Новости за 21.06.2020

د امریکا د متحده ایالاتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ له مارچ میاشتې وروسته خپله لومړۍ پراخه غونډه اکلاهما په تُلسا کې جوړه کړه. د کرونا ویروس په ارتباط تر لګول شویو محدودیتونو وروسته ټرمپ هڅه کوي، چې بیا د ولسمشر په توګه د ټاکل کېدو لپاره خپل کمپاین تنظیم کړي. دا پراخه غونډه د کرونا ویروس د خپرېدو په اړه له اندېښنو سره-سره په اکلاهما ایالت کې جوړه شوه، چې د کرونا ویروس تازه پېښې په کې په وروستیو کې زیاتې شوې دي. ډونالډ ټرمپ په خپلو خبرو کې ډاډ وښود، چې دی به خپل سیال کاندید جوبایډن ته چې ده د خوبولي خطاب ورته وکړ، ماتې ورکړي. Читать дальше...

د بلوچستان زیارت (غوڅکۍ) سیمه کې د موسمي بدلون له کبله سږ کال د چېرۍ پيدار کم شوی ځکه چې د تېر سپرلي کې ډېرو يخونو د ونو ګلان وهلي دي. یاده سیمه کې ۱۴۴۰ جریبه د چېرۍ باغونه دي چې د کاله ۶۲۳ ټنه چېرۍ پيدا کوي چې د ډېریو خلګو د معاش ذریعه هم ده. خو د موسمي بدلون د بد اغېز له کبله اټکل کېږي چې سږ کال د ۴۰۰ ټنه په شاه وخوا کې چېرۍ وکړي. په دې اړه صمدشبنم راپور چمتو کړی.

په برازیل کې نن یکشنبه په کرونا ویروس یا 'کوویډـ۱۹' ناروغۍ د مړو شمېر تر ۵۰۰۰۰ واوښت. د سویلي امریکا دغه هېواد چې هڅه کوي دغه وبا کنټرول کړي، په کرونا ویروس د څه باندې یو میلیون کسانو اخته کېدل تأیید کړي دي. د برازیل روغتیا وزارت وايي، په دغه هېواد کې یوازې پرون شنبه یوزر او ۲۲ کسان په کرونا ویروس مړه شوي دي. برازیل د لاتینې امریکا ډېر نفروس لرونکی هېواد دی، چې ۲۱۱ میلیونه وګړي په ژوند کوي او د کرونا ویروس لومړۍ پېښه په کې د فبرورۍ پر ۲۶ مه ثبت شوې وه. ځینې متخصصان وايي چې په کرونا ویروس د اخته کسانو شمېر ښايي تر دې زیات وي.

کابل چاپ ورځپاڼو په خپلو نننیو ګڼو کې په بېلابېلو مسایلو لیکنې او تبصبرې کړي دي.

د بریتانیا رسنیو راپور ورکړی، چې د لندن په لوېدیځ کې د چړې په واسطه په برید کې ۳ کسان وژل شوي دي. د بي بي سي او سکای نیوز په حواله، پولیسو دا پېښه د ټروریزم اړونده بللې ده او د دې پېښې انګېزه لا معلومه نه‌ده. پولیس وايي، دوی د پېښې په ځای کې یو سړی نیولی دی. دوی په پېښه کې د چا مړینه تآیید کړې نه‌ده خو ټلګراف ورځپاڼې، بي بي سي او سکای نیوز ویلي په پېښه کې ۳ کسان وژل شوي دي. د بریتانیا صدراعظم بوریس جانسن ویلي، په دې ډاروونکې پېښه کې د اغېزمنو شویو کسانو په سوچ کې دی.

په افغانستان کې د امریکا د متحدوایالاتو سفارت ویلي چې له هغو کډوالو افغانانو سره ولاړ دي چې په ایران کې زیاتی ورسره شوی، شکنجه شوي او وژل شوي دي. سفارت پرون د جون په ۲۰ پر ټوېټر لیکلي چې متحد ایالات به سږکال ۱۸ میلیارده افغانۍ د افغانستان حکومت ته د کډوالو او نورو بې وسه افغانانو سره د مرستې لپاره ورکړي. دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت سرپرست حنیف اتمر به نن یک شنبه تهران ته ولاړ شي. په ایران کې له مېشتو افغان کډوالو سره د ایراني چارواکو چلند په وروستیو کې د کابل او تهران ترمنځ روابط کړکېچن کړي دي. Читать дальше...

نایجریا چې تر دې مخکې یې له افغانستان او پاکستان سره نوم یادېده، په ۲۰۱۶ میلادي کال کې له ګوزڼ یا پولیو پاک اعلان شوی هېواد دی.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردغان ویلي چې هېواد یې هېڅ کله د نړۍ په لسو سترو اقتصادي قدرتونو په ډله کې غړیتوب ته نه‌و نږدې شوی. رجب طیب اردغان پرون، د جون په ۲۰مه، په ټلوېزیوني وینا کې وویل چې د کرونا ویروس له وبا څخه باید د ځان د لرې کولو هڅې زیاتي کړي. اردغان وویل: "موږ هېڅ کله دې ته چې د نړۍ په لسو سترو اقتصادي قدرتونو کې وګڼل شو نه‌وو نږدې شوي، موږ یوازې هغه وخت په خپلو هڅو کې بریالي کېدلای شو چې له دې وبا ځان لرې کړو، له دې کبله د داسې هېواد په توګه چې ۸۳ میلیونه وګړي لري له احتیاط او کلک عزم... Читать дальше...

په امریکا کې یوه قاضي د جان بولټن د کتاب د خپرولو د مخنیوي پرېکړه ونه منله خو ویې‌ویل چې د دې امکان شته چې هغه د پټو معلوماتو د خپرولو په تور محاکمه شي. جان بولټن تقریباً ۱۷ میاشتې د امریکا د جمهور رئيس د ملي امنیت سلاکار و.  د هغه جنجال پارونکی کتاب چې په سپينه ماڼۍ کې د هغه کار تجربې یې په کې را غونډې کړې، د سه شنبې په ورځ خپرېږي. قاضي رویس لامبرټ د جون په ۲۰مه، په خپل پرېکړه لیک کې ولیکل چې هغه چا چې کتاب یې چاپ کړی، د کتاب کاپي ګانې وار دمخه لا لېږدولې او ځيني برخې یې حتی په رسنیو کې خپرې شوې دي. Читать дальше...

د افغانستان حکومت د هند او چین ترمنځ وروستۍ وسله‌والې نښتې چې د نوي ډيلي او پیکنګ ترمنځ یې پوځي او سیاسي روابط متاثره کړي، د ټولې سیمې په زیان بللي دي. د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت پرون د جون په ۲۰ مه، په یوه بیان کې چین او هند دواړه د افغانانو تاریخي دوستان بللي دي او د دې دوو اټومي قدرتونو ترمنځ کړکېچ یې د اندېښنې وړ بللی دی. په بیان کې د هند او چین پر حکومتونو غږ شوی چې لانجه په سوله‌یيز ډول حل کړي. د هند او چین پوځيانو د تېرې دوشنبې په شپه د لداغ په نوم په سرحدي سیمه کې جنګ وکړ. د... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو عمومي منشي د افغانستان پر حکومت غږ کړی چې له کرونا ویروس سره په مبارزه کې د ښځو او نجونو نازک حقوقي او اقتصادي حالت ته پام وکړي. انټونیو ګوټرش پرون د جون په ۲۰مه، د افغانستان د وضعیت په اړه په درې میاشتني راپور کې ویلي چې د کرونا ویروس وبا په وروستیو څو لسیزو کې د افغانستان د ښځو د ازادۍ او انساني حقونو لپاره مبارزې ته ضربه ورکولای شي. انټونیو ګوټرش ویلي چې په افغانستان کې د خلکو بشري وضعیت لا هم د ژورې اندېښنې وړ دی. د ملګرو ملتونو درې میاشتنی راپور چې د جون په ۲۵مه، به امنیت... Читать дальше...

د نورستان د والي پر موټریز کاروان بريد شوى چې په کې يې يو ساتونکى وژل شوى او يو بل ټپي دى. د نورستان والي حافظ عبدالقيوم څو شېبې وړاندې ازادۍ راديو ته وويل نن سهار له کابل څخه د جلال اباد په لور روان و چې شاوخوا ۷ بجې پرې د سروبي ولسوالۍ ماڼو سېمه کې وسله وال بريد وشو. والي وايي، په بريد کې يې د هارون په نوم يو ساتونکى وژل شوى، يو ټپي شوى او نور چاته په کې زيان نه دى اوښتى. تر اوسه کومې وسله والې د دې بريد مسئوليت په غاړه نه دى اخیستى.

د ملګرو ملتونو عمومي منشي انټونیو ګوټیرش په افغانستان کې د وضعیت په اړه خپل درې میاشتنۍ راپور پرون د جون په ۲۰مه، خپور کړ.

جفري بېرمن هغه څارنوال، دی چې د امریکا د جمهور رئيس د یو شمېر متحدانو او د هغه د شخصي وکیل، رودي ګیلیاني څخه د تحقیق بهیر یې څارلی و.