Новости за 24.03.2020

د کورونا پر وړاندې د بدن قوت څنګه زیات کړو؟ د نړۍ په بېلابېلو هېوادونو کې د کورونا وایرس په زرګونو خلک ځپلي دي. ډاکتران وايي هغه خلک د دې وايرس سره د مقابلې ښه توان لري چې د بدن دفاعي نظام یې قوي وي. په دې اړه د ښه صحت لپاره د خوړو ماهر يا نيوټروشونیسټ مشتاق حسېن سره مرکه کړې ده.

افغان ولسمشر محمد اشرف غني نن د یوه پیغام په خپرولو سره وویل د امریکا په مرستو کې د یو ملیارد ډالرو قطع کېدل به د افغانستان پر مهمو سکتورونو مستقیم اغېز ونکړي. نور په دې ویډيويي راپور کې وګورئ.

په چین کې د کرونا وایروس د مخنیوي په هدف پر ګرځېدو راګرځېدو د نږدې درې میاشتنی محدودیت تر یوه حده کم شوی دی. خو کرونا وایروس یا کوویډـ۱۹ د نړۍ په نورو هېوادونو کې په خپرېدو دی. تفصیل په دې راپور کې

صوبايي حکومت په دې اړه په ټولو قیايلي ضلعو کې د بلدياتي ټاکنو په اړه سفيران ټاکلي دي چېپر کليو ګرځي او په خلکو کې د انتخاباتو په اړه پوهاوی خوروي.

په افغانستان کې له تېرو ۱۹ کلونو راهیسې هر کال یوې شپې له کلتوري او مدني فعالان په بامیانو کې د بودها مجسمو ته ورځي او غواړي چې د تاریخي او کلتوري اثارو احترام دې وشي. دغه مجسمې د ۲۰۰۱م کال په مارچ کې طالبانو تباه کړې وې.

د المپیک نړیوالې لوبې د کرونا ویروس له کبله تر ۲۰۲۱ کال پورې وځنډیدې. دا پرېکړه د المپیک نړیوالې کمیټې او د جاپان صدراعظم شینزو ابې په ګډه کړې ده.  د دې پرېکړې له مخې دا لوبې به د ۲۰۲۱ میلادي کال تر دوبي نه اوړي خو لا به هم د ۲۰۲۰ کال المپیک لوبي بلل کېږي. تمه وه دا لوبې د روان میلادي کال د جولای له ۲۴ د اګسټ تر ۹ نېټې د جاپان په پلازمېنه توکیو کې ترسره شوي وای، خو د المپیک نړیواله کمیټه د سپورټي فدراسیونونو او لوبغاړو د روغتیایې اندېښنو له کبله تر فشارونو لاندي وه چې دا لوبې باید وځنډول شي.

په افغانستان کې د ناټو غوڅ ملاتړ ماموریت وایي د دوی ۴ سرتېري په کرونا ویروس اخته شوي دي. د دغو ځواکونو لخوا په یوې اعلامیې کې ویل شوي چې دا کسان تازه دې هېواد ته ورغلي وو، خو دا یې نه دې ویلي چې دا کسان د کومو هېوادونو دي. د اعلامیې له مخې هڅي رواني دي چې د نورو هغو سرتېرو چې له دوی سره یې تماس نیولی آزموینه وشي او قرنطین شي.

ځینې ځوانان شکایت کوي چې له افغانستان سره مرسته شوي سکالرشيپونه په بازار کې په لوړ قیمت خرڅېږي.

د افغانستان په بازارونو کې د خلکو تر منځ هر ورځ د پېر او پلور پر مهال زاړه او وراسته شوي بانک نوټونه تبادله کېږي خو یو شمېر په دې نه پوهېږي چې د پیسو په وسیله هم کرونا ویروس انسانانو ته لېږدول کېږي که څنګه؟ شفیع کریمي په دې اړه راپور جوړ کړی دی:

د افغانستان د پوهنې وزارت وايي، له لرې واټن څخه د زده کړې بهیر ممکن د روانې لمریزې میاشتي وري یا حمل په ۱۰ مه ڼېټه پیل شي.

په خېبر پښتونخوا کې د نورو ښارونو په څېر د بنو بازار هم د کورونا وایرس د خطر کمولو لپاره بند شوی دی. خو دلته بيا هم خلک ګرځي راګرځي. دوی ولې د حکومت لارښوونې نه عملي کوي؟ عمردراز وزیر مو پرې خبروي.

د ایران ولسمشر حسن روحاني اعلان کړی چې تر نیمایي زیات حکومتي مأمورین به د کرونا ویروس د لا خپرېدو د مخنیوي لپاره په کور ناست وي.

چینایي چارواکي وایي، د هوبې ولایت پر ځینو سیمو د سفر محدودیت به لیرې کړي. هوبې د چین له مرکزي ولایتونو څخه دی چې د تېر میلادي کال په وروستیو کې د کرونا ویروس په‌کې په لومړي ځل راپورته شو. دغه ولایت دوه میاشتې په قرنطین کې و، خو د دې ولایت مرکز ووهان ښار د کرونا ویروس له کبله د اپرېل تر اتمې قرنطین شوی دی. له څه باندې یوې اوونۍ راهیسي په هوبې ولایت کې د کرونا ویروس تازه پېښې نه‌دي ثبت شوي، خو په ټول چین کې د ۷۸ نویو پېښو راپور ورکړل شوی دی.

د افغانستان د کورنیو چارو وزارت د پولیسو په لیکو کې د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي لپاره د وقایوي تدابیرو خبر ورکړی. د دغه وزارت چارواکو د پاسپورټ پر اخیستونکو او نورو کسانو چې د خپلو اسنادو لپاره دغه وزارت ته تګ راتګ کوي، مشروط محدودیت لګولی دی.  د دې وزارت مرستیال ویاندې مروې امنیي نن سې شنبه له ازادي راډیو سره په خبرو کې د نورو وقایوي تدابیرو په اړه وویل: "موږ ځانګړې بودجه د کورنیو چارو وزارت د تأمیناتي معینیت له‌خوا اخیستې ده څو خپلو همکارانو او امنیتي ځواکونو ته چې تر ډېره له عامو خلکو... Читать дальше...

په فراه ولایت کې د سېلابونو له کبله دوه تنه مړه شوي او ۱۵۰ کورونه ویجاړ شوي دي. د فراه ولایت له پېښو سره د مبارزې چارو مشر عبدالغفور ایوبي ازادي راډیو ته وویل چې دا سېلابونه په خاک سفید ولسوالۍ کې راغلي دي. د نوموړي په خبره له سېلاب‌ځپلو کورنیو سره د مرستې لپاره د سروې ډلې سیمې ته رسېدلي دي. د ښاغلي ایوبي په خبره تېره ورځ هم د فراه په بکوا، ګلستان او انار دره ولسوالیو کې د سختو ورښتونو له کبله خلکو ته مالي زیان رسېدلی دی.

یو شمېر خلک وايي چې افغانستان سره د امریکا په مرستو کې کموالی به د خلکو پر ژوند او د هېواد پر اقتصاد منفي اغېز وکړي.

افغان ولسمشر محمد اشرف غني وايي د هرې معقولې غوښتنې لپاره چې اساسي قانون په‌کې نقض نه‌شي مذاکرې ته چمتو دی.

ولسمشر حسن روحاني اعلان کړی چې د وايرس خپرېدو د مخنيوي په خاطر نيمايي سرکاري کارمندان پر کورونو کښېنول شوي.

فېروزالدین فېروز د سې شنبې په ورځ په یوې خبري ناسته کې وویل، د دغه ناروغۍ پر وړاندې به د خلکو بې‌پروايي لامل شي چې پر دغه ویروس د اخته کسانو شمېر میلیونونو ته ورسېږي.

د پاکستان حکومت اعلان وکړ چې په دې هېواد کې د کرونا ویروس د لاخپرېدو د مخنیوي لپاره‌یې له پوځه مرسته غوښتې او دوی ته‌یې ښارونو ته د راوتلو امر ورکړی.

افغان ولسمشر وایي له افغانستان سره د امریکا د مرستو کموالی به د دې هېواد پر اساسي سکټورونو او د خلکو پر ژوند منفي اغېز ونه‌لري. محمد اشرف غني نن له ارګ څخه په یوې وېډیویي وینا کې خلکو ته ډاډ ورکړ چې له وړاندې یې د غیر مترقبه حالاتو لپاره طرحه درلوده. ولسمشر غني زیاته کړه: "د امریکا د مرستو د کموالي د جبران لپاره مې د ریاضتي بودجې ټول ابعاد مطالعه کړي او ډېر ژر به تاسو ته ډاډ درکړم. اوس هم دا ډاډ درکوم چې د امریکا د مرستو کموالی به زموږ پر کلیدي سکټورونو او برخو مستقیم اغېز ونه‌کړي." ولسمشر... Читать дальше...

د خپرو شویو معلوماتو پر اساس، هغه اقدامات چې د چین حکومت کړي یوازې په یوه مستبد رژیم کې ممکن دي او ښايي لږترلږه د اوس لپاره بریالي وي.

دا ليدنه له هغه وروسته ده چې مایک پامپیو د مارچ پر ۲۳مه کابل ته د سفر پر مهال په دې کې ناکام شو چې د ولسمشر اشرف غني او پخواني اجراییه ریس عبدالله عبدالله ترمنځ د واک پر سر روغه جوړه وکړي.

د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي په هدف پرون د نورو اقداماتو تر څنګ د نړۍ په بېلابېلو برخو کې له خلکو غوښتنه وشوه، چې په کورونو کې پاتې شي.

په نړۍ کې په شدت سره د کرونا ویروس خپرېدو او تر خوا یې د جګړو زیاتوالي، ملګري ملتونه په سملاسي ډول د اوربند غوښتو ته اړ کړي دي.