ورځ «۱۳۹۹ کال د چنګاښ ۱۹» په کابل کې د 'سولې لپاره د اجماع د پیاوړتیا په نړیواله ناسته' کې وکړې.

په کابل کې د 'کووېډ-۱۹' ناروغانو لپاره دغه لومړني روغتون ته شااوخوا ۱۰ ورځې مخکې نوی رئیس وروپېژندل شو.

ښاغلي رباني د دې کړيو او د سیاسي لوبو د څرنګوالي په اړه ډېر څه ونه‌ويل، خو زياته‌يې کړه چې د سولې بهیر سره باید مسئولانه چلند وشي.

د ولسمشر محمد اشرف غني او عبدالله عبدالله ترمنځ له سیاسي هوکړې وروسته بالاخره د ښاغلي عبدالله ټیم په دې وتوانېد چې په کابینه کې د ورکړل شوې ونډې د نوماند وزیرانو لېست ارګ ته وسپاري.

د ملي اردو په وروستیو هوايي حملو کې د قربانیانو د کورنۍ غړي وايي چې افغان ځواکونه د طالبانو په وړاندې د عملیاتو په ترسره کولو کې له پامه او ترلاسه شویو کشفي راپورونو څخه په سمه توګه کار نه‌اخلي.

د کندهار پر هغو پنځو ولسوالیو چې ډیورند کرښې ته څېرمه پرتې دي، ملخانو يرغل کړی او کروندو ته‌يې دروند زيان اړولی. کروندګر وايي، ملخانو یې کښتونه ځپلي او لا يې هم ځپي. صادق رښتینی د کندهار ډنډ ولسوالۍ ته تللی او دا راپور یې پرې جوړ کړی.

په پاکستان کې د اېډز ناروغي زیاته شوې ده. په پاکستان کې د اېډز ناروغۍ مخنیوي اداره وايي، په دې هېواد کې د 'اېچ.ای.وي' او اېډز ناروغانو په شمېر کې د تېر کال په نسبت زیاتوالی راغلی دی. د دې ادارې مشر ډاکټر بصیر پرون ازادي راډیو ته وویل چې په پاکستان کې د 'اېچ.ای.وي/ اېډز' ناروغانو شمېر له تېرو ۱۰ کلونو راهیسې ورځ تر بلې زیاتېږي. نوموړی وايي، دا مهال په پاکستان کې د ۱۸۰ زرو په شااوخوا کې خلک په 'اېچ.ای.وي /اېډز' اخته دي. د اېکسپرس ټرېبیون ورځپاڼې له مخې، تېر کال د 'اېچ.ای.وي/ اېډز' ناروغانو شمېره په دې هېواد کې ۱۶۵ زره وه. Читать дальше...

طالبانو د نږدې ۶۰۰ هغو بندیانو یو بدیل لېست افغان حکومت ته سپارلی چې په خوشې کولو باندې یې لانجې روانې وې. یوې معتبره حکومتي سرچینې دغه خبره نن ازادي راډیو ته وکړه. حکومت څه باندې څلور زره طالب بندیان تر اوسه خوشې کړي، خو د راپورونو په اساس د طالبانو له‌خوا په مخکېني سپارل شوي لېست کې نږدې ۶۰۰ داسې کسان شامل و چې حکومت‌یې له خوشې کولو سره نه‌و جوړ. د طالبانو او امریکا د فبرورۍ ۲۹مې د موافقې له مخې افغان دولت تر پنځه زره طالب بندیان او طالبان‌یې په بدل کې زر حکومتي بندیان خوشې کوي. د طالبانو... Читать дальше...

په بیلابیلو هیوادونو کې د کویډ ۱۹ ناروغۍ لپاره د واکسین جوړولو هڅي دوام لري. د دغو هیوادونو روغتیایې کارکوونکو د یاد واکسین د جوړولو او ویشلو لپاره بیلابیل مهال ویشونه مطرح کړي دي. د کرونا ویروس د ۲۰۱۹ کال د ډسمبر په وروستیو کې د چین په ووهان ښار کې راپورته شو او بیا ټولې نړۍ ته وغځید.

له کله چې په ډسمبر کې د لومړي ځل لپاره د چین په ووهان کې کرونا ویروس خپور شو تر اوسه هېڅ هېواد دومره نه‌دی ځپل شوی لکه متحده ایالات.

د پنټاګون جګپوړي مشران نن د کانګرس په یوه استماعیه غونډه کې ګډون کوي او تمه ده چې یو شمېر لانجمنو پوښتنو ته چې یوه هم په‌کې د سپینې ماڼۍ په مخ کې د مظاهرو په وړاندې غبرګون ښودل دي، ځوابونه ووايي. د سپینې ماڼۍ په مخ کې مظاهرې تېره میاشت د پولیسو له‌خوا د جورج فلوید په نوم د یوه تور پوستي امریکایي د وژلو پر سر راپارېدلې وې. د امریکا دفاع وزیر مارک اسپر او د وسله‌والو ځواکونو لوی درستیز مارک میلي به د استازو جرګې د پوځي خدماتو کمېټې په غونډه کې ګډون وکړي. پر ولسمشر ډونالد ټرمپ په واشنګټن کې د... Читать дальше...

د جوجیستو ورزش به برخه کې حسین بخش صفري د نړۍ په رده‌بندۍ کې په لومړیو کې دی. دی ٢٥ کلن دی او په ورزش کې یې ٢٤ د طلا مډالونه لاسته راوړي دي. شفیع کریمی د صفري تمرین‌ځای ته ورغلی او دا راپور یې پرې برابر کړی.

د افغانستان د ملي مصالحې عالي شورا مشر عبدالله عبدالله ته یوې نږدې سرچینې ازادي راډیو ته تأیید کړه چې ښاغلي عبدالله د خپلې برخې د نوماند وزیرانو لېست بشپړ او تېره ورځ ولسمشر غني ته سپارلی دی. دغه سرچینه وايي چې د ښاغلي عبدالله په لېست کې؛ ۱- مسعود اندرابي - کورنیو چارو وزارت ۲- فضل احمد معنوي - عدلیې وزارت ۳- انوارالحق احدي - کرنې وزارت ۴- نور رحمان اخلاقي - کډوالو وزارت ۵- محب‌الله صمیم - د قومونو او قبایلو وزارت ۶- مصطفی مستور - سولې وزارت ۷- معصومه خاوري - مخابراتو وزارت ۸- نثار احمد... Читать дальше...

په نړۍ کې پر کرونا ویروس د اخته شویو کسانو شمېر له ۱۲ میلیونو واوښت. د ټولو کرونا نیولو شااوخوا یوه درېیمه برخه‌یې د امریکا په متحده ایالاتو کې دي. په هغه هېواد کې چې د دغه ویروس نوې پېښې په‌کې په تېره بیا په جنوبي او لوېدیځو ایالتونو له فلوریدا نه تر تګزاس او له ارېزونا نه تر کالیفورنیا پورې، مخ په زیاتېدو دي. د جانز هاپکنز پوهنتون د چهارشنبې د ورځې د شمېرو له مخې په متحده ایالاتو کې له درې میلیون زیات کسان پر کرونا اخته شوي او لږترلږه ۱۳۲ زره او ۲۵۶ کسان ترې مړه شوي دي.  له متحده ایالاتو... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو امنیت شورا پرون د روسیې له‌خوا وړاندې شوی هغه پرېکړه‌لیک رد کړ چې د سوریې شمال لوېدیځې برخې ته چې د سوریې د یاغیانو په کنټرول کې ده، له ترکیې څخه د بشري مرستو رسول پر یوې لارې پورې محدودوي. پر روسیې سربېره د ۱۵ کسیزې امنیت شورا درې نورو غړو، چین، ویتنام او جنوبي افریقا د دغه پرېکړه‌لیک ملاتړ وکړ. روسیې چې د سوریې نږدې متحده ده، د دغه پرېکړه‌لیک مسوده وروسته له هغې د امنیت شورا پر غړو ووېشله چې وړمه ورځ‌یې له چین سره یوځای د هغه پرېکړه‌لیک مسوده ویتو کړه چې له مخې یې له ترکیې څخه... Читать дальше...

د نیویارک ټایمز په باور ځینې مهمې خبرې به ممکن د پنجشنبې په ورځ یعنې نن د سنا جرګې د بهرنیو اړیکو د کمېټې د سؤال او ځواب (استماعیه) غونډه کې ښکاره شي. که څه هم د بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو ویلي چې په دې غونډه کې ګډون نه‌کوي.

په تخار کې د 'کووېډ-۱۹' ناروغۍ سل بستره روغتون د ناروغانو لپاره چمتو شو. پر دې روغتون چې پرون په مرکز تالقان کې پرانیستل شو، تر ۱۴ میلیونه ډېرې افغانۍ لګېدلې دي. د افغانستان عامې روغتیا وزارت پرون وویل چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې ۲۱۰ تنه په کرونا ویروس اخته شوي چې له دې سره پر دې ناروغۍ د ټولو اخته کسانو شمېره نږدې ۳۳ زره ۶۰۰ ته ورسېده.

د کوسوو ولسمشر هاشم تاچي پرون وویل چې دی به راتلونکې اوونۍ هاګ ته ولاړ شي او هلته به له ځانګړي څارنوال سره مرکه وکړي. د دې ځانګړي څارنوال دفتر هغه جنګي جرمونه څېړي چې د کوسوو د خپلواکۍ د جګړې پر مهال او تر هغه وروسته د ۹۰مې لسیزې په وروستیو کې شوې دي. هاشم تاچي پخوا په خپله قوماندان و، دی به د جولای په ۱۳مه هاګ ته ورشي. د کوسوو د ځانګړو څارنوالانو ډله د جون په ۲۴مه، جوړه شوه، دې ډلې هاشم تاچي او یو شمېر نور پخوانۍ پېژندل شوې څېرې تورنې کړې دي چې د نږدې ۱۰۰ کسانو د وژلو په شمول په یو شمېر جدي جرمونو کې لاس لري. Читать дальше...

د امریکا نړیوالې پراختیایي ادارې (یو.اېس.اېډ) په افغانستان کې له بې‌وزلو سره د خوراکي موادو لپاره د ۴۹ میلیونه ډالرو مرسته اعلان کړه. دا مرسته به د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام (ډبلیو.اېف.پي) تر اړمنو کسانو ورسوي. د افغانستان لپاره د (ډبلیو.اېف.پي) مرستیال مشر رابرټ کاسکا وایي، دا مرستې یې په داسې وخت کې ترلاسه کړې دي چې له اټکل سره سم نږدې څلور میلیونه افغانان د خوراکي موادو له سخت کمبود سره مخامخ دي. د خوراکي موادو دا مرسته به له نږدې یو میلیون هغو بې‌وزلو سره وشي چې جګړو ځپلي دي یا یې د طبیعي افتونو له امله اقتصاد خراب شوی دی.

د امریکا متحده ایالاتو پر ایران د وسلو د پلورلو د بندیز د تمدید غوښتنه وکړه. دا بندیز د اکټوبر په نیمایي کې پای ته رسېږي. د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو پرون په واشنګټن کې خبریالانو ته وویل: "د ملګرو ملتونو امنیت شورا باید پر ایران د وسلو لګولی بندیز وغځوي چې په سیمه کې د نورو شخړو مخه ونیول شي. هېڅ جدي کس به ښایي باور ونه‌کړي، کومه وسله چې ایران ترلاسه کوي هغه به د سوله‌ییز هدف لپاره کاروي." ښاغلي پومپیو زیاته کړه چې د جون په ۲۸مه امریکا او متحده ځواکونو یې یوه بېړۍ ونیوله چې ایراني وسلې یې په یمن کې حوثي یاغیانو ته لېږدولې. Читать дальше...

د کندهار امنیتي چارواکي په معروف ولسوالۍ کې د اووه طالبانو د وژلو ادعا کوي. په کندهار کې د ۲۰۵ اتل قول اردو قوماندانۍ مرستیال ویاند صادق عیسي ازادي راډیو ته پرون وویل چې طالبانو تر غرمې مخکې غوښتل چې د معروف ولسوالۍ پر امنیتي پوستو بریدونه وکړي، خو مخکې تر دې چې برید وکړي هوایي ځواکونو حمله پرې وکړه. نوموړي زیاته کړه: "اووه تنه ترهګر ووژل شول او درې تنه‌یې ټپيان شول. په وژل شویو کې د فرید په نوم د ترهګرو یو قوماندان هم شامل دی." ښاغلي عیسی زیاته کړه چې د طالبانو یو شمېر وسلې او مهمات هم د دې هوایي برید له امله له‌منځه تللي دي. Читать дальше...

پرون جرمني ته د اروپایي ټولنې مهالنۍ مشري د دې کال تر اخره پورې وسپارل شوه. مېرکل وویل چې کرونا ویروس د اروپایي ټولنې لپاره ډېر ستر ګواښ دی چې اټکل کېږي د اروپایي ټولنې اقتصادي رکود سږ کال ۸،۷ فیصدو ته ورسېږي.

تمه ده چې د کابل په دغې انلاین غونډه کې نن د یو شمېر نړیوالو سازمانونو، د امریکا د متحده ایالاتو، اروپایي ټولنې، ناټو او د افغانستان د ستراتېژيکو شریکانو استازي برخه واخلي.